Willem van Oranje: Verskil tussen weergawes
Overboden. Etikette: Teruggerol Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
k Wysigings deur 2001:1C01:410E:1D00:ECF5:6B87:D7FD:B2FB teruggerol na laaste weergawe deur 196.24.222.104 Etikette: Terugrol Disambiguation links |
||
Lyn 1: | Lyn 1: | ||
{{Inligtingskas Ampsbekleër |
|||
{{I. |
|||
| naam = Willem I <br /> <small>[[Prins van Oranje]]</small> |
|||
| beeld = William I, Prince of Orange by Adriaen Thomasz. Key Rijksmuseum Amsterdam SK-A-3148.jpg |
|||
| beeldonderskrif = ''Willem van Oranje'', [[Adriaen Thomasz Key]], c. 1570–84 |
|||
| orde = [[Prins van Oranje]] |
|||
| termynbegin = 15 Julie 1544 |
|||
| termeinde = 10 Julie 1584 |
|||
| voorganger = René van Châlon |
|||
| opvolger = Philip Willem, Prins van Oranje |
|||
| orde2 = [[Stadhouer]] van Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland |
|||
| termyn_begin2 = 1559 |
|||
| termyn_eindig2 = 1584 |
|||
| orde3 = Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht |
|||
| termyn_begin3 = 1559 |
|||
| termyn_eindig3 = 1567 |
|||
| monarg3 = Philip II van Spanje |
|||
| voorganger3 = Maximilien van Boergondië |
|||
| opvolger3 = Maximilien de Hénin-Liétard |
|||
| orde4 = Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht |
|||
| termyn -begin4 = 1572 |
|||
| termyn_eindig4 = 10 Julie 1584 |
|||
| voorganger4 = Maximilien de Hénin-Liétard |
|||
| opvolger4 = {{plainlist| |
|||
*Holland en Zeeland: Maurice, Prins van Oranje |
|||
*Utrecht: Adolf van Nieuwenaar}} |
|||
| orde5 = Stadhouer van Friesland |
|||
| termyn_begin5 = 1580 |
|||
| termyn_eindig5 = 10 Julie 1584 |
|||
| opvolger5 = Willem Louis, Graaf van Nassau-Dillenburg |
|||
| geboortedatum = 24 April 1533 |
|||
| geboorteplek = Dillenburg, Graafskap van Nassau, [[Heilige Romeinse Ryk]] |
|||
| sterfdatum = {{sterfdatum en ouderdom|1584|7|10|1533|4|24}} |
|||
| sterfplek = [[Delft]], Graafskap van Holland, [[Nederlandse Republiek]] |
|||
| ouers = |
|||
*Willem I, Hertog van Nassau-Dillenburg |
|||
*Juliana van Stolberg|Juliana van Stolberg-Werningerode |
|||
| huweliksmaat = Anna van Egmond, 1551-1558 (sterf in 1558); Anna van Sakse, 1561-1571 (geskei in 1571); Charlotte van Bourbon, 1575-1582 (sterf in 1582); Louise de Coligny, (trou in 1583) |
|||
| kinders = 16 |
|||
| religie = [[Lutheranisme|Luthers]] <small>(1533–44)</small>, [[Rooms Katoliek]] <small>(1544–73)</small>, [[Calvinis]] <small>(1573–84)</small> |
|||
}} |
|||
'''Willem I, Prins van Oranje''' ([[24 April]] [[1533]] – [[10 Julie]] [[1584]]), ook bekend as '''Willem die Swyger''' of '''Willem die Stille'''<ref>vertaal vanaf Nederlandse "Willem de Zwijger"</ref><ref>''"William The Taciturn"''L.Abelous, translated by J.P. Lacroix, Nelson&Phillips of NewYork, 1872. library of congress [https://archive.org/details/williamtaciturn00abel] catalogued with subject "William I, Prince of Orange (1534–1584)</ref><ref>John Whitehead Historian, Oxford, Oriel College, weblog page about William I [http://onceiwasacleverboy.blogspot.be/2014/07/william-silent.html Once I was a clever boy]</ref> of meer algemeen bekend as '''Willem van Oranje''', was die hoofleier van die Nederlandse Opstand teen die Spaanse [[Huis van Habsburg|Habsburgs]], wat die oorsaak was van die [[Tagtigjarige Oorlog]] (1568–1648) en gelei het tot die formele onafhanklikheid van die [[Nederlandse Republiek|Verenigde Provinsies]] in 1581. Hy is gebore uit die [[Huis van Nassau]] as Hertog van Nassau-Dillenburg. Hy het in 1544 die [[Prins van Oranje]] geword en is daardeur die stamvader van die [[Huis van Oranje-Nassau]] en die voorganger van die monargie van die Nederlande. Hy is binne [[Nederland]] ook bekend as 'Vader van die Vaderland'.<!-- ({{lang-nl|Vader des Vaderlands}}).--> |
|||
Willem was 'n vermoënde edelman en het oorspronklik die [[Huis van Habsburg|Habsburgs]] gedien as lid van die hof van Margaret van Parma, goewerneur van die Spaanse Nederlande. Hy was ongelukkig met die sentralisasie van politieke mag weg van die plaaslike klasse, asook met die Spaanse vervolging en onderdrukking van Nederlandse [[Protestantisme|Protestante]]. Hy het derhalwe by die Nederlandse opstand aangesluit en teen sy voormalige meesters gedraai. Hy was die mees invloedryk en polities bedrewe van die rebelle en het die Nederlanders tot verskeie suksesse gevoer tydens die oorlog teen die Spanjaarde. Hy is in 1580 deur die Spaanse koning voëlvry verklaar en in 1584 deur Balthasar Gérard (ook gespel "Gerardts") in [[Delft]] vermoor. |
|||
== Verwysings == |
== Verwysings == |
Wysiging soos op 19:09, 6 September 2022
Willem I Prins van Oranje | |
Willem van Oranje, Adriaen Thomasz Key, c. 1570–84 | |
Voorafgegaan deur | René van Châlon |
---|---|
Opgevolg deur | Philip Willem, Prins van Oranje |
Stadhouer van Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland
| |
Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht
| |
Monarg | Philip II van Spanje |
Opgevolg deur | Maximilien de Hénin-Liétard |
Stadhouer van Holland, Zeeland en Utrecht
| |
Voorafgegaan deur | Maximilien de Hénin-Liétard |
Opgevolg deur |
|
Stadhouer van Friesland
| |
Opgevolg deur | Willem Louis, Graaf van Nassau-Dillenburg |
Persoonlike besonderhede
| |
Gebore | 24 April 1533 Dillenburg, Graafskap van Nassau, Heilige Romeinse Ryk |
Sterf | 10 Julie 1584 (op 51) Delft, Graafskap van Holland, Nederlandse Republiek |
Ouers | *Willem I, Hertog van Nassau-Dillenburg
|
Kind(ers) | 16 |
Religie | Luthers (1533–44), Rooms Katoliek (1544–73), Calvinis (1573–84) |
Willem I, Prins van Oranje (24 April 1533 – 10 Julie 1584), ook bekend as Willem die Swyger of Willem die Stille[1][2][3] of meer algemeen bekend as Willem van Oranje, was die hoofleier van die Nederlandse Opstand teen die Spaanse Habsburgs, wat die oorsaak was van die Tagtigjarige Oorlog (1568–1648) en gelei het tot die formele onafhanklikheid van die Verenigde Provinsies in 1581. Hy is gebore uit die Huis van Nassau as Hertog van Nassau-Dillenburg. Hy het in 1544 die Prins van Oranje geword en is daardeur die stamvader van die Huis van Oranje-Nassau en die voorganger van die monargie van die Nederlande. Hy is binne Nederland ook bekend as 'Vader van die Vaderland'.
Willem was 'n vermoënde edelman en het oorspronklik die Habsburgs gedien as lid van die hof van Margaret van Parma, goewerneur van die Spaanse Nederlande. Hy was ongelukkig met die sentralisasie van politieke mag weg van die plaaslike klasse, asook met die Spaanse vervolging en onderdrukking van Nederlandse Protestante. Hy het derhalwe by die Nederlandse opstand aangesluit en teen sy voormalige meesters gedraai. Hy was die mees invloedryk en polities bedrewe van die rebelle en het die Nederlanders tot verskeie suksesse gevoer tydens die oorlog teen die Spanjaarde. Hy is in 1580 deur die Spaanse koning voëlvry verklaar en in 1584 deur Balthasar Gérard (ook gespel "Gerardts") in Delft vermoor.
Verwysings
- ↑ vertaal vanaf Nederlandse "Willem de Zwijger"
- ↑ "William The Taciturn"L.Abelous, translated by J.P. Lacroix, Nelson&Phillips of NewYork, 1872. library of congress [1] catalogued with subject "William I, Prince of Orange (1534–1584)
- ↑ John Whitehead Historian, Oxford, Oriel College, weblog page about William I Once I was a clever boy
Eksterne skakels
Wikiquote het aanhalings in verband met Willem van Oranje |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Willem van Oranje. |
- Die Opstand van die Nederlande
- Die Huis van Oranje-Nassau en die Nederlandse geskiedenis Geargiveer 31 Maart 2012 op Wayback Machine
- Willem van Oranje[dooie skakel]. Nederlandse-geskiedenis webblad
- Die Volledige Korrespondensie van Willem I van Oranje. Digitale argief by die Huygens Instituut vir Nederlandse Geskiedenis.