Alan William James Cousins
| Allan William Kames Cousins | |
| Gebore | 8 Augustus 1903 Drieankerbaai,Kaapstad |
|---|---|
| Oorlede | 11 Mei 2001 (op 97)[1] Kaapstad |
| Vakgebied | Fotometrie |
| Instelling(s) | ESKOM Koninklike sterrewag, Kaap die Goeie Hoop |
| Alma mater | Universiteit van die Witwatersrand Universiteit van Kaapstad |
Alan William James Cousins FRAS (8 Augustus 1903 - 11 Mei 2001) was 'n Suid-Afrikaanse sterrekundige. Sy loopbaan strek oor 70 jaar waarin hy konsentreer op die meting van Veranderlike sterre, insluitend die meting van die twee sinusvormige periodes van Gamma Doradus . Die UBV-fotometriese stelsel vir die meting van sterfvloeie wat hy in sy 90's bedink het, het 'n standaard bekend as die "Cousins-stelsel" geword.
Onderwys en loopbaan[wysig | wysig bron]
Hy is gebore in Drieankerbaai, Kaapstad, die oudste van vier kinders, en sy pa Clarence Wilfred Cousins was 'n senior amptenaar wat 'n tyd lank as sekretaris van arbeid gedien het. Sy oupa aan sy moeder se kant was Sir James Murray, eerste redakteur van die Oxford English Dictionary, en Cousins het op 11-jarige ouderdom Murray se begrafnis bygewoon. [2]
Cousins se belangstelling in sterrekunde word eers gewek deur die aanskouing van die komeet van Halley in 1910 en daarna deur 'n boek oor die sterrekunde ('The Stars' deur E.Hawkes) wat hy laat in 1914 - vroeg in 1915 tydens 'n familiebesoek aan Engeland aan hom gegee is.[3] In 1915 verhuis die gesin na Pretoria en Cousins word van 1917 tot 1921 aan die Hoërskool Pretoria Boys opgelei. Die voorkoms van Nova Aquilae ('n helder nova wat in die sterrebeeld Aquila voorkom) in 1918 en 'n brief wat hy in 1920 van die sterrekundige AW Roberts ontvang het, het sy belangstelling in sterrekunde verder aangemoedig.[3] In 1922 wen hy 'n Barnato-beurs aan die Universiteit van die Witwatersrand om meganiese en elektriese ingenieurswese te studeer. Na die graduering in 1925 was Cousins 'n jaar in Engeland waar hy vir CA Parson Engineering in Newcastle upon Tyne gewerk het. Hy het daarna na Suid-Afrika teruggekeer en was werksaam by Eskom, waar hy 20 jaar gewerk het.[2]
Gedurende sy vroeë loopbaan het Cousins talle Veranderlike sterre waargeneem. In die veertigerjare het die tegniek om 'n Fabry-lens te gebruik om eenvormige sterrebeelde te meet, soos gebruik deur E.G. Williams, 'n groot belangstelling vir Cousins geword. Hy het toe sy eerste lys (met 'n fotografiese omvang) van meer as 100 helder sterre in die suidelike halfrond, wat hy by die sterrewag in Durban waargeneem het, gepubliseer in 1943.[2]
R.H. Stoy van die Koninklike sterrewag, Kaap die Goeie Hoop, was beindruk met die resultate van Cousins omdat dit vergelykbaar was met dié wat deur professionele sterrekundiges verkry is. Dit het tot 'n samewerking gelei en in 1947 het Cousins by die personeel van die Koninklike sterrewag aangesluit. Cousins het hom die afgelope 50 jaar van sy lewe aan fotometrie en die verbetering daarvan, deur die foto-elektriese effek toe te pas, toegewy .[2]
In sy vroeë 90's het Cousins 'n nuut-beskikbare rooi-sensitiewe fotomultiplikatorbuis begin gebruik as deel van 'n fotometriese stelsel om inligting oor die energieverspreiding van rooi sterre te versamel. Hierdie UBV-fotometriese stelsel is gebaseer op die ontwerp van Gerald Kron en het bekend gestaan as die "Cousins-stelsel" (of soms die "Kron-Cousins-stelsel"). Dit het breëband, gestandaardiseerde fundamentele metings van stellêre vloed vanaf byna ultraviolet tot byna infrarooi golflengtes moontlik gemaak.[4]
Nog van sy ontdekkings was die veranderlikheid van Gamma Doradus, wat later getoon om die prototipe van 'n nuwe klas veranderlike ster te wees.[2]
Toekennings en erkenning[wysig | wysig bron]
- 1941 Mede van die Koninklike astronomiese vereeniging[2]
- 1944-45 President van die Astronomiese vereeniging van Suider-Afrika
- 1963-medalje van die Astronomiese vereeniging van Suider-Afrika[3][5]
- 1967-70 President van Kommissie 25 van die Internasionale Astronomiese Unie
- 1971 Jackson-Gwilt-medalje van die Koninklike astronomiese vereeniging[6]
Persoonlike lewe[wysig | wysig bron]
In 1938 het hy met Alison Mavis Donaldson getrou en hulle het twee kinders gehad.[4]
Sy amptelike aftrede was in 1972, maar hy het dit geïgnoreer en aangehou werk aan die sterrewag.[3] Hy het op 31 Desember 1976 aan die Suid-Afrikaanse Sterrewag afgetree, maar het deeltyds aangebly en sy amptelike huis op die sterrewag behou. Hy was 'n aktiewe waarnemer tot in sy 90's en het aan fotometriese probleme gewerk.[2]
In die vroeë negentigerjare in Dublin het een van die sprekers, Dave Crawford, terwyl hy die huidige generasie sterrekundiges betreur, die gehoor gevra of hulle ooit met een van die groot sterrekundiges gepraat het, waaronder Johnson, Kron, Cousins, ens., min wetende dat Cousins in die gehoor was.[3]
Bronne[wysig | wysig bron]
- Kilkenny, David (Februarie 2002). Christiaan Sterken; Donald W. Kurtz (reds.). Alan Cousins (1903--2001): a life in astronomy. Observational Aspects of Pulsating B- and A Stars, ASP Conference Proceedings. Vol. 256. Astronomical Society of the Pacific. p. 1. Bibcode:2002ASPC..256....1K. ISBN 1-58381-096-X.
- "Obituary: A.W.J. Cousins (1903-2001)". The Observatory. 121: 350–352. 2001. Bibcode:2001Obs...121..350K. Obituary
- Williams, Thomas R.; Overbeek, M. Danie (2001). "The End of an Era: A. W. J. Cousins 1903–2001". Journal of the American Association of Variable Star Observers. 30: 58–61. Bibcode:2001JAVSO..30...58W.
- Kilkenny, David. "Alan Cousins: A Brief Biography". Monthly Notes of the Astron. Soc. Southern Africa. 52: 55–61. Bibcode:1993MNSSA..52...55K.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Astronomer Alan Cousins dies at 97 (Engels). News24 (22 Mei 2001). URL besoek op 16 Julie 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6
"Alan William James Cousins 1903–2001" (PDF). Astronomy & Geophysics (in English). 42 (4): 4.34.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Kilkenny, D. (1 Augustus 1993). "Alan Cousins : a brief biography". MNASSA : Monthly Notes of the Astronomical Society of South Africa (in English). 52 (7–8): 55–61. ISSN 0024-8266. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2019. Besoek op 16 Julie 2019.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ 4,0 4,1
Bolt, M. (2007). Biographical Encyclopedia of Astronomers. Biographical Encyclopedia of Astronomers (in English). Springer New York. p. 258. ISBN 978-0-387-30400-7. Besoek op 16 Julie 2019.
{{cite book}}: Onbekende parameter|coauthors=geïgnoreer (hulp)AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ Gill Medal (Engels). ASSA (10 Oktober 2012). URL besoek op 16 July 2019.
- ↑ Jackson-Gwilt Medal Winners (Engels). Royal Astronomical Society. URL besoek op 16 Julie 2019. “Die Jackson-Gwilt-medalje word toegeken vir die uitvinding, verbetering of ontwikkeling van astronomiese instrumente of tegnieke; vir prestasies in waarnemingsastronomie; of vir prestasies in navorsing oor die geskiedenis van sterrekunde.”
