Chloroform

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Eienskappe

Algemeen

Naam chloroform 
IUSTC-naam Trichlorometaan
Struktuurformule van chloroform
Struktuurformule van chloroform
Chemiese formule CHCl3
Molêre massa 119,38 g/mol
CAS-nommer 67-66-3  
Voorkoms kleurlose vloeistof 
Dipoolmoment 1,040 D  
Reukdrempel 85 dpm
Fasegedrag
Smeltpunt -63,5 °C
Kookpunt 61 °C
Digtheid 1,484 (rel. water)
Oplosbaarheid effens in koue water 
Kritieke temperatuur 263.33 °C 
Henry se konstante 26,3(7) x 10-2 [L/Mol.Atm] 3400 [K]

Suur-basis eienskappe

pKa

Veiligheid

Flitspunt onbrandbaar 
LD50 36 mg/kg (akuut, oraal, rot); 20 000 mg/kg (op die vel; konyn) 
LC50 47702 mg/m3 (rot; 4 uur) in water 43,8 mg/L (96 uur forel)[1]

Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

 
Portaal Chemie

Chloroform is 'n organiese verbinding met chemiese formule CHCl3. Dit is die drievoudige chloried van metaan.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Chloroform is in 1831 deur drie navorsers onafhanklik van mekaar ontdek:

  • Samuel Guthrie (1782–1848) (VS)
  • Eugène Souberian (1797–1859) (F)
  • Justus von Liebig (1803–1873) (D)

Die eerste aanwending was in die analgesie. Die Fransman Marie Jean Pierre Flourens het in 1847 hierdie aanwending op diere gemeld, maar die Skot James Young Simpson (1811–1870) het dit reeds in 1846 op mense geprobeer. In 1853 het selfs koningin Victoria by die geboorte van een van haar kinders chloroform gebruik en dit het hierdie aanwending populêr gemaak. Later het die kritiek gekom. Chloroform kan 'n onreëlmatige hartslag, lewerskade en nierskade veroorsaak en dit word teenswoordig altans in hierdie aanwending nie meer gebruik nie. Vandag word chloroform veral as oplosmiddel gebruik.[2]

Vervaardiging[wysig | wysig bron]

Daar is verskeie metodes om chloroform te vervaardig. In die nywerheid word dit veral gedoen deur metaan en chloor saam te verhit. Metaan word stapsgewys gechlorineer deur 'n radikaal-meganisme:

Reaksie Produk
monochloormetaan
dichloormetaan
trichloormetaan – chloroform
tetrachloormetaan

Die eindproduk is 'n mengsel van chlorometane en byprodukte wat deur distillasie geskei moet word.

Biologiese chloroform[wysig | wysig bron]

Mycena metata

Lug wat met grond in kontak is, bevat dikwels hoër konsentrasies chloroform as normaal. Daar is navorsing wat uitwys dat bepaalde swamme soos die Basidiomycetes-spesies Mycena metata en Peniophora pseudopini en die Deuteromycetes-spesie Cardariomyces fumago chloroform kan vervaardig.[3]


Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]