Dirk Coster

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Dirk Coster

Dirk Coster (5 Oktober 188912 Februarie 1950), was 'n Nederlandse fisikus. Hy was professor in fisika en meteorologie aan die Universiteit van Groningen.

Coster is in Amsterdam gebore. Op 26 Februarie 1919 trou hy met Lina Maria Wijsman, wat 'n graad in Oosterse tale gehad het. Uiteindelik was sy een van die eerste vroue wat 'n doktorsgraad in hierdie veld aan die Universiteit van Leiden verwerf het. Dirk en Miep het twee seuns en twee dogters (Hendrik, Ada, Els en Herman) gehad. Coster staan bekend as die mede-ontdekker van Hafnium (Hf) (element 72) in 1923, saam met George de Hevesy, deur middel van X-straal-spektroskopiese analise van sirkoniumerts. Die ontdekking het in Kopenhagen, Denemarke plaasgevind. Hafnia is die Latynse naam vir Kopenhagen.

Kinderjare en opvoeding[wysig | wysig bron]

Coster het in 'n groot werkersklasgesin in Amsterdam grootgeword; hy was die derde kind van Barend Coster, 'n smid, en Aafje van der Mik. Die Coster-gesin het onderwys hoog op prys gestel. Tien van hul kinders het tot volwassenheid opgegroei, en almal het genoeg opleiding ontvang om in die middelklasberoepe op te gaan. Van 1904 tot 1908 is Dirk na die Onderwyskollege in Haarlem. Hy was tot 1913 'n onderwyser. Met behulp van private ondersteuning kon hy wiskunde en fisika aan die Universiteit van Leiden studeer, maar eers nadat hy die eksamens kon slaag vir studente wat oor geen voorafgaande gimnasiumopleiding beskik het nie. In Leiden is hy beïnvloed deur die inspirerende lesings van Paul Ehrenfest, en in 1916 verwerf hy sy M.Sc.-graad. Van 1916 tot 1920 was Coster assistent van Lodewijk Siertsema en Wander de Haas aan die Delft Universiteit van Tegnologie, waar hy in 1919 'n graad in elektriese ingenieurswese verwerf het. In 1920 en 1921 het hy aan die Lund Universiteit onder Manne Siegbahn navorsing gedoen oor X-straalspektroskopie van verskillende elemente. Coster se proefskrif handel oor hierdie onderwerp, en hy behaal sy Ph.D. graad in 1922 in Leiden onder Paul Ehrenfest; sy proefskrif is getiteld "Röntgenspectra en de atoomtheorie van Bohr" ("X-straalspektra en Bohr se atoomteorie").[1]

Akademiese loopbaan[wysig | wysig bron]

Van Augustus 1922 tot die somer van 1923 werk Coster in Niels Bohr se Instituut in Kopenhagen. Binne 'n paar maande was hy mede-outeur van 'n belangrike publikasie met Bohr, oor X-straalspektroskopie en die periodieke stelsel van die elemente. Daarbenewens het hy saam met die chemikus George de Hevesy gewerk aan die identifikasie van element No. 72. Dit was sedert 1924 bekend dat element No. 72 'n leemte in die opeenvolging van elemente was, toe Henry Moseley 'n eksperimentele tegniek geskep het om die elemente in 'n bepaalde volgorde te plaas. Die radiochemikus Fritz Paneth het voorgestel dat element No. 72 in erts van sirkonium gevind kan word. (Sommige historieë skryf hierdie voorstel verkeerdelik toe aan die fisikus Niels Bohr.) Bohr het in 1923 'n voorspelling van die elektroniese konfigurasie van element 72 gepubliseer. Von Hevesy het destyds saam met Bohr gewerk.

Nadat Coster van Kopenhagen teruggekeer het, word hy Hendrik Lorentz se assistent in die Teylers Museum in Haarlem, waar hy 'n X-straalspektrometer ontwikkel het. In 1924 word hy aangestel aan die Universiteit van Groningen, waar hy die opvolger van Wander de Haas was. In Groningen het hy 'n aktiewe navorsingsprogram in X-straalspektroskopie begin.

In 1934 word Coster lid van die Koninklike Nederlandse Akademie van die Kunste en Wetenskappe.[2]

Latere jare[wysig | wysig bron]

Coster was ook op politieke vlak betrokke. In 1938 reis hy na Berlyn om Lise Meitner te oortuig dat sy Duitsland moes verlaat om aan die vervolging van die Jode te ontkom. Hulle het saam met die trein na Groningen vertrek; aan die Nederlandse grens het Coster Duitse immigrasiebeamptes oortuig dat sy toestemming het om na Nederland te reis. Daarvandaan is sy via Kopenhagen na Swede. Tydens die Duitse besetting van Holland het Coster ook die Jode gehelp om vir die Nazi's weg te kruip. Hy is in Groningen oorlede. Die asteroïde 10445 Coster is vernoem na Dirk Coster.

Publikasies[wysig | wysig bron]

  • Coster. "Röntgenspektren und Bohrsche Atomtheorie". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  • Bohr. "Röntgenspektren und periodisches System der Elemente". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  • Coster. "On the missing element of atomic number 72". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  • Coster (1935). "A new type of Auger effect and its influence on the x-ray spectrum". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)

Sien ook[wysig | wysig bron]

  • hafnium
  • Coster – Kronig-oorgang
  • X-straalspektroskopie

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Scerri. "Prediction of the nature of hafnium from chemistry, Bohr's theory and quantum theory". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  • ^ Lewin Sime, Ruth (1996). Lise Meitner: 'n lewe in fisika . University of California Press . pp.   184–209, hoofstuk agt: ontsnapping . ISBN   Lewin Sime, Ruth Lewin Sime, Ruth
  • Heisenberg's War: The Secret History of the German Bomb deur Thomas Powers (Da Capo Press, 2000) ISBN 0-306-81011-5 .
  • Geen tyd om kort te wees nie: 'n wetenskaplike biografie van Wolfgang Pauli deur Charles P. Enz (Oxford University Press, 2002) ISBN 0-19-856479-1.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Dirk Coster (1922). "Röntgenspectra en de atoomtheorie van Bohr" (PDF).
  2. "D. Coster (1889 - 1950)". Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Besoek op 19 Julie 2015.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]