Gorani

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Moenie verwar word met Sorani nie.
Gorani
گۆرانی, Goranî
Gepraat in: Vlag van Turkye Turkye
Vlag van Irak Irak
Vlag van Iran Iran
Vlag van Sirië Sirië 
Gebied: Wes-Asië
Totale sprekers: 350 000[1]
Taalfamilie: Indo-Europees
 Indo-Irannees
  Irannees
   Wes-Irannees
    Noordwes-Irannees
     Koerdies
      Gorani 
Skrifstelsel: Arabiese alfabet, Latynse alfabet
Taalkodes
ISO 639-1: geen
ISO 639-2:
ISO 639-3: hac

Gorani of Hawrami (ook Gurani,[2] Koerdies: گۆرانی, Goranî, letterlik: "lied")[3] is 'n Koerdiese taal wat deur etniese Koerde gepraat word[4] en saam met Zazaki die Zaza-Gorani-tale vorm.[2] Alle Gorani-dialekte is deur Koerdies in leksikale en morfologiese opsig beïnvloed.[4] Gorani word deur die meeste taalkundiges as 'n Koerdiese dialek beskou,[4][5][6][7] terwyl ander dit as 'n literêre taal vir Koerde beskou.[8]

Verspreiding van Koerdiese tale wat deur Koerde gepraat word:

   Koermandsji

   Sorani

   Suid-Koerdies

   Zazaki

   Gorani

   gemeng

Gorani bestaan uit vier dialekte: Bajelani, Hawrami, Sarli en Shabaki, en word in beide Irak en Iran gepraat.[2] Van dié dialekte was Hawrami die tradisionele literêre en koiné-taal vir Koerde in die historiese Ardalan-streek en die Zagros,[9][10] maar dit is sedertdien deur Sentraal- en Suid-Koerdies verdring.[11]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Gurani". Ethnologue. Besoek op 16 Maart 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 (en) "Gurani". Encyclopædia Iranica. Besoek op 16 Maart 2021.
  3. (en) Michael M. Gunter (2018). Historical Dictionary of the Kurds. Rowman & Littlefield. p. 127. ISBN 978-1-5381-1050-8.
  4. 4,0 4,1 4,2 (en) Michiel Leezenberg (1993). "Gorani Influence on Central Kurdish: Substratum or Prestige Borrowing?" (PDF). ILLC – Department of Philosophy, University of Amsterdam. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 12 Julie 2019. Besoek op 29 Mei 2019.
  5. (en) G. Tavadze (2019). "Spreading of the Kurdish language dialects and writing systems used in the middle east". Bulletin of the Georgian National Academy of Sciences. 13 (1): 170–174. Besoek op 30 April 2020.
  6. (en) Jaffer Sheyholislami (2015). "Language Varieties of the Kurds". Besoek op 30 April 2020. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  7. (en) Hossein Hassani; Dzejla Medjedovic (Februarie 2016). "Automatic Kurdish Dialects Identification". Computer Science & Information Technology ( CS & IT ). pp. 61–78. doi:10.5121/csit.2016.60307. ISBN 978-1-921987-48-9. Besoek op 30 April 2020.
  8. (en) Ara, Behrooz Chaman; Amiri, Cyrus (8 Augustus 2018). "Gurani: practical language or Kurdish literary idiom?". British Journal of Middle Eastern Studies. 45 (4): 627–643. doi:10.1080/13530194.2018.1430536. ISSN 1353-0194.
  9. (en) Chaman Ara، Behrooz. The Kurdish Shahnama and its Literary and Religious Implications. ISBN 1-5115-2349-2.
  10. (fa) "چمن آرا، ب، درآمدی بر ادب حماسی و پهلوانی کُردی با تکیه بر شاهنامه کُردی، جستارهای ادبی سال چهل و چهارم بهار 1390 شماره 172".[dooie skakel]
  11. (en) Meri, Josef W. Medieval Islamic Civilization: A–K, index. bl. 444