Tanag
Die Tanag, soms ook Tenag (Hebreeus: תַּנַ״ךְ, [taˈnaχ] of [təˈnax]) of Mikra (מִקְרָא) genoem, is die belangrikste boek in Judaïsme, nog voor die Talmoed. Die Tanag bestaan uit die drie gedeeltes Tora ("onderwysing", "leerstelling", "ontwerp"), Newi'im ("Profete") en Ketoewim ("Skrifte"). TNK is die akroniem van dié dele se voorletters (תנ״ך). Die Tanag is 'n versameling van altesaam 24 Bybelse boeke in Hebreeus, waarvan twee (Daniël en Esra) langer Aramese teksgedeeltes behels. Die oorspronklike teks bestaan net uit medeklinkers. Vanaf die 8ste eeu het 'n groep Joodse skrifgeleerdes in Galilea, die Masorete, 'n stelsel van diakritiese skryftekens ontwikkel wat klinkers en beklemtoning aandui om sodoende die korrekte uitspraak vas te hou. Hierdie Masoretiese teks is gesaghebbend vir Rabbynse Judaïsme en vir Protestantse en Katolieke Bybelvertalings. In die sekondêre letterkunde word na die Tanag soms as "Joodse" of "Hebreeuse Bybel" verwys.
Die Christendom het al die boeke van die Tanag oorgeneem en in 'n ander volgorde as sy Ou Testament gekanoniseer (Bybelse kanon), byvoorbeeld word in die Protestantse Bybel dieselfde inhoud in 39 Bybelboeke verdeel.[1]
Moderne geleerdes wat die geskiedenis van die Hebreeuse Bybel navors, gebruik 'n verskeidenheid bronne, bykomend tot die Masoretiese teks.[2] Hierdie bronne sluit vroeë Griekse (Septuagint) en Siriese (Pesjitta) vertalings en die Samaritaanse Pentateug in. Verskille tussen dié bronne en die Masoretiese teks het aanleiding gegee tot die teorie dat nog 'n teks van die Hebreeuse Bybel, bekend as Urtext, eens bestaan het en die bron van die weergawes is wat vandag nog bestaan.[3] So 'n Urtext is nog nooit gevind nie. Met die ontdekking van die Dooie See-rolle in 1947 het egter Bybelse handskrifte beskikbaar geword wat uit die 2de eeu v.C. dateer. Dié handskrifte toon dat die Masoretiese teks 'n baie stiptelike weergawe is van die oudste bekende bronne.[4]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ (de) Adolf M. Ritter: Zur Kanonbildung in der Alten Kirche, in: Charisma und Caritas. Aufsätze zur Alten Kirche, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1997, ISBN 3-525-58160-2, bl. 273 ff.
- ↑ "Scholars seek Hebrew Bible's original text – but was there one?". Jewish Telegraphic Agency (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2020. Besoek op 3 April 2019.
- ↑ (en) Isaac Leo Seeligmann, Robert Hanhart, Hermann Spieckermann: The Septuagint Version of Isaiah and Cognate Studies, Tübingen 2004, bl. 33–34.
- ↑ (en) Shanks, Herschel (4 Augustus 1992). Understanding the Dead Sea Scrolls (1ste uitg.). Random House. p. 336. ISBN 978-0-679-41448-3.
Beskikbare weergawes[wysig | wysig bron]
- Biblia Hebraica Stuttgartensia, Handweergawe, ISBN 978-3-438-05218-6
- Biblia Hebraica Quinta, word nog gepubliseer. Gedeeltelike aflewerings: sagteband; 1. Megilloth (Fasc. 18, 2004), ISBN 978-3-438-05278-0; 2. Ezra and Nehemiah (Fasc. 20, 2006), ISBN 978-3-438-05280-3; 3. Deuteronomy (Fasc. 5, 2007), ISBN 978-3-438-05265-0; 4. Proverbs (Fasc. 17, 2008), ISBN 978-3-438-05277-3; 5. The twelve minor Prophets (Fasc. 13, 2010), ISBN 978-3-438-05273-5; 6. Judges (Fasc. 7, 2011), ISBN 978-3-438-05267-4, 7. Genesis (Fasc. 1, 2015), ISBN 978-3-438-05261-2
Verdere leesstof[wysig | wysig bron]
- (de) Buber, Martin; Franz Rosenzweig (1961). Die Schrift Verdeutscht – mit Bildern von Marc Chagall. Gütersloh 2007: Gütersloher Verlagshaus. ISBN 978-3-579-06448-2.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - (de) Boeckler, Annette M. (2000). Die Tora: Die fünf Bücher Mose nach der Übersetzung von Moses Mendelssohn (3 (30 Maart 2004) uitg.). Berlin: Jüdische Verlagsanstalt. ISBN 978-3-934658-10-3.
- (de) Zenger, Erich (2004). Das Erste Testament. Die jüdische Bibel und die Christen. Düsseldorf: Patmos. ISBN 978-3-491-69416-3.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tanag.- (en) "Tanakh". Encyclopædia Britannica. Besoek op 3 April 2019.
