Gaan na inhoud

Jacques Prévert

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Jacques Prévert
Jacques Prévert in die film "Mon frère Jacques"(1961)
Gebore4 Februarie 1900
Neuilly-sur-Seine
Sterf11 April 1977
Omonville-la-Petite
Beroepdigter, draaiboekskrywer
Handtekening

Jacques Prévert (4 Februarie 1900, Neuilly-sur-Seine - 11 April 1977, Omonville-la-Petite) was 'n Franse digter, dramaturg en draaiboekskrywer.

Hy het in Parys grootgeword. Hy het gou op skool verveeld geraak. Saam met sy vader, wat 'n teaterkritikus was, het hy dikwels teater toe gegaan, en van sy moeder het hy 'n liefde vir lees ontvang. Na skool het hy 'n rukkie gewerk voordat hy by die weermag aangesluit het en in 1919 na Turkye gestuur is. Daar ontmoet hy Marcel Duhamel, wat hom later gehelp het om woonplek in Parys by Rue du Château no. 54 te kry. Hierdie adres het die ontmoetingsplek geword van die surrealistiese beweging onder leiding van André Breton. Prévert was baie aktief in die groep. Aan die einde van die 1920's het daar egter 'n geskil ontstaan tussen Prévert, Yves Tanguy, Marcel Duhamel en André Breton. Prévert het hierna sy rug op surrealisme gedraai, saam met Tanguy en Duhamel. In 1925 trou hy met Simone Dienne, 'n jeugvriend, van wie hy in 1935 skei.

Groupe Octobre en die poëtiese surrealisme

[wysig | wysig bron]

In die dertigerjare het Jacques Prévert 'n teatergroep genaamd Groupe Octobre saam met 'n paar ander akteurs gestig. Die naam is afgelei van die Russiese Oktoberrevolusie. Die geselskap het tydens politieke vergaderings op straat en in fabrieke gespeel waar daar stakings plaasgevind het. Hy het hoofsaaklik kort toneelstukke en lesings geskryf om Marxistiese idees oor te dra.

Hy is beïnvloed deur Erwin Piscator se agit-prop teater, en het begin met die skryf van toneelstukke waarin hy die gevestigde orde aan die kaak stel, die bourgeoisie verneder en politici en groot nyweraars karikaturiseer.

In 1933 wen die groep eerste prys tydens die Olimpiade van die arbeidersteater in Moskou met die opvoering van La Bataille de Fontenoy. Die stuk bestaan gedeeltelik uit werklike aanhalings uit die mond van politici soos Paul Déroulède, Joseph Joffre, Édouard Herriot en Raymond Poincaré, met Prévert wat aandui hoe betekenisloos en manipulerend die woorde van die politieke leiers is.

Toe Prévert sien dat die Franse Kommunistiese Party in die loop van die dertigerjare toenemend nasionalisties word het hy hom van die party gedistansieer. Na die oorwinning van die Volksfront in Frankryk is die Groupe Octobre ontbind, deels daarom, maar ook weens persoonlike konflik en gebrek aan fondse.

In die laat dertigerjare het Jacques Prévert 'n blywende samewerking met die filmregisseur Marcel Carné begin. Hy het ook saam met sy jonger broer Pierre Prévert begin werk om draaiboeke vir toneelstukke en rolprente te skryf.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog

[wysig | wysig bron]

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Prévert saam met sy vriendin Claudy Carter na Saint-Paul-de-Vence verhuis. Hy het daar klandestiene films gemaak saam met Joseph Kosma en Alexandre Trauner. In 1943 raak hy verlief op Janine Loris (Tricotet) wat in 1946 vir hom 'n dogter baar en met wie hy 'n jaar later trou.

Na die Tweede Wêreldoorlog

[wysig | wysig bron]

Alhoewel Prévert hom van die kommunisme gedistansieer het na die ontbinding van die Groupe Octobre het hy sy lewe lank 'n pasifis en anti-militaris gebly. In 1945 publiseer hy sy eerste digbundel getiteld Paroles, waarvan twee miljoen eksemplare verkoop is. Dieselfde jaar is Histoires gepubliseer. In 1948 val hy uit 'n dakvenster en bly daarna 'n paar dae in 'n koma. Die val het hom met permanente breinskade gelaat, maar hom nie verhinder om verder te skryf nie. Hy het poësie, prosa en toneelstukke geskryf, maar ook draaiboeke, onder meer vir die tekenprente van Paul Grimault.

Poësie

[wysig | wysig bron]

Sy gedigte handel dikwels oor die lewe in Parys en die lewe na die Tweede Wêreldoorlog.

Prévert was 'n taalvirtuoos wat graag met woorde en hul betekenis (se) gespeel het. Sy gedigte is vol woordspelings, neologismes, alliterasies, beskrywende opsommings en dubbelsinnighede.

Sommige van sy gedigte soos Les Feuilles mortes, Barbara, Page d'écriture, La grasse matinée en Chanson des escargots qui vont à l'enterrement is getoonset deur Joseph Kosma en gesing deur mense soos Yves Montand, Édith Piaf, Les Frères Jacques en Juliette Gréco. Hy het ook 'n aantal boeke (Pré-intermédiaire) geskryf vir die ouderdomskategorie 8-16 jaar.

Rolprente

[wysig | wysig bron]

Prévert het 'n aantal draaiboeke geskryf. Die interessantste daarvan is die draaiboeke en dialoë wat hy vir Marcel Carné geskryf het. Hulle het saam die rolprent Jenny (1936) vervaardig, gevolg deur Drôle de drame (1937), Le Quai des brumes (1938), Le jour se lève (1939), Les Visiteurs du soir (1942), Les Enfants du paradis (1945) en Les Portes de la nuit (1946). Sodoende het hulle die grondslag gelê vir die skool vir poëtiese realisme wat die Amerikaanse film noir sterk beïnvloed het. Die filmvervaardigers Jean Renoir, Julien Duvivier, Jean Grémillon en Jacques Feyder het ook aan hierdie skool behoort. Sy gedigte vorm die basis vir die kortfilm La Seine a rencontré Paris (1957) deur Joris Ivens.

Digbundels

[wysig | wysig bron]
  • 1946 : Paroles
  • 1946 : Histoires
  • 1951 : Spectacle
  • 1955 : La pluie et le beau temps
  • 1955 : Lumières d'homme
  • 1963 : Histoires et d'autres histoires
  • 1966 : Fatras
  • 1970 : Imaginaires
  • 1972 : Choses et autres
  • 1980 : Soleil de nuit (bundel verskyn postuum)
  • 1984 : La Cinquième Saison (bundel verskyn postuum)

Ander werke (keur)

[wysig | wysig bron]
  • 1947 : Contes pour enfants pas sages (kinderboek)
  • 1951 : Grand Bal du printemps (kunsboek met gedigte van Prévert en foto's deur Izis )
  • 1952 : Lettre des îles Baladar (kinderboek in samewerking met André François )
  • 1952 : Guignol (kinderboek in samewerking met Elsa Henriquez )
  • 1953 : Tour de chant (liedtekste)
  • 1965 : Le Cirque d'Izis (kunsboek in samewerking met Marc Chagall en Izis)
  • 1968 : Varengeville (kunsboek in samewerking met Georges Braque )
  • 1971 : Fêtes (kunsboek in samewerking met Alexander Calder )

Filmografie (keur uit sy draaiboeke)

[wysig | wysig bron]
  • 1932: L'affaire est dans le sac (Pierre Prévert)
  • 1933: Ciboulette (Claude Autant-Lara)
  • 1934: L'Hôtel du libre échange (Marc Allégret)
  • 1936: Le Crime de Monsieur Lange (Jean Renoir)
  • 1936: 27 rue de la Paix (Richard Pottier)
  • 1936: Jenny (Marcel Carné)
  • 1937: Drôle de drame (Marcel Carné)
  • 1938: Le Quai des brumes (Marcel Carné)
  • 1938: Les Disparus de Saint-Agil (Christian-Jaque)
  • 1938: Ernest le rebelle (Christian-Jaque)
  • 1939: Le jour se lève (Marcel Carné)
  • 1941: Remorques (Jean Grémillon)
  • 1942: Lumière d'été (Jean Grémillon)
  • 1942: Les Visiteurs du soir (Marcel Carné)
  • 1943: Adieu Léonard (Pierre Prévert)
  • 1945: Les Enfants du paradis (Marcel Carné)
  • 1946: Les Portes de la nuit (Marcel Carné)
  • 1946: Sortilèges (Christian-Jaque)
  • 1947: Voyage Surprise (Pierre Prévert)
  • 1949: Bim le petit âne (Albert Lamorisse)
  • 1950: Les Amants de Vérone (André Cayatte)
  • 1950: Souvenirs perdus (Christian-Jaque)
  • 1953: La Bergère et le ramoneur (Paul Grimault)
  • 1956: Notre-Dame de Paris (Jean Delannoy)
  • 1964: Le Petit Claus et le Grand Claus (Pierre Prévert) (televisiefilm)
  • 1980: Le Roi et l'Oiseau (Paul Grimault)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.