Gaan na inhoud

Klankopname en reproduksie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Frances Densmore neem Blackfoot, Berghoof, op met 'n silinder fonograaf vir die Buro van die Amerikaanse Etnologie (1916)

Klank opname en reproduksie is 'n elektriese, meganiese, elektroniese of digitale inskripsie en herskepping van klankgolwe, soos die gesproke stem, sang, instrumentale musiek of spesiale byklanke. Die twee hoof groepe van tegnologie in klankopname is analoog opname en digitale opname.

opskrif en herskepping van klankgolwe, soos gesproke stem, sang, instrumentale musiek, of klank-effekte. Die twee belangrikste klasse van klankopnametegnologie is analoogopname en digitale opname.

Akoestiese analoog opname word gedoen met 'n mikrofoon diafragma wat verandering in die atmosferiese druk kan optel en word dan op 'n medium soos 'n fonograaf opgeneem (wat klankgolwe as grepe opneem). In magnetiese bandopname, vibreer die klankgolwe die mikrofoon diafragma en word omskep in 'n wisselende elektriese stroom, wat dan omgeskakel word na 'n wisselende magnetiese veld deur 'n elektromagneet, wat 'n voorstelling van die klank maak as gemagnetiseerde gebiede op 'n plastiek band met 'n magnetiese laag op dit. Analoog klank reproduksie is die omgekeerde proses, met 'n groter luidspreker diafragma wat veranderinge aan atmosferiese druk veroorsaak en wat dan akoestiese klankgolwe vorm.

Digitale opname en reproduksie keer die analoog klank om via die mikrofoon na 'n digitale formaat. Die gestoorde klank kan nou oorgedra word na 'n wyer verskeidenheid media. Digitale klank word as 'n reeks binêre getalle (nulle en ene) gestoor. 'n Digitale klank – sein moet verwerk word na analoog tydens die terugspeel, voordat dit gekoppel word aan die luidspreker.

Voor die ontwikkeling van die klankopname, was daar meganiese stelsels, soos opwen musiek bokse en, later speler klaviere, vir kodering en reprodusering van instrumentale musiek.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
Meganiese orrel, 1650.

Lank voor klank opgeneem is, is musiek reeds opgeneem – in vorm van musieknotasie, later ook deur meganiese toestelle (bv., opwen musiek bokse waar 'n meganisme 'n spil draai, wat dan metaal tande pluk en so 'n melodie produseer). Outomatiese musiek reproduksie dateer so ver terug as die 9de eeu, toe die Banū Mūsā broers 'n water aangedrewe orrel ontwerp het. Die Banū Mūsā broers het ook 'n outomatiese fluit speler uitgevind, wat blyk die eerste programmeerbare masjien te wees.[2][3]

Uitkerwings in die Rosslyn Kapel van die 1560's kan 'n vroeë poging van opname verteenwoordig van die Chladni patrone vervaardig deur klank in klip vertoë, alhoewel hierdie teorie nie onweerlegbaar bewys is nie.

In die 14de eeu, 'n meganiese klokluier, wat beheer word deur 'n roterende silinder, bekendgestel in Vlaandere.

Soortgelyke ontwerpe het verskyn in orrels (15de eeu), musiekhorlosies (1598) en musiekboksie (1800). 'n Musiekboks is 'n outomatiese musikale instrument wat klank produseer deur die gebruik van 'n stel penne op 'n roterende silinder.

Die kermis orrel, wat ontwikkel is in 1892, gebruik 'n stelsel van gevoude karton "boeke" wat op die beginsel van 'n trekklavier werk. Die speelklavier, eerste gedemonstreer in 1876, gebruik 'n ingeslaande papier rol wat kan 'n lang stuk musiek daarop kan stoor. Die mees gevorderde klavierrolle is met die hand gespeel, wat beteken dat die rol verteenwoordig die werklike prestasie van 'n individu en nie net 'n transkripsie van die bladmusiek nie. Die tegnologie om 'n lewendige uitvoering op te neem, was eers in 1904 ontwikkel. Klavierrolle was in deurlopende massa produksie van 1896 tot 2008.[4][5] In 1908 tydens 'n Amerikaanse Hooggeregshof kopiereg saak, is dit genoem dat dat in slegs in 1902 was daar tussen 70 000 en 75 000 speelklaviere vervaardig en tussen 1 000 000 en 1 500 000 klavierrolle is vervaardig.

Fonoutograaf

[wysig | wysig bron]

Die eerste toestel wat werklike klanke kon opneem soos dit deur die lug beweeg was die fonoutograaf, gepatenteer in 1857 deur die Paryse uitvinder Édouard-Leon Scott de Martinville. Die vroegste bekende opnames van die menslike stem is opgeneem met 'n fonoutograaf in 1857.[6] Dit bestaan uit 'n roterende silinder met gerookte papier bedek, waarop 'n lyn getrek word deur 'n naald, aangebring op 'n gevoelige membraan of diafragma wat die uiteinde vorm van 'n paraboolvormige vat; klanktrillinge in die vat ontvang, word oorgedra op die gerookte papier as 'n onreëlmatig gegolfde lyn.

Fonograaf

[wysig | wysig bron]

Fonograaf silinder

[wysig | wysig bron]

Op 30 April 1877 het Franse digter, humoristiese skrywer en uitvinder Charles Cros 'n geseëlde koevert aan die Akademie van Wetenskap in Parys oorhandig waarvan die inhoud sy voorgestelde metode verduidelik genaamd die paleofoon.[7] Alhoewel daar geen werkende paleofoon gevind ooit gevind was nie, word dit steeds gereken as een van die vroegste klankopneem toestelle.

Die eerste praktiese klank opname en reproduksie toestel was die fonograaf silinder, uitgevind deur Thomas Edison in 1877 en gepatenteer in 1878.[8] Die uitvinding het gou versprei oor die wêreld en oor die volgende twee dekades het die kommersiële opname, verspreiding en verkoop van klankopnames 'n groeiende nuwe internasionale bedryf geword. Die ontwikkeling van die massa-produksie tegnieke het gemaak dat die silinder baie gewild was onder verbruikers tussen 1880's tot ongeveer 1910.

Plaat fonograaf

[wysig | wysig bron]
Emile Berliner met 'n grammofoon

Die volgende groot tegniese ontwikkeling was die uitvinding van die grammofoon , oor die algemeen toegeskryf aan Emile Berliner  en gepatenteer in 1887,[9] hoewel ander uitvinders ook soortegelyke plaat apparate gedemonstreer het, soos Alexander Graham Bell in 1881.[10]

Dit was makliker om plate te vervaardig, vervoer en te stoor en klank kon ook effens harder opgeneem word as met silinders. Verkope van die grammofoonplaat het silinder verby geneem in 1910 en teen die einde van die Eerste Wêreldoorlog het die plaat die kommersiële opnames gedomineer. Edison, wat die hoof vervaardiger van silinders was, het Edison Disc Record geskep, in 'n poging om weer sy mark terug te wen.

Hoewel daar geen universele spoed was nie, het verskeie maatskappye plate met verskillende spoed vervaardig. Die groot platemaatskappye het later op 'n standaard ooreengekom van 78 revolusies per minuut. Die gespesifiseerde spoed was 78.26 opm in Amerika en 77.92 opm vir die res van die wêreld. Die verskillende spoed was as gevolg van die verskil in siklusfrekwensies aangedryf deur die elektrisiteit om die opname van draaitafels te kalibreer.

Die nominale spoed van die plaat het aanleiding gegee tot die bynaam van seventy-eight. Plate was van plastiekmateriaal (steeds bekend as "viniel") gemaak en gespeel met behulp van naalde wat uit 'n verskeidenheid van materiale bestaan. Die leeftyd van 'n plaat hang af van watter maatskappy dit vervaardig het.

Vroeër het die suiwer akoestiese metodes van opname die sensitiwiteit en frekwensie beperk. Note in die middelfrekwensiereeks kon opgeneem word, maar nie baie lae en baie hoë frekwensies nie. Instrumente soos 'n viool was moeilik om oor te dra op plaat. 'n Tegniek om die struikelblok te oorkom was met behulp van die Stroh viool- 'n keëlvormige horing wat aan 'n diafragma vas is, wat op sy beurt weer aan die vioolbrug vas is – vandat elektriese opnames begin doen is, is die horing afgeskaf.

Die langspeelplaat van 33 opm is deur Columbia Records ontwikkel en in 1948 bekendgestel. Die enkelspeler was 'n gerieflike 18 cm groot en 45 opm en is bekendgestel deur RCA Victor in 1949.

In die VSA en die meeste ontwikkelde lande het die twee nuwe vinielformate die 78 opm in geheel vervang, maar in sommige dele van die wêreld was 78 opm nog tot laat in die 1960's in gebruik. Viniel was baie duurder as skellak, maar omdat 'n langspeelplaat op die mark beskikbaar was, was die duurder prys aanvaarbaar. Viniel het 'n nuwe kwaliteit klank gebied en het minder gebreek as skellakplate.

Elektriese opname

[wysig | wysig bron]
RCA-44, 'n klassieke lintmikrofoon in 1932. Soortgelyke eenhede is wyd gebruik vir opnames en uitsendings in die 1940's en word soms vandag nog gebruik.

Klankopname het begin as 'n suiwer meganiese proses. Behalwe vir 'n paar telefoon-gebaseerde opname toestelle, sonder versterking, soos die telegrafone,[lower-alpha 1] het dit so gebly tot die 1920's. Tussen die uitvinding van die grammofoon in 1877 en die eerste kommersiële digitale opnames in die vroeë 1970's, was die mees belangrike mylpaal in die geskiedenis van klankopname die bekendstelling van die elektriese opname, waar 'n mikrofoon gebruik is om klank om te skakel in 'n elektriese sein wat versterk is en gebruik kon word om die opname stylus te beklemtoon. Hierdie innovasie het die "horing klank" resonansies uitgeskakel, wat gekenmerk is aan 'n akoestiese proses. Opnames was nou duideliker en meer volrond en kon 'n verspreiding van frekwensies opneem. Gedurende hierdie tyd, het verskeie radio-verwante ontwikkelinge in elektronika na vore gekom om die opname proses te verbeter en te vergemaklik. Dit sluit in verbeterde mikrofone en hulp toerusting soos elektroniese filters, wat albei afhanklik is van elektroniese versterking in die praktiese gebruik in die opname.

In 1906 het Lee De Bos die Audion triode vakuum buis uitgevind, dit is 'n elektroniese klep wat swak elektriese seine kon versterk. Deur 1915 was dit in gebruik in lang-afstand telefoonlyne en kon gesprekke tussen New York en San Francisco baie meer prakties wees. Verfynde weergawes van hierdie buis is die basis van alle elektroniese klankstelsels tot die kommersiële bekendstelling van die eerste transistor-gebaseerde klanktoestelle in die middel van die 1950's.

Tydens die Eerste Wêreldoorlog het ingenieurs in die Verenigde State en Groot-Brittanje gewerk aan maniere om die klank van 'n Duitse duikboot op te neem, asook om die klank weer te herproduseer vir opleidings doeleindes. Die akoestiese opneem metode kon nie die klank akkuraat weergee nie, die vroegste resultate was dus nie belowend nie.

Die eerste elektriese opname wat aan die publiek uitgereik is, was op 11 November 1920, tydens 'n begrafnisdiens vir 'n soldaat in Westminster-abdy in Londen. Die opname ingenieurs het mikrofone gebruik wat op daardie stadium in telefone geïnstalleer was. Vier was strategies opgestel en gekoppel aan 'n voertuig buite die gebou, waar al die bedrading aanmekaar gekoppel was. Hoewel elektroniese versterking gebruik is, was die klank swak en onduidelik. Vir 'n hele paar jaar daarna was dit die enigste bewys van 'n elektroniese opname.

Verskeie plate maatskappye en onafhanklike uitvinders, veral Orlando Marsh, het met toerusting geëksperimenteer en tegnieke vir elektriese opnames in die vroeë 1920's. Marsh se elektriese opname, Autograph Records, was reeds aan die publiek verkoop in 1924, 'n jaar voor die groot plate maatskappy opnames begin verkoop het. Steeds was die kwaliteit nog nie aansienlik beter van die opnames nie.[11]

Western Electric, een van die vooraanstaande maatskappye in die telefoon industrie, het navorsings laboratoriums gehad[lower-alpha 2] met materiaal en menslike hulpbronne, meer gevorderd as enige platemaatskappy. In 1916 het hulle die beste mikrofoon uitgebring en het dit teen 1922 weer verbeter, hulle het ook die beste versterkers en toets toerusting gehad.[12] Hulle het reeds 'n elektromeganiese opnemer gepatenteer in 1918 en in die vroeë 1920's het hulle hul hoë kwaliteit toerusting verder verbeter: 'n opname toestel wat op plaat kon opneem en 'n volgende wat opnames op rolprent film kon doen. Hul ingenieurs het gebruik gemaak van meganiese analoë van elektriese stroombane en "rubber lyn" ontwikkel vir die sny van die groewe in die was-meester van die plate opname stelsel.[13]

Magnetiese band

[wysig | wysig bron]
Magnetiese oudiobande: asetaatbasis (links) en poliësterbasis (regs)

'n Belangrike uitvinding gedurende hierdie tydperk was die bandopnemer. Magnetiese band opnames maak gebruik van 'n versterkte elektriese klanksein om soortgelyke variasies te genereer van die magnetiese veld wat deur 'n band kop vervaardig word. Die bandkop dien as 'n miniatuur elektriese kragopwekker soos die band oor dit beweeg.[14] Die oorspronklike staal lint is vervang met 'n meer praktiese papier lint, wat weer met asetaat vervang is. Asetaat het redelik lae treksterkte en as dit baie dun word sal dit breek, so dit was op sy beurt uiteindelik vervang deur polyester. Hierdie tegnologie was die basis vir byna al die kommersiële opnames van die 1950's tot die 1980's.

'n Tipiese kasset.

Magnetiese bande het verandering meegebring in die opname-industrie asook radio. Klank kon nou opgeneem, afgevee en heropgeneem word op dieselfde band, klanke kon ook gedupliseer word van band tot band met slegs die minimale verlies aan kwaliteit. Binne 'n paar jaar na die koms van die bandopnemer, is die Ampex 200 model bekendgestel in 1948 – die Amerikaner Les Paul het die eerste multisnit-bandopnemer ontwerp, nog 'n tegniese revolusie in die opname industrie.

Digitale opname

[wysig | wysig bron]
Grafiese voorstelling van 'n klankgolf in analoog (rooi) en 4-bit digitale (blou).

Die koms van digitale klank-opname en later die kompakte skyf (CD) in 1982 het beduidende verbeterings meegebring. Die CD het 'n groot verandering in die musiekbedryf tot gevolg gehad, en die plate se mark is verklein na 'n nismark in die middel van die 1990's. Nuwe tegnologie moes nou ontwikkel word aangesien 'n CD maklik oorgekopieer kon word sonder dat die musikante of platemaatskappye betaling daarvoor ontvang.

'n Digitale klankopnemer van Sony

Die mees onlangse en revolusionêre ontwikkelings is in digitale opname, met die ontwikkeling van gekompakteerde en saamgesperste digitale klank lêers wat vinnig versprei kan word en wat op 'n koste-effektiewe manier gestoor kan word.[15] Die md-skyf – speler, met behulp van ATRAC kompressie op klein, goedkoop, herskryfbare CD's is in die 1990's bekendgestel, maar het verouder toe geheuestokkies op die mark gekom het. Soos wat tegnologie verbeter, het die aantal data wat gestoor kan word ook al hoe groter geword,- Super Audio CD, DVD-A, Blu-ray en HD-DVD het gemaak dat langer programme van 'n hoër gehalte op 'n enkele CD kon pas. Klank kon ook van die internet afgelaai en in digitale lêers gestoor word of direk op digitale musiekspelers. Nuwe toepassings soos internetradio en podsending het verskyn.

Kulturele effek

[wysig | wysig bron]
Baie lede van die media gebruik opnemers om onderhoude op te neem.

Die ontwikkeling van analoog klank opname in die negentiende eeu en die wydverspreide gebruik in die twintigste eeu het 'n groot impak op die ontwikkeling van musiek. Voor analoog klank opname uitgevind is, was musiek geluister tydens 'n lewendige opvoering. Dwarsdeur die Middeleeue, Renaissance, Barok, Klassieke en Romantiese musiekeras, was die enigste manier om musiek "op te neem" deur middel van musieknotasie. Terwyl die musiek notasie die toonhoogte, melodie en ritme aandui, was die opname vaag aangesien elke musikant sy/haar eie interpretasie van die musiek kon hê.

Met die ontwikkeling van analoog klank opnames kon 'n uitvoering permanent reggestel word in al sy elemente: toonhoogte, ritme en uitdrukking. Die ontwikkeling van klankopname het gemaak dat meer mense na bekende orkeste, musiekgroepe en sangers kan luister, omdat die opname wyer beskikbaar is as die optrede wat slegs 'n seker aantal mense in die lokaal toelaat. Die beskikbaarheid van klankopnames het dus die verspreiding van verskillende musiek genres moontlik gemaak, regoor die wêreld.

Notas

[wysig | wysig bron]
  1. The earliest known surviving electrical recording was made on a telegraphone magnetic recorder at the 1900 Exposition Universelle in Paris. It includes brief comments by Emperor Franz Joseph and the audio quality, ignoring dropouts and some noise of later origin, is comparable to that of a contemporary telephone.
  2. In 1925 the laboratories reformed into Bell Telephone Laboratories and under the shared ownership of American Telephone & Telegraph Company and Western Electric.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "FirstSounds.ORG".
  2. Fowler, Charles B. (October 1967), "The Museum of Music: A History of Mechanical Instruments", Music Educators Journal (MENC_ The National Association for Music Education) 54 (2): 45–49, doi:10.2307/3391092 
  3. Koetsier, Teun. "On the prehistory of programmable machines: musical automata, looms, calculators". Mechanism and Machine Theory. 36 (5): 589–603. doi:10.1016/S0094-114X(01)00005-2.
  4. "The Pianola Institute – History of the Pianola – Piano Players". Pianola.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2019. Besoek op 24 Mei 2017.
  5. "The day the music died – News – The Buffalo News" (in Engels). 10 Junie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Junie 2011. Besoek op 24 Mei 2017.
  6. "First Sounds". FirstSounds.ORG (in Engels). 27 Maart 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 24 Mei 2017.
  7. , 2009 
  8. "Patent Images". patimg1.uspto.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Oktober 2017. Besoek op 24 Mei 2017.
  9. Amerikaanse Patent 372 786 Gramophone (horizontal recording), original filed May 1887, refiled September 1887, issued November 8, 1887
  10. "Early Sound Recording Collection and Sound Recovery Project". Smithsonian (in Engels). Smithsonian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Julie 2018. Besoek op 26 April 2013.
  11. Allan Sutton, When Did Marsh Laboratories Begin to Make Electrical Recordings?, archived from the original on 3 Maart 2016, https://web.archive.org/web/20160303230521/http://www.mainspringpress.com/marsh_electric.html, besoek op 13 Mei 2020 
  12. "A brief summary of E. C. Wente's development of the condenser microphone and of the Western Electric sound recording project as a whole". IEEE Transactions on Education. 35 (4). November 1992. Besoek op 24 Julie 2015.
  13. Maxfield, J. P. and H. C. Harrison. Methods of high-quality recording and reproduction of speech based on telephone research. Bell System Technical Journal, July 1926, 493–523.
  14. Gordon, Mumma. "Recording". Oxford Music Online. Oxford University Press. Besoek op 20 Februarie 2015.
  15. Kees Schouhamer Immink (Maart 1991). "The future of digital audio recording". Journal of the Audio Engineering Society. 47: 171–172.

Verdere leesstof

[wysig | wysig bron]
  • Barlow, Sanna Morrison. Berg Sing: die Storie van die Evangelie Opnames in die Filippyne. Hong Kong: Alliance Pers, 1952. 352 p.
  • Carson, B. H.; Burt, A. D.; Reiskind, en H. I., "'n Rekord-Wisselaar En Rekord Van Aanvullende Ontwerp", RCA Hersiening, junie 1949
  • Coleman, Merk, Afspeel: van die Victrola MP3, 100 jaar van musiek, masjiene, en geld, Da Capo Pers, 2003.
  • Gaisberg, Frederick W., "Die Musiek Gaan Ronde", [Andrew Farkas, redakteur.], New Haven, Ayer, 1977.
  • Gelatt, Roland. Die Fantastiese Fonograaf, 1877–1977. Tweede ds. ed., [wat ook die] Eerste Collier Boeke ed., in die reeks, Klink van die Eeu. New York: Collier, 1977. 349 p., siek. ISBN 0-02-032680-7ISBN 0-02-032680-7
  • Gronow, Pekka, "Die Rekord Bedryf: Die Groei van 'n Massa Medium", Populêre Musiek, Vol. 3, Produsente en Markte (1983), pp.  53-75, Cambridge University Press.
  • Gronow, Pekka, en Saunio, Ilpo, "het 'n Internasionale Geskiedenis van die Opname-Industrie", [vertaal uit die finse deur Christopher Moseley], Londen, New York: Cassell, 1998. ISBN 0-304-70173-4ISBN 0-304-70173-4
  • Lipman, Samuel,"Die Huis van Musiek: Kuns in 'n Era van Instellings", 1984. Sien die hoofstuk oor "Om op Rekord", pp.  62-75, oor die vroeë rekord bedryf en Fred Gaisberg en Walter Legge en FFRR (Volle Frekwensie-Reeks-Opname).
  • Millard, Andre J., "Amerika op rekord: 'n geskiedenis van die aangeteken klank", Cambridge, New York: Cambridge University Press, 1995. ISBN 0-521-47544-9ISBN 0-521-47544-9
  • Millard, Andre J., " Van Edison aan die iPod", UAB Verslaggewer, 2005, Universiteit van Alabama by Birmingham.
  • Milner, Greg, "Vervolmaak vir Ewig Klink: 'n Gehoor Geskiedenis van die Aangeteken Musiek", Faber & Faber; 1 uitgawe (junie 9, 2009) ISBN 978-0-571-21165-4. Vgl. p.  14 op H. Stith Bennett en "die opname van bewussyn".
  • Moogk, Edward Balthasar. Rol Terug die Jaar: die Geskiedenis van die Kanadese Aangeteken Klank en Sy Nalatenskap, Genesis tot 1930. Ottawa, Ont.: Nasionale Biblioteek van Kanada, 1975. N. B.: In deel, ook, 'n bio-diskografie; die gebind ed. kom met 'n "phonodisc van historiese Kanadese opnames" (33 1/3 r.p.m., mono., 17 cm.) dat die 1980 pbk. herdruk nie. ISBN 0-660-01382-7ISBN 0-660-01382-7 (pbk.)
  • Moogk, Edith Kathryn. Titel Indeks Kanadese Werke wat in Edward B. Moogk se "Rol Terug die Jaar, die Geskiedenis van die Kanadese Aangeteken Klank, Genesis tot 1930", in die reeks, C. A. M. L. Sosiale Vraestelle, nie. 1. Ottawa, Ont.: Die kanadese Vereniging van Musiek Biblioteke, 1988. N. B.: Titel en vore-saak ook in frans; aanvullings die indeks binne E. B. Moogk se boek. ISBN 0-9690583-3-0ISBN 0-9690583-3-0
  • Lees, Oliver, en Walter L. Welch, Van Tin Foelie om te Stereo: Evolusie van die Fonograaf, die Tweede ed., Indianapolis, Ind.: H. W. Dieselfde & Co., 1976. N. B.: Dit is'n historiese rekening van die ontwikkeling van klank opname tegnologie. ISBN 0-672-21205-6ISBN 0-672-21205-6 pbk.
  • Lees, Oliver, Die Opname en die Voortplanting van Klank, Indianapolis, Ind.: H. W. Sams & Co., 1952. N. B.: Dit is'n baanbrekerswerk ingenieurswese rekening van klank opname tegnologie.
  • "Recording Technology History: notes revised July 6, 2005, by Steven Schoenherr" by die Wayback Masjien (in die argief Maart 12, 2010), San Diego Universiteit
  • St-Laurent, Gilles, "Notas oor die Agteruitgang van Klank Opnames", die Nasionale Biblioteek [van Kanada] Nuus, vol. 13, no. 1 (Jan. 1991), p.  1, 3-4.
  • Weir, Bob, et al. Eeu van die Klank: 100 Jaar van die Aangeteken Klank, 1877–1977. Uitvoerende skrywer, Bob Weir; projek personeel skrywers, Brian Gorman, Jim Simons, Marty Melhuish. [Toronto?]: Vervaardig deur Studio 123, cop. 1977. N. B.: Gepubliseer oor die geleentheid van 'n uitstalling ter herdenking van die eeufeesvieringe van die aangeteken klank, gehou by die kermis van die jaarlikse Kanadese Nasionale Uitstalling, Toronto, Ont., as een van die C. N. E. se 1977 gebeure. Sonder ISBN
  • McWilliams, Jerry. Die Bewaring en Herstel van Klank Opnames. Nashville, Tenn.: Die amerikaanse Vereniging vir die Staat en die Plaaslike Geskiedenis, 1979. ISBN 0-910050-41-4ISBN 0-910050-41-4

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]