Gaan na inhoud

Koperjodied

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Eienskappe

Algemeen

Naam Koperjodied
Struktuurformule van
Struktuurformule van
Chemiese formule CuI
Molêre massa 190,45 [g/mol][1]
CAS-nommer 7681-65-4[1]  
Voorkoms liggeel vastestof[2]  
Reuk Reukloos [1]
Fasegedrag  
Selkonstantes a=605,4 pm[2]  
Ruimtegroep F43m[2] 
Nommer 216  
Strukturbericht B3
Smeltpunt 600 °C[2]
Kookpunt 1290 °C[1]
Digtheid 5,62 [g/cm3] [1]
Oplosbaarheid sleg oplosbaar; 0,00042 [g/L] [2] 
Brekingsindeks sien teks

Suur-basis eienskappe

pKa

Veiligheid

Flitspunt nie-brandbaar 
LD50 300-2000 [mg/kg] (oraal)[1]

Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

 
Portaal Chemie

Koperjodied is 'n sout van koper en waterstofjodied met formule CuI. Met jodium is die +1 oksidasietoestand van koper die enigste wat stabiel is. Koperjodied kom in die natuur as die mineraal marshiet voor.

Dit is 'n liggeel, deursigtige stof in enkelkristallyne vorm. Dit is 'n p-tipe halfgeleier met 'n direkte bandgaping van 3,1 eV [2] Die brekingsindeks neem af van 2,7 by 400 nm tot onder 2,3 by 800 nm. Dit volg die Cauchy-vergelyking:

Strukture

[wysig | wysig bron]

Die stof ondergaan twee vast-vast fase-oorgange by verhtting. Die fase wat by kamertemperatuur stabiel is word gewoonlik γ-CuI genoem of soms CuI-III. γ-CuI het die kubiese sfaleriet-struktuur. (B3 in die strukturbericht-klassifikasie. Teen 369 C gaan dit oor in die β-CuI of CuI-II-fase met 'n heksagonale wurtziet-struktuur, (B4) Die entropieverandering ΔtrS= 1100 J/molK. [3]Teen 400 °C gaan dit die α-CuI of CuI-I-fase oor. Dit het 'n haliet-struktuur (B1). Die entropieverandering ΔtrS= 473 J/molK.[3] Koperjodied smelt teen 600°C[2]

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Elektries

[wysig | wysig bron]

α-CuI is 'n superioniese geleier. Dit is vergelykbaar met koper(I)bromied hoewel koperjodied die haliet-struktuur het en nie die α-Ag2S-struktuur nie. Die spesifieke geleibaarheid is σ= 0,01-0,03 S/cm-1 en die termiese aktiveringsenergie σT= Ea= 0,17-0,26 eV. Die β-fase het 'n laer geleibaarheid maar die geleiding is ook termies geaktiveer en ionies.

Magneties

[wysig | wysig bron]

Die γ-fase is diamagneties en sy susseptibiliteitm= -61,4x10-6 emu/mol of -7,7x10-10 m3/mol in SI-eenhede) is onafhanklik van die temperatuur. Die superioniese α-fase s'n is egter afhanklik van die temperatuur. Dit word beskou as 'n effek van die paramagnetiese Van Vleck-bydrae tot die magnetiese susseptibiliteit.

Chemies

[wysig | wysig bron]

Koperjodied kan uit 'n koper(II)sulfaatoplossing met kaliumjodied neergeslaan word:

Dit is 'n redoksreaksie waarin koper se oksidasietoestand van +2 na +1 verander en 'n jodiedioon van -1 na neutrale jodium geoksideer word.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 "MSDS". Fisher. Besoek op 7 September 2023.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Grundmann, M., Schein, F.-L., Lorenz, M., Böntgen, T., Lenzner, J. en von Wenckstern, H (2013). "Cuprous iodide – a p-type transparent semiconductor: history and novel applications". Phys. Status Solidi A. 210: 1671–1703. doi:10.1002/pssa.201329349.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  3. 3,0 3,1 Grundmann et al. sê kilojoules pleks van joules maar dit is dalk 'n vergissing