Lodewyk XV van Frankryk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Lodewyk XV
Koning van Frankryk en Navarra
Lodewyk XV van Frankryk
Lodewyk XV van Frankryk
Dinastie Bourbon
Bewind 1 September 171510 Mei 1774
Kroning 25 Oktober 1722
Volle naam Louis de France
Gebore 15 Februarie 1710
Versailles, Frankryk
Gesterf 10 Mei 1774
Versailles
Saint Denis Basiliek, Saint-Denis, Frankryk
Voorganger Lodewyk XIV
Opvolger Lodewyk XVI
Gade van Marie Leszczyńska
Kinders Louise Élisabeth, hertogin of Parma

Princessses Henriette
Princessses Marie Louise
Louis, dauphin van Frankryk
Philippe, hertog van Anjou
Prinses Marie Adélaïde
Prinses Victoire
Prinses Sophie
Prinses Thérèse
Prinses Louise, Abbess van Saint Denis

Vader Lodewyk, hertog van Boergondië (1729–1765)
Moeder Marie Adélaïde van Savoie

Lodewyk XV was 59 jaar lank koning van Frankryk. Toe hy een jaar oud is, is sy grootvader, Lodewyk dauphin van Frankryk (1661—1711) (ook bekend as Le Grand Dauphin) oorlede en die volgende jaar is sy vader, Lodewyk, graaf van Boergondië (1682—1712) ook oorlede. Terwyl sy vader erfgenaam van die troon is, dra hy die titel "Dauphin van Frankryk" en is bekend as Le Petit Dauphin. Nadat sy vader oorlede is, word Lodewyk die erfgenaam van die troon. Op die ouderdom van 4 jaar, erf hy die troon van sy oorgrootvader Lodewyk XIV (1643—1715).

Volgens Franse wet, is Lodewyk minderjaarig totdat hy dertien jaar oud was. Gedurende hierdie tydperk regeer sy neef, Phillipe, graaf van Orlean. In 1723, toe Lodewyk dertien jaar oud was, vind sy kroning in Reims katedraal plaas. In 1725 trou hy met Marie Leszczyńska, dogter van die voormalige koning van Pole, en met haar kry hy tien kinders. Nogtans het hy baie minnaresse aangeneem, die mees opmerklike van wie was Madame de Pompadour (1721-1764) en Madame du Barry (1743-1793).

Tussen 1726 en 1743 is Frankryk deur Cardinal de Fleury met die koning se toestemming regeer. Nadat de Fleury oorlede is, regeer Lodewyk sonder die hulp van 'n eerste minister. In 1740 breek die Oorlog van die Oostenrykse Opvolging uit. Die oorlog duur tot 1748 en onder die vrede van Aix-la-Chapelle onttrek Frankryk vrywillig uit die gebied wat hulle oorwin het. Die vrede duur sewe jaar voordat die Sewejarige Oorlog (1756 — 1763) uitbreek. Met die einde van die Sewejarige Oorlog verloor Frankryk Kanada, Indië en 'n aantal eilande aan die Verenigde Koninkryk en Louisiana en Florida aan Spanje.

Gedurende die vroeë jare van die Sewejarige Oorlog (1757) is 'n poging aangewend om Lodewyk te vermoor. Na die poging is die graaf van Choiseul as eerste minister deur Lodewyk aangewys. In 1770 is Choiseul ontslaan oor 'n botsing met Lodewyk oor buitelandse beleid en die weiering van die Parlement van Bretagne om belasting vir 'n moontlike oorlog met Groot-Brittanje te betaal. Vir die laaste vier jaar van sy lewe regeer Lodewyk met die hulp van 'n driemanskap - René de Maupeou as eerste minister, Abbot Terray as minister van finansies en graaf d'Aiguillon as minister van buitelandse sake.

Gedurende die meeste van Lodewyk se regering is die Franse finansies in 'n haglike toestand, hoewel gedurende die tydperk van die driemanskap is dit effens verbeter. Nietemin het hy 'n bankrot en korrupte land aan sy kleinseun Lodewyk XVI bemaak. Vyftien jaar nadat hy van pokke oorlede is, breek die Franse Revolusie uit.

Verwysings[wysig | wysig bron]