Gaan na inhoud

Mafies

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die geologiese term mafies verwys na metamorfe- en stollingsgesteentes met 'n laer silikaat (SiO2)-inhoud as felsiese gesteentes. Die SiO2 inhoud per massa kan in mafiese gesteentes tusssen 63% en 45% wissel. Waar die silikaatinhoud laer as 45% is, word die gesteente ultra-mafies genoem.

Mafiese gesteentes is ook ryker aan magnesium- en ysterryke minerale.

Tipiese rotsvormende minerale sluit in olivien, pirokseen, amfibool en biotiet. Voorbeelde van mafiese gesteentes is basalt, doleriet en gabbro.

Mafies en basies

[wysig | wysig bron]

Die ou term vir mafiese gesteentes is basiese gesteentes, a.g.v. die eertydse denke dat hierdie gesteentes arm was aan silikasuur. Vanuit die oogpunt van die Lewis-teorie kan SiO2 (byv. die mineraal kwarts) inderdaad as 'n suur en ander oksiede soos MgO (die mineraal periklaas) as 'n basis beskou word, hoewel hulle geen waterstof bevat nie. In Brønsted-Lowry en Arrhenius se suur-basis teorieë is die teenwoordigheid van waterstof nogtans 'n vereiste. Die geologiese term mafies kom dus goed ooreen met die chemiese term Lewis-basies.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Mafiese lawa het 'n laer viskositeit as felsiese magmas voor dit afkoel, a.g.v. die lae silikaatinhoud in die magma. Waterdamp en ander vlugtige gasse kan dus makliker ontsnap uit die mafiese lawa, wat veroorsaak dat vulkaniese uitbarstings van mafiese lawas nie sulke geweldadige uitbarstings het soos felsiese lawa nie. Mafiese lawa vorm veral skildvulkane soos die Kilauea-vulkaan van Hawaii.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "opengeography" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Desember 2017. Besoek op 21 Julie 2017.