Gaan na inhoud

Malleus Maleficarum

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Titelbladsy “Die Hamer van Hekse wat Hekse en hul dwaalleer vernietig soos 'n uiters kragtige spies”.

Die Malleus Maleficarum,[1] gewoonlik vertaal as die Hamer van Hekse,[2][3] is die bekendste verhandeling wat voorgee om oor heksery te handel.[4] Dit is geskryf deur die Duitse Katolieke geestelike Heinrich Kramer (onder sy gelatiniseerde naam Henricus Institor) en die eerste keer gepubliseer in die Duitse stad Speyer in 1486. Sommige beskryf dit as die kompendium van literatuur in demonologie van die 15de eeu. Kramer het vroue vir sy eie wellus geblameer en sy standpunte as die Kerk se standpunt voorgehou. Die boek is veroordeel deur top-teoloë van die Inkwisisie by die Fakulteit van Keulen omdat hulle onetiese en onwettige prosedures aanbeveel het, en omdat dit teenstrydig is met Katolieke leerstellings van demonologie.

Die Malleus noem towery dwaalleer, wat destyds 'n misdaad was, en beveel aan dat sekulêre howe dit as sodanig vervolg. Die Malleus stel marteling voor om bekentenisse te kry en dood as die enigste sekere manier om die "euwels van heksery" te beëindig. Toe dit gepubliseer is, is ketters dikwels gevonnis om lewendig op die brandstapel te verbrand[5] en die Malleus het dieselfde voorgestel vir "hekse". Ten spyte van, of dalk as gevolg van, dat hulle deur die kerk veroordeel is, was die Malleus vir 'n tyd lank gewild onder leke.

In 1519 is 'n nuwe skrywer bygevoeg, Jacob Sprenger. Geskiedkundiges het bevraagteken hoekom dit was aangesien dit 33 jaar na die boek se eerste druk was, en 24 jaar nadat Sprenger gesterf het. Kramer het die Malleus geskryf nadat hy deur die plaaslike biskop uit Innsbruck verdryf is. Kramer is van onwettige gedrag beskuldig, en die tribunaal is geskors weens Kramer se obsessie met die seksuele gewoontes van die beskuldigde, Helena Scheuberin: die pouslike bul Summis desiderantes affectibus wat die grondslag van die ondersoek gevorm het, het die ondersoek na dwaalleer toegelaat, nie seksuele onbehoorlikheid nie.[6]:160

Agtergrond

[wysig | wysig bron]

Heksery was lankal deur die Kerk verbied, wie se standpunt oor die onderwerp verduidelik is in die Canon Episcopi wat in ongeveer 900 nC geskryf is. Dit het gesê dat heksery en towery waanbeelde is en dat diegene wat in sulke dinge glo "deur die Duiwel verlei is in drome en visioene".[7] In dieselfde tydperk is bonatuurlike ingryping egter aanvaar in die vorm van beproewings wat later ook tydens hekseverhore gebruik is.[8]

Dit is 'n element van leerstelling dat demone deur gepaste sakramentele uitdrywings uitgedryf kan word.[9] In die Malleus is eksorsisme byvoorbeeld een van die vyf maniere om die aanvalle van inkubi te oorkom.[10] Gebed en transsubstansiasie word tradisioneel uitgesluit van die kategorie van magiese rites.[11]

In 1484 het geestelike Heinrich Kramer een van die eerste pogings aangewend om beweerde hekse in die Tirol-streek te vervolg. Dit was nie 'n sukses nie: hy is uit die stad Innsbruck geskors en deur die plaaslike biskop as "seniel en mal" afgemaak.[12] Volgens Diarmaid MacCulloch was die skryf van die boek Kramer se daad van selfregverdiging en wraak.[13] Ankarloo en Clark beweer dat Kramer se doel met die skryf van die boek was om sy eie sienings oor heksery te verduidelik, argumente wat beweer dat heksery nie bestaan het nie, stelselmatig te weerlê, diegene wat skeptisisme uitgespreek het oor die werklikheid daarvan te diskrediteer, beweer dat diegene wat heksery beoefen het, meer dikwels vroue was as mans, en om landdroste te oortuig om Kramer se aanbevole prosedures te gebruik om hekse te vind en skuldig te bevind.[14]

Sommige geleerdes het voorgestel dat Kramer na die mislukte pogings in Tirol uitdruklike magtiging van die Pous versoek het om heksery te vervolg. Kramer het 'n pouslike bul Summis desiderantes affectibus in 1484 ontvang. Dit het volle pouslike goedkeuring gegee vir die Inkwisisie om te vervolg wat as heksery in die algemeen beskou word en het ook individuele magtigings aan Kramer en spesifiek die Dominikaanse broeder Jacob Sprenger gegee.[15] Ander geleerdes het die idee dat Sprenger saam met Kramer gewerk het, betwis en aangevoer dat die bewyse toon dat Sprenger eintlik 'n aanhoudende teenstander van Kramer was, selfs so ver gegaan om hom uit Dominikaanse kloosters binne Sprenger se jurisdiksie te verban terwyl hy hom ook verbied het om te preek. In die woorde van Wolfgang Behringer: 

“Sprenger het Kramer se aktiwiteite op elke moontlike manier probeer onderdruk. Hy het die kloosters van sy provinsie verbied om hom te huisves, hy het Kramer verbied om te preek, en het selfs probeer om direk in die sake van Kramer se Séléstat-klooster in te meng... Dieselfde dag word Sprenger opvolger van Jacob Strubach as provinsiale meerdere (19 Oktober 1487) ), het hy toestemming van sy generaal, Joaquino Turriani, gekry om adversus m[agistrum] Henricum Institoris inquisitorem (Afrikaans: teen Meester Heinrich Kramer, inkwisitor) op te tree.”[16]

Die voorwoord sluit ook 'n beweerde eenparige goedkeuring van die Universiteit van Keulen se Fakulteit Teologie in. Desnieteenstaande het baie historici aangevoer dat dit goed vasgestel is deur bronne buite die Malleus dat die universiteit se teologiefakulteit die boek veroordeel het vir onetiese prosedures en vir die weerspreek van Katolieke teologie op 'n aantal belangrike punte: "net vir goeie maatreëls het Institoris 'n dokument vervals wat hul blykbaar eenparige goedkeuring."[17]

Die boek het die handboek vir sekulêre howe in die hele Renaissance-Europa geword, maar is nie deur die Inkwisisie gebruik nie, wat "enige gesag aan die Malleus ontken het" in die woorde van die historikus Wolfgang Behringer.[18]

In moderne tye, is die boek dikwels beskou as 'n tipiese inkwisitoriese handleiding, 'n persepsie wat baie historici weerlê het. Volgens Jenny Gibbons: 

"In die 1970's, toe feministiese en Neo-heidense skrywers hul aandag op die hekseproewe gevestig het, was die Malleus Maleficarum (Heksehamer) die enigste handleiding wat geredelik beskikbaar was in vertaling. Skrywers het naïef aanvaar dat die boek 'n akkurate prentjie geskets het van hoe die Inkwisisie hekse probeer verhoor het. Heinrich Kramer, die teks se demente skrywer, is voorgehou as 'n tipiese inkwisiteur. Sy nogal verstommende seksuele bekommernisse is voorgehou as die Kerk se "amptelike" standpunt oor heksery. Eintlik het die Inkwisisie onmiddellik die regsprosedures wat Kramer aanbeveel het, verwerp en die inkwisisieur self gesensureer net 'n paar jaar nadat die Malleus gepubliseer is. Sekulêre howe, nie inkwisitoriese nie, het tot die Malleus gewend."[19]

Voor 1400 was dit selde dat enigiemand vir heksery vervolg word, maar die toenemend algemene vervolging van dwaalleer en die versuim om hierdie ketters ten volle te verslaan het die weg gebaan vir latere kriminele vervolging van heksery.[20] Teen die 15de eeu is geloof in hekse wyd in die Europese samelewing aanvaar. Voorheen het diegene wat skuldig bevind is aan heksery tipies nie strenger strawwe as openbare boetedoenings soos 'n dag in die tronk gekry nie, [13] maar hul vervolging het wreeder geword ná die publikasie van die Malleus Maleficarum, aangesien heksery algemeen aanvaar is as 'n werklike en gevaarlike verskynsel.[21] Die ernstigste vervolgings het tussen die jare 1560 en 1630 plaasgevind, wat grootliks in Europa omstreeks 1780 geëindig het.[22]

Veral in die 16de en 17de eeue het 'n intense debat oor die aard van hekse demonoloë regoor Europa besig gehou en hulle het baie gedrukte preke, boeke en traktate gepubliseer. Die Katolieke Kerk het 'n belangrike rol gespeel in die vorming van debat oor demonologie, maar die diskoers is nie veel deur die Hervorming geraak nie. Martin Luther was ook oortuig van die werklikheid en boosheid van hekse, en het die ontwikkeling van Protestantse demonologie gefasiliteer.[23]

Katolieke en Protestantse demonologieë was soortgelyk in hul basiese oortuigings oor hekse[24] en die meeste skrywers het saamgestem oor die erns van die misdaad van heksery.[25] Dit is deur beide Katolieke en Protestantse wetgewers aanvaar[26] en heksevervolging is onteenseglik deur beide Protestantse en Katolieke regerings geborg.[27] Hekse het ketters geword vir die Christendom en heksery het die grootste van misdade en sondes geword.[28] Binne die kontinentale en Romeinse reg was heksery die crimen exceptum, 'n misdaad so vuil dat alle normale regsprosedures vervang is.[29]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Vertaler Montague Summers gebruik konsekwent "die Malleus Maleficarum" (of bloot "die Malleus") in sy 1928 en 1948 inleidings."Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Julie 2009. Besoek op 5 Februarie 2016.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) "Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Junie 2007. Besoek op 1 Junie 2007.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
  2. ↑ In sy vertaling van die Malleus Maleficarum verduidelik Christopher S. Mackay die terminologie breedvoerig – towenaar word gebruik om die verwantskap van die Latynse terminologie te bewaar. Malefium = towery (letterlik 'n daad van 'kwaaddoen'), terwyl malefica = vroulike towery (bose dade) en maleficus = manlike uitvoerder van bose dade; towery, en towenaar."
  3. ↑ Alternatiewe vertalings: The Witch Hammer, Hammer for Sorceresses, Hammer Against Witches, Hammer for Witches}}
  4. ↑ Mackay, 2009, bl. 1, Summers,2012, bl vii, Inleiding tot 1948-uitgawe, "Dit word nouliks betwis dat in die hele groot literatuur van heksery, die mees prominente, die belangrikste, die mees gesaghebbende bundel die Malleus Maleficarum" (Die hekshamer) van Heinrich Kramer (Henricus Institioris) en James is. Sprenger."
  5. ↑ Mackay, 2009, bl 28, "maar almal het verstaan dat die ketter tereggestel moes word (gewoonlik deur lewendig verbrand te word) ooreenkomstig sekulêre wette teen dwaalleer"
  6. ↑ Burton, Dan; Grandy, David (2004). Magic, mystery, and science: the occult in Western civilization. Bloomington, Ind: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-21656-4.
  7. ↑ Pavlac (2009), p. 29.
  8. ↑ Pavlac (2009), p. 31': "Daar word geglo dat beide ontkenning en beproewing plaasvind onder die weldadige sorg van God, wat sou verseker dat die skuldiges gestraf en die onskuldiges bevry sou word. Sulke beproewings het 'n mate van die wonderbaarlike aanvaar. Nogal algemeen tot in die 12de eeu, hulle het agteruitgegaan nadat verbeterde regsprosedures hulself in daardie tyd in Wes-Europa herstel het. Die koue water beproewing sou egter weer styg tydens die heksejagte."
  9. ↑ Mohr, M. D., & Royal, K. D. (2012). "Investigating the Practice of Christian Exorcism and the Methods Used to Cast out Demons", Journal of Christian Ministry, 4, bl. 35. Available at: http://journalofchristianministry.org/article/view/10287/7073 Geargiveer 11 Januarie 2019 op Wayback Machine
  10. ↑ Kramer, Heinrich and Sprenger, James (1486), Summers, Montague (translator – 1928), The Malleus Maleficarum, Part 2, Chapter 1 Geargiveer 26 April 2017 op Wayback Machine, The Remedies prescribed by the Holy Church against Incubus and Succubus Devils, at sacred-texts.com Geargiveer 20 Oktober 2019 op Wayback Machine
  11. ↑ Mackay|2009|bl=30|" Eerstens moet ons spesifiek wees oor die konsep wat deur die terme "heksery" en "magie" verstaan word. Vir huidige doeleindes sal ons dit verstaan as die manipulasie van die fisiese wêreld deur die gebruik van spesiale woorde en prosedures. Daar kan maklik geargumenteer word dat die gebruike van die Middeleeuse Kerk onder hierdie definisie sou val, maar aangesien die meeste tydgenote sulke praktyke uit die kategorie sou uitgesluit het, sal ons dit ook hier ignoreer, en slegs sulke praktyke as "magies" beskou as wat nie as wettige rituele van die Kerk beskou is nie."
  12. ↑ Behringer, Wolfgang. Malleus Maleficarum, bl. 2.
  13. ↑ 13,0 13,1 MacCulloch, Diarmaid (2004). Reformation: Europe's House Divided. Vintage Books, 2006. pp. 563–68. ISBN 0-14-028534-2.
  14. ↑ Ankarloo & Clark (2002), p. 240.
  15. ↑ Russell, 229
  16. ↑ Behringer, Wolfgang. Malleus Maleficarum bl 2–3.
  17. ↑ Jolly, Karen et al., Witchcraft and Magic In Europe, bl. 115 (2002)
  18. ↑ Behringer, Wolfgang. Malleus Maleficarum, bl. 7.
  19. ↑ Gibbons, Jenny (Augustus 1998). "Recent Developments in the Study of The Great European Witch Hunt". The Pomegranate. Sheffield, England: Equinox Publishing (Sheffield). 5 (5): 2–16. doi:10.1558/pome.v13i5.2. {{cite journal}}: Text "Pomegranate: The International Journal of Pagan Studies" ignored (hulp)
  20. ↑ Pavlac (2009), p. 31.
  21. ↑ Trevor-Roper (1969), pp. 102–105.
  22. ↑ Levack (2013), p. 74.
  23. ↑ Levack (2013), pp. 75-76.
  24. ↑ Levack (2013), p. 79: " Soos opgemerk, het Katolieke demonoloë nie veel verskil van hul Protestantse eweknieë in hul basiese oortuigings aangaande hekse nie."
  25. ↑ Levack (2013), p. 77.
  26. ↑ Summers|2012|bl viii, Introduction to 1948 edition
  27. ↑ Ankarloo, Clark, 2002, bl 10: " Dit is onmiskenbaar dat beide Protestantse en Katolieke regerings heksevervolging geborg het. Soms, soos in die Saarland, was Katolieke heersers (die hertog van Lorraine en die aartsbiskop van Trier) meer geneig om heksevervolgens te borg as Protestantse soewereine (in hierdie geval, die Lutherse graaf van Nassau en die Calvinistiese graaf van Zweibrücken). Maar in ander streke, byvoorbeeld Franssprekende Wes-Switserland, was Protestantse heersers strenger as Katolieke heersers in die vervolging van hekse (Monter 1976)."
  28. ↑ Thomas, 1971, bl. 542–543
  29. ↑ Robbins, 1959, bl. 498
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Malleus_Maleficarum&oldid=2645441"