Gaan na inhoud

Mande-tale

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Mande-tale
Geografiese
verspreiding:
Wes-Afrika
Genetiese
klassifikasie
:
Niger-Kongo
 Mande-tale
Onderafdelings:
Manding-Kpelle (Sentraal & Suidwes)
Samogo-Soninke (Noordwes)
Dan-Busa (Oos)

Die Mande-tale is 'n groot taalgroep binne die Niger-Kongo-tale wat in Wes-Afrika gebesig word. Volgens Ethnologue is daar 74 Mande-tale, terwyl Encyclopædia Britannica die aantal Mande-tale op 40 skat wat deur sowat 20 miljoen mense gebesig word en die Oxford Research Encyclopedia of Linguistics 60 tot 75 tale gee wat deur tussen 30 en 40 miljoen mense gebesig word.[1] Die Mande-tale word veral in die Wes-Afrikaanse lande Burkina Faso, Mali, Senegal, Gambië, Guinee, Guinee-Bissau, Sierra Leone, Liberië en Ivoorkus gebesig.

Die grootste tale (volgens moedertaalsprekers) is: Bambara (14,1 miljoen), Dyula (12,5 miljoen), Maninka (4,6 miljoen), Soninke (2,3 miljoen) en Mandinka (2,1 miljoen). Die Mande-tale word tradisioneel as 'n tak van die Niger-Kongo-taalfamilie beskou, alhoewel hierdie siening deur sommige taalkundiges in twyfel getrek word.

Van die Mande-tale in Sierra Leone en Liberië het eie skrifstelsels, waaronder Vai (wat in 1849 deur S. W. Koelle ontdek is), later ook Mende met hul Mende-skrif, Loma en Kpelle. 'n Nuwe skryfstelsel is die N'Ko-skrif (1949), wat onder andere vir Bambara gebruik word. N'Ko word meer en meer gebruik; van die inskrywings op die Bambara-Wikipedia gebruik die N'Ko-skrif, daar bestaan eie Unicode-tekens en simbole, skole in Guinea én Mali bied al sedert jare onderrig in N'Ko aan.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (en) Vydrin, Valentin. "Mande Languages". Oxford Research Encyclopedia of Linguistics. Oxford Research Encyclopedia of Linguistics. Besoek op 30 Augustus 2020.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]