Marianna Brandt

Foto: Maroela Media

Marianna Brandt (2 November 1952, Kaapstad –) is 'n Suid-Afrikaanse skrywer.

Lewe en werk

Herkoms

Marianna Brandt is op 2 November 1952 in Kaapstad gebore as een van vier dogters en word groot op Swakopmund in Namibië. Op jong ouderdom verloor sy haar polisiemanpa in 'n helikopter-ongeluk.

Verdere studie en loopbaan

Na skool studeer sy in die Vrystaat en word 'n Mediese Tegnoloog in Chemie. Hierna werk sy vir ongeveer tien jaar in verskeie laboratoriums landwyd. Sy onderneem dan 'n oorsese reis en besoek Europa, die Verre Ooste en Israel. By haar terugkeer sluit sy in 1982 by die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie aan, waar sy ongeveer vyftig stories vir Siembamba skryf. Haar gewilde Poppie-Dot karakter maak haar buiging op hierdie program. Daarna sluit sy aan by 'n videomaatskappy wat hoofsaaklik kinderprente vir Bop-TV maak, maar sy skryf ook draaiboeke vir die opvoedkundige mark. Een van haar projekte hier is die programreeks oor The human universe, waarin sy haar mediese agtergrond kan gebruik om vir almal, maar veral vir kinders, meer te vertel oor die wondere van die menslike liggaam. Sy help ook met navorsing en verfilming vir die televisieprogram Uit en tuis.

Hierna word sy 'n makelaar-konsultant. Terwyl sy in 1986 op Upington is om aan 'n boek te werk, bied sy 'n deeltydse skryfskool aan en agt van haar leerlinge verkry hierna toegang tot die ATKV-skryfskool op Potchefstroom. Hierdie sukses spoor haar aan om in 1990 'n skryfskool in oorleg met die plaaslike biblioteek in Bellville in die Kaap te begin om kinders sowel as volwassenes te onderrig en hulle aan te moedig om te publiseer. Sy is 'n lid van die Afrikaanse tak van die internasionale skrywersorganisasie PEN. 'n Hoogtepunt as skrywer is die uitnodiging wat sy gekry het om in Mei 1998 deel te neem aan die Shuttle 99 Project for Children’s Literature in Ysland, wat deur die Nordiese Raad van Ministeries georganiseer is. Hierdie besoek loop uit op 'n kinderboek (Kria the summerbird) van haar wat in Ysland uitgegee is. Tydens haar besoek tree sy onder andere op in die staatsteater in Reykjavik, waar sy Suid-Afrikaanse kinderverhale aan die gehoor vertel, terwyl sy ook aan plaaslike radio- en televisieprogramme deelneem.

Skryfwerk

Haar eerste drama (oor 'n wynplaas) skryf sy reeds op twaalfjarige ouderdom en sy en die buurkinders neem dit self op band op, kompleet met byklanke. Haar meer ernstige skrywery begin vir die radioprogram Siembamba, vir wie sy reekse skryf oor Poppie-Dot, Noto die maankabouter, Mossoelie van die see en Jarkie van die reënwoud. Sy skryf verskeie Afrikaanse en Engelse kinderboeke, maar ook radioverhale, draaiboeke en opvoedkundige reekse leesboeke. Laasgenoemde sluit in 'n aantal boeke in die Rimpelstories-leesreeks (Kalahari toe…, Die towermengsel, Die koningin in die winterkombers en Dis die klippie), wat in 1999 geskryf is en 'n eretoekenning van die Wes-Kaapse Boekforum kry.

Haar bekendste boeke is egter dié oor Poppie-Dot, wat haar naam te danke het aan haar ouma wat dink dat sy nes 'n poppie lyk. Die tweede deel van die naam kry sy omdat sy so lief is om rokke met kolletjies op te dra. Poppie-Dot van die Kaap is die eerste boek van hierdie gewilde reeks. Saam met haar speelmaat, die koei Sêramei, beleef sy talle avonture. Poppie-Dot by die Grootrivier is in 1994 naaswenner van die ATKV-kinderboekpryse vir ouderdomsgroep 8-9 jaar. In hierdie boek woon Poppie-Dot en Sêramei by familie op Keimoes. Die stories in die boek word opgevoer deur skole in die Wes-Kaap en word in die kurrikulum-onderrig in Stellenbosch gebruik. In 1999 wen Die mieliestronkpop die ATKV kinderboektoekenning in die kategorie 8-9 jaar en in 2001 kry die Engelse vertaling in Italië die White Raven-nominasie. Matilda droom oor die blou valletjiesrok in die winkel, maar haar ma en ouma kan dit nie koop nie en om haar te troos maak ouma vir haar 'n lappop met 'n mieliestronklyfie. Haar maats spot haar hieroor, maar Matilda wen die eerste prys in 'n tekenkompetisie met haar tekening van haar mieliestronkpop. Die geheim van die toringkamer vertel van drie tieners se reis deur Namibië, met 'n spook, spanning, moord en skurke en ook 'n liefdesverhouding of twee. In Die stoutsterte: Van Texel tot Tafelbaai maak 'n muisfamilie die tog vanaf Nederland na die Kaap saam met Jan van Riebeeck mee, waarmee saam met die lekker storie ook baie inligting oor die VOC-geskiedenis weergegee word. Hierdie boek was op die kortlys vir die Sanlamprys vir 2002. Drie muise uit verskillende wêrelddele kom in Markus Stermuis op die Sojoes 3…2…1! bymekaar om die eerste muise in die ruimte te wees, waardeur die wetenskap en die ruimte op natuurlike wyse by die gegewe betrek word. Hierdie boek is in 2004 op die kortlys vir die toekenning van die M.E.R.-prys vir kinderlektuur.

Sy skryf ook die grillerige speurreeks waarin die koshuismeisie Emma die hoofkarakter is. Die aksie vind plaas op skool en in die koshuis van Kosterkloof. Emma en die geheime gang vertel hoe mense kinders se DNS aan ruimtewesens wou verkoop. In Emma en die creepy komplot het die skool 'n nuwe onderhoof, maar Emma vermoed iets is nie pluis nie en dat hy kop in een mus is met die skurke van die vorige boek. Sy ontdek iets in die blou koelsakke wat vir die rugbyspan bedoel is en haar beste vriend, Zoltan, moet haar kom help. In 2001 is sy een van die finaliste vir die Sanlam-RSG-radiodramakompetisie.

Van haar boeke is in Engels. In 1992 skryf sy twee vigsboekies (The truck-driver’s love en The food of love) wat vir skole voorgeskryf word in Natal, eSwatini, Kenia en Namibië. Beads for a bird word gekeur vir verfilming sodra finansies beskikbaar is. Hero of the hills is 'n storie oor die gesondheidstrein (Phelophepa) van Suid-Afrika, wat afgeleë gebiede besoek om op hierdie manier gesondheidsorg aan die plaaslike inwoners te verskaf. Heroes of the Coal Yard het as tema seuns wat noodgedwonge in 'n steenkoolwerf in Soweto leef. Haar leesboekies vir Graad Een (I like fish, What’s in Grandma’s bag? en What can you see?) word vertaal en in lande soos Gambië, Ghana en Kenia gebruik. Tydens haar besoek aan Ysland besoek sy die eiland Videy, waar sy 'n impromptu-verhaal moet uitdink wat hierdie eiland met Afrika verbind. Sy vertel die verhaal van diere en hul siele wat hier vasgevang is en toe noodgedwonge Afrika toe moet skuif en op versoek van die Yslanders skryf sy dit neer, waarna Kria the summerbird in Ysland uitgegee word.

Publikasies

• Poppie-Dot van die Kaap, 1985
• The truck-driver’s love, 1992
• The food of love, 1993
• Poppie-Dot by die Grootrivier
• Beads for a bird, 1994
• Two eggs for the President, 1996
• Hero of the hills, 1997
• Heroes of the Coal Yard
• I like fish
• What’s in Grandma’s bag
• What can you see?
• The wake-up whistler, 1998
• Die mieliestronkpop
• Rimpelstories, 1999
• Kalahari toe…
• Die towermengsel
• Die koningin in die winterkombers
• Dis die klippie
• Kria the summerbird
• The wait and see car
• Die geheim van die toringkamer, 2001
• Die stoutsterte: Van Texel tot Tafelbaai, 2002
• Markus Stermuis op die Sojoes 3…2…1!, 2003
• The river queen
• Afrikaans vir ons (medeskrywer vir grade 4, 5 en 6), 2004
• Om die wêreld
• Hoekom is die see swart
• Nelson and Ali, 2005
• Die kat van Rowerbaai
• Die dertiende uur
• Die geheim van die Kiss
• Shamila se blomme
• Die kunsjuffrou
• Tanja in Taiwan
• Die avonture van Magrietjie Swaaiboude, 2006
• Die stoutsterte: Poot aan wal
• Emma en die creepy komplot, 2014

Ander verwysings

• Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom. Lapa-Uitgewers. Eerste uitgawe. Tweede druk, 2005.