NG gemeente Malvern

Malvern se kerk is in Augustus 1944 ingewy.

Die NG gemeente Malvern was 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die ooste van Johannesburg wat op 18 September 1940 van Jeppestown afgestig en 52 jaar later met die moedergemeente saamgesmelt het om die nuwe gemeente Kensington te vorm. (Daar bestaan ook 'n NG gemeente Malvern in KwaZulu-Natal, maar die NG gemeente Kensington in die Port Elizabeth is by Parkheuwel ingelyf).

Agtergrond[wysig | wysig bron]

Van 1897 met die gelyktydige afstigting van Johannesburg-Oos en Jeppestown was daar meer as vier dekades lank net twee NG gemeentes in die ooste van Johannesburg. Aanvanklik was daar in die weste van die stad, waar baie meer Afrikaanssprekendes hulle mettertyd gaan vestig het, ook twee gemeentes, Langlaagte (1892) en Fordsburg (1896). Maar voor Malvern as derde gemeente in die ooste sou afstig, het daar tussen 1920 en 1938 ses gemeentes in die weste ontstaan, naamlik Melville (1920), Waterval (1921), Vrededorp (1927, sedert 1957 Cottesloe), Linden (1936), Brixton (1938) en Westdene (1938).

Die stadwaartse trek van veral minder gegoede Afrikaners het egter ook in die ooste neerslag gevind sodat Jeppestown reeds van 1933 vir ds. Gerrit le Roux as hulpleraar moes aanstel, waarna hy van 1937 - 1938 voltydse leraar is. In die eerste jaar van sy opvolger, ds. Jacobus Odendaal, se dienstyd vra die gemeente vir prop. Santie Sandenbergh om ook as hulpleraar te kom help. Gedurende April 1939 neem hy sy intrek in Malvern. Kort voor lank besluit die kerkraad om 'n dubbele predikantspos te skep en die keuse val op prop. Sandenbergh. Met die oog op permanente huisvesting vir sy eerste medeleraar besluit die kerkraad om langs die kerksaal in Malvern 'n tweede pastorie te bou.

Ontstaan[wysig | wysig bron]

Die Ring van Johannesburg kom op 13 Augustus 1940 byeen en gee opdrag aan sy Ringskommissie om 'n nuwe gemeente, met Malvern as middelpunt, te stig. Op 18 September vergader die Ringskommissie in die kerksaal van Malvern en 'n nuwe gemeente word gestig. (Ds. Sandenbergh het in dieselfde maand 'n beroep na Boksburg aanvaar.) As bruidskat ontvang die nuwe gemeente drie standplase met die kerksaal en pastorie daarop, eiendom ter waarde van £3 585. Ses dae later (24 September 1940) word die eerste kerkraadsvergadering onder leiding van ds. Odendaal gehou. Op 9 Oktober hou die gemeente 'n gekombineerde kerkraadsvergadering en beroep vir ds. A.J. Pienaar van Nelspruit, wat die beroep aanvaar. Hy bly in die gemeente aan tot hy in 1945 'n betrekking as Sekretaris van Evangelisasie aanvaar.

Reeds op die tweede kerkraadsvergadering maak ds. Pienaar melding van "die baie kommissies wat daar bestaan" en stel voor "dat dit beter sou wees om 'n Dagbestuur aan te stel". Die kerkraad besluit om die verskillende kommissies af te skaf en benoem so 'n dagbestuur.

Bouwerk[wysig | wysig bron]

In die notule van die kerkraadsvergadering van 25 Maart 1942 is die toekenning deur die stadsraad aangeteken van die grond waarop die kerk later gebou is. Die gemeente koop boumateriaal aan terwyl die kerkraad reëlings tref om die nodige geld te leen. Die firma Geers & Geers trek die bouplanne op. Tydens 'n kerkraadsvergadering op 21 Mei 1943 word gerapporteer dat die boupermit gekom het en ontmoet die kerkraad mnr. F.P. van Heerden, die bouaannemer. Tydens dieselfde vergadering besluit die kerkraad om die pastorie wat die moedergemeente opgerig het, te verkoop en een in Oxfordweg te koop.

Die kerkgebou word op 19 Augustus 1944 ingewy. Die gemeente besluit hierna om die kerksaal vir £4 500 te verkoop, wat net soos die pastorie as bruidskat van Jeppestown ontvang is. Op 14 Februarie 1948 wy die gemeente sy orrel in.

Samesmelting[wysig | wysig bron]

Ná die bloeitydperk van die veertiger-, vyftiger- en vroeë sestigerjare begin Afrikaanssprekendes geleidelik wegtrek uit die oostelike voorstede van Johannesburg. So daal Malvern se lidmaattal van 489 in 1973 tot 411 in 1979. In 1980 kom daar 'n opflikkering met in die inlywing van NG gemeente Belgravia sodat die lidmaattal in 1985 op 502 staan, maar in 1990 daal dit tot net 346. Op 1 November 1992 smelt Malvern saam met Jeppestown as Kensington en van toe af dien Malvern se gebouekompleks in Kingstraat as die nuwe gemeente se tuiste.