Oscar I van Swede

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Oscar I
Koning van Swede en Noorweë
Portret deur Arvid Julius Gottfried Virgin.
Portret deur Arvid Julius Gottfried Virgin.
Bewind 8 Maart 1844 - 8 Julie 1859
Voorganger Karl XIV & III Johan
Opvolger Karl XV & IV
Volle naam Joseph François Oscar
Huis Bernadotte
Gebore (1799-07-04)4 Julie 1799
Parys
Oorlede 8 Julie 1859 (op 60)
Stockholm
Eggenote Josephine van Leuchtenberg
Kinders Karl, Gustaf, Oscar, Eugenie, August
Vader Karl XIV & III Johan
Moeder Désirée Clary

Oscar I (Joseph François Oscar; 4 Julie 1799 - 8 Julie 1859) was van 8 Maart 1844 tot met sy dood koning van Swede en Noorweë.[1][2][3] Hy was die tweede monarg van die Huis van Bernadotte.

Oscar was die enigste kind van koning Karl XIV Johan en het die troon ná sy vader se dood bestyg. Hy het dwarsdeur sy bewind 'n liberale rigting in politiek gevolg, in teenstelling met sy vader, en het hervormings ingestel en bande tussen Swede en Noorweë versterk.[4]

Bewind[wysig | wysig bron]

Kroonprins Oscar van Swede, deur Joseph Karl Stieler.

In 1824 en 1833 het Oscar kortliks as onderkoning van Noorweë gedien. In 1838 het Karl XIV Johan begin vermoed sy seun sweer saam met Liberale politici om 'n verandering van ministers of selfs sy eie abdikasie te bewerkstellig. Oscar se teenkanting teen sy vader se despotisme was berug, hoewel hy 'n skeuring probeer verhoed het. Sy liberalisme was egter versigtig en gematig van aard, soos die opposisie gou ná sy troonbestyging in 1844 agtergekom het. Die koning wou niks weet van radikale hervormings aan die grondwet, wat die koning 'n amperoutokraat gemaak het, nie. Hy het egter persvryheid ingestel en die eerste wet bekragtig wat geslagsgelykheid ondersteun het toe hy in 1845 verklaar het dat seuns en dogters gelyke erfporsies sal hê in die afwesigheid van 'n testament met ander bepalings.[5] Hy het ook amptelik gelykheid tussen sy twee koninkryke bewerkstellig deur nuwe vlae in te stel met die uniewapen van Noorweë en Swede, sowel as 'n nuwe wapen vir die unie.

Reeds in 1850 het Oscar I aan 'n plan gedink om die drie koninkryke van Skandinawië te verenig, maar daar was soveel probleme dat die skema afgestel is.[6] Hy het egter sy vader se positiewe gevoelens teenoor die Russiese Ryk omgeswaai en neutraal gebly in die Krimoorlog. Hy het 'n bondgenootskap met Engeland en Frankryk aangegaan om Swede-Noorweë se territoriale integriteit te beskerm.[7]

In die 1850's het Oscar se gesondheid vinnig versleg en in 1857 was hy verlam. Hy is twee jaar later, op 8 Julie 1859, in Stockholm oorlede. Sy oudste seun, wat in sy afwesigheid as regent opgetree het, het hom opgevolg as Karl XV.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Oscar 1, Konge". Norsk biografisk leksikon. Besoek op 1 September 2016.
  2. "Kong Oscar I (1799-1859)". kongehuset.no. Besoek op 1 September 2016.
  3. "Oskar, konungar af Sverige och Norge". Nordisk familjebok. Besoek op 1 September 2016.
  4. Cronholm, Neander N. (1902). A History of Sweden from the Earliest Times to the Present Day. ch 40 pp 273-88
  5. "Oscar I". Soylent Communications. Besoek op 1 September 2016.
  6. Lars O. Lagerqvist in Sverige och dess regenter under 1000 år (Sweden and Her Rulers for 1000 years) ISBN 91-0-075007-7 pp. 273-274
  7. Chisholm 1911.

Skakels[wysig | wysig bron]