Ou Cyrilliese alfabet

Die oorspronklike Cyrilliese alfabet is in die 10de eeu in die Eerste Bulgaarse Ryk ontwikkel vir die skryf van godsdienstige tekste in Kerkslawies. Dit het die fonologiese basis van die ouer Glagolitiese alfabet gevolg wat deur die monnikebroers Cyrillus en Methodius ontwikkel is en is waarskynlik deur studente van die broers geskep. Baie van die letters kom van die Griekse alfabet, en vir klanke waarvoor daar nie Griekse letters was nie, is letters uit die Latynse en Glagolitiese alfabet aangepas.

Die alfabet is deur die eeue aangepas by veranderings in die Slawiese tale en elke taal het ’n eie variasie van die alfabet aangeneem.

Alfabet[wysig | wysig bron]

Letter	Unicode	Naam (Cyrillies)	Naam (Transliterasie)	Transliterasie	IFA	Syferwaarde
	А а	АЗЪ	az	a	a	1
	Б б	БѸКЫ	boeki	b	b
	В в	ВѢДѢ	wjede	v	ʋ	2
	Г г	ГЛАГОЛЬ	glagol	g	g	3
	Д д	ДОБРО	dobro	d	d	4
	Є є	ѤСТЪ	jest	e	ɛ	5
	Ж ж	ЖИВѢТЄ	zjiwjete	ž	ʒ
	Ѕ ѕ	ЅѢЛО	dzjelo	dz	ʣ, z	6
^[1]	З з	ЗЄМЛІА	zemlja	z	z	7
	И и	ИЖЄ, ИКЪ	izje, ik	i	i	8
	І і	ИЖЄ, ИКЪ	izje, ik	i	i	10
	Ћ ћ	ЋЄРВЬ	dzjerf	ģ	ʥ
	К к	КАКО	kako	k	k	20
	Л л	ЛЮДЬѤ	ljoedije	l	l	30
	М м	МЫСЛѢТЄ	misljete	m	m	40
	Н н	НАШЬ	nasj	n	n	50
	О о	ОНЪ	on	o	o	70
	П п	ПОКОИ	pokoi	p	p	80
	Р р	РЬЦИ	rtsi	r	r	100
	С с	СЛОВО	slowo	s	s	200
	Т т	ТВРЪДО	twrido	t	t	300
^[2]	Ѹ ѹ	ѸКЪ	oek	u	u	400
	Ф ф	ФРЪТЪ	friti	f	f	500
	Х х	ХѢРЪ	cher	x, ch	x	600
	Ѡ ѡ	ѠТЪ	ot	o, ω	o	800
	Щ щ	ШТА	sjta	št	ʃt
	Ц ц	ЦИ	tsi	c	ʦ	900
	Ч ч	ЧРЬВЬ	chriwi	č	ʧ	90
	Ш ш	ША	sja	š	ʃ
	Ъ ъ	ѤРЪ	jer	ъ, ǔ	ʌ
	Ы ы	ѤРЫ	jeri	y	ɨ
	Ь ь	ѤРЬ	jerj	ь, ǐ	ɪ
	Ѣ ѣ	ѢТЬ, ІАТЬ	jet, jat	ě	æ, (j)ɛ, jɑ
	Ю ю	Ю	joe	ju	ju
	ІА ɪɑ	ІА	ja	ja	jɑ
	Ѥ ѥ	Ѥ	je	je	jɛ
^[3]	Ѧ ѧ	ѦСЪ	jes	ę	ɛ̃	900
^[4]	Ѫ ѫ	ѪСЪ	joes	ǫ	ɔ̃
^[5]	Ѩ ѩ	ѨСЪ	jes	ję	jɛ
^[6]	Ѭ ѭ	ѬСЪ	joes	jǫ	jɔ̃
	Ѯ ѯ	КСИ	ksi	ks	ks	60
	Ѱ ѱ	ПСИ	psi	ps	ps	700
	Ѳ ѳ	ФИТА	fita	θ, th, f	f	9
	Ѵ ѵ	ИЖИЦА	izjitsa	υ, i	ʏ, i	400

Syferwaarde[wysig | wysig bron]

Die letters wat uit Grieks oorgeneem is, het elk ’n syferwaarde gehad, in dieselfde volgorde as in die Griekse alfabet. Bo ’n syfer of reeks syfers is ’n titlo geplaas om aan te dui dat dit ’n syfer is.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Notas[wysig | wysig bron]

↑ Die eerste vorm het in die tweede ontwikkel.
↑ Die oorspronklike twee-karakter-letter na Griekse voorbeeld het ontwikkel in die tweede vorm
↑ In Russies is die letter малый юс ("klein joes") genoem.
↑ In Russies is die letter большой юс ("groot joes") genoem.
↑ In Russies is die letter йотированный малый юс ("gejoteerde klein joes") genoem.
↑ In Russies is die letter йотированный большой юс ("gejoteerde groot joes") genoem.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ou Cyrillies.
Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia

[1] Die eerste vorm het in die tweede ontwikkel.

[2] Die oorspronklike twee-karakter-letter na Griekse voorbeeld het ontwikkel in die tweede vorm

[3] In Russies is die letter малый юс ("klein joes") genoem.

[4] In Russies is die letter большой юс ("groot joes") genoem.

[5] In Russies is die letter йотированный малый юс ("gejoteerde klein joes") genoem.

[6] In Russies is die letter йотированный большой юс ("gejoteerde groot joes") genoem.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]