Gaan na inhoud

Palmlesery

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Sommige van die hand se lyne in palmlesery:
  1. Lewenslyn
  2. Hooflyn
  3. Hartlyn
  4. Venusgordel
  5. Sonlyn
  6. Mercuriuslyn
  7. Noodlotlyn

Palmlesery, handkykery of chiromansie is die skynwetenskaplike praktyk van waarsêery deur die bestudering van 'n mens se handpalm. Die praktyk kom oral ter wêreld voor, met talle kultuurverskille. Mense wat palmlesery beoefen, word gewoonlik 'n palmleser, handkyker of chiromant genoem.

Daar is baie – en dikwels botsende – vertolkings van die verskeie lyne en ander eienskappe van die hand in verskillende skole van palmlesery. Palmlesery word algemeen as 'n skynwetenskap beskou weens die teenstellings in verskillende vertolkings en die gebrek aan bewyse vir die palmleser se voorspellings.[1][2]

Die Fortuinverteller, deur Caravaggio (1594-'95; Louvre), beeld 'n palmlesery uit.
Die Fortuinverteller, deur Enrique Simonet (1899), is van 'n palmlesery.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Antieke palmlesery

[wysig | wysig bron]

Palmlesery was 'n algemene praktyk op baie verskillende plekke in Eurasië;[3] dit is beoefen in die kulture van Sumer, Babilonië, Arabië, Kanaän, Persië, Indië, Nepal, Tibet en China.

Die akupunkturis Yoshiaki Omura beskryf die wortels van palmlesery in Hindoe-astrologie (in Sanskrit bekend as jotisha), Chinese yijing en Roma-fortuinvertellers.[4] Volgens dié teorie het palmlesery in Indië ontwikkel en daarna na China, Tibet en lande in Europa versprei.[4][5]

Palmlesery het onafhanklik in Griekeland versprei, waar Anaxagoras dit beoefen het.[4] Aristoteles (384-'22 v.C.) het na bewering 'n verhandeling oor palmlesery op 'n altaar van Hermes ontdek wat hy toe aan Aleksander die Grote gegee het. Dié het groot belangstelling getoon in die ontleding van sy offisiere se karaktertrekke deur die lyne op hulle palms te lees.[6]

In die towerkuns van die Renaissance is palmlesery geklassifiseer as een van die sewe "verbode kunste", saam met ander vorme van waarsêery.[7] In die 16de eeu het die Rooms-Katolieke Kerk palmlesery aktief onderdruk. Beide pous Paulus IV en pous Sixtus V het 'n verbod geplaas op verskeie vorme van waarsêery, waaronder palmlesery.[8]

Moderne palmlesery

[wysig | wysig bron]

Palmlesery het in die moderne era 'n herlewing ondergaan ná die publikasie van kaptein Casimir Stanislas D'Arpentigny se La Chirognomie in 1839.[5] Die chirologiese vereniging van Groot-Brittanje is in 1889 deur Katharine St. Hill in Londen gestig met die doel om palmlesery te bevorder en te verhoed dat skelms die kuns misbruik.[9][10] Edgar de Valcourt-Vermont (Comte C. de Saint-Germain) het die Amerikaanse chirologiese vereniging in 1897 gestig.

'n Belangrike figuur in die moderne palmleesbeweging was die Ier William John Warner, wat 'n praktyk in Londen begin en as "Cheiro" beroemde kliënte van oor die wêreld gehad het, onder andere Mark Twain, Sarah Bernhardt, Oscar Wilde, die Prins van Wallis, ensovoorts. Die skeptiese Mark Twain het in die besoekersboek geskryf hy het "my karakter met vernederende akkuraatheid ontbloot".

Daar was pogings om die een of ander wetenskaplike basis vir die kuns te skep, veral die publikasie van 1900 The Laws of Scientific Hand Reading, deur William Gurney Benham.[11]

In 1970 het Parker Brothers 'n spel met die naam "Touch-Game of Palmistry" deur Maxine Lucille Fiel gepubliseer wat spelers in staat gestel het om "palmlesery en -ontleding" te doen deur kaarte te kies wat met sekere handeienskappe ooreenstem.[12]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Park, Michael Alan (1986). "Palmistry or HandJive?". In Frazier, Kendrick (red.). Science Confronts the Paranormal. Prometheus. pp. 198–201. ISBN 978-1-61592-619-0.
  2. Chamorro-Premuzic, Tomas; Furnham, Adrian (2010). The Psychology of Personnel Selection. Cambridge University Press. p. 19. ISBN 978-0-521-86829-7.
  3. Dwivedi 1970, pp. 16–20
  4. 4,0 4,1 4,2 Omura 2003, pp. 172-174
  5. 5,0 5,1 Chinn 2000, p. 24
  6. Benham, William George (1900). The Laws of Scientific Hand Reading: A Practical Treatise on the Art Commonly Called Palmistry (in Engels). Putnam.
  7. Johannes Hartlieb (München, 1456) The Book of All Forbidden Arts; aangehaal in Láng, p. 124.
  8. Byrne, Laura (8 Oktober 2013). "Palm Reading". 1000 Things. Royal Academy of Fine Art in The Hague. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2021. Besoek op 10 November 2020.
  9. "The London Cheirological Society".
  10. Guiley, Rosemary (2006). The Encyclopedia of Magic and Alchemy. New York: Facts On File. pp. 240–241. ISBN 1438130007.
  11. "Palmistry: Origins & History" (PDF).
  12. "Maxine L. Fiel obituary". Post Star. Glens Falls, New York. 28 April 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 November 2020.

Skakels

[wysig | wysig bron]