Quechua
- Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Quechua (volk).
Quechua Runa simi | ||
---|---|---|
Gepraat in: | Argentinië Bolivië Chili Colombia Ecuador Peru | |
Totale sprekers: | 10 miljoen[1] | |
Rang: | 69 | |
Taalfamilie: | Amerikaans Quechua | |
Skrifstelsel: | Latynse alfabet | |
Amptelike status | ||
Amptelike taal in: | Bolivië Ecuador Peru | |
Gereguleer deur: | geen | |
Taalkodes | ||
ISO 639-1: | qu | |
ISO 639-2: | que | |
ISO 639-3: | que | |
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. |
Quechua (Runa simi, letterlik: "mense se taal") is die belangrikste inheemse taal van Suid-Amerika wat deur sowat 10 miljoen mense in die Andesstreek van Argentinië, Bolivië, Chili, Colombia, Ecuador en Peru gepraat word. Dit word veral deur die Quechua gepraat en vorm saam met Aymara, Guaraní en Spaans die amptelike tale van Bolivië, saam met Spaans van Ecuador asook saam met Aymara en Spaans die amptelike tale van Peru. Daarbenewens was Quechua die amptelike taal van die uitgestrekte Inka-ryk en die uitbreiding van dié taal het met die uitbreiding van dié ryk gepaard gegaan.
Quechua word oorwegend in die noorde van Argentinië, in die suide van Bolivië, in die buitenste noorde van Chili, in die buitenste suide van Colombia, in Ecuador en Peru gepraat. Quechua bevat die vier dialekte I (Sentraal), II-A (Noord-Peruaans), II-B (Noordelik) en II-C (Suidelik). Dit vorm sy eie taalfamilie. Sommige taalkundiges groepeer Quechua saam met Aymara onder die Quechumara-tale, hoewel dit algemeen betwis word. Die ooreenkomste in woordeskat en 'n paar opvallende strukturele ooreenkomste word aan lenings en langtermyn plaaslike kontakte toegeskryf. Bekende Afrikaanse leenwoorde uit Quechua sluit koka, kondor, ghwano, lama, pampa, ponsjo, poema, quinine, quinoa, vicuña en dalk gaucho in.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Quechua". Ethnologue. Besoek op 9 Desember 2021.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Quechua.
- (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Quechuan". Ethnologue. Besoek op 9 Desember 2021.
- (en) "Quechuan languages". Encyclopædia Britannica. Besoek op 9 Desember 2021.