Maritz-rebellie: Verskil tussen weergawes
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
Addbot (besprekings | bydraes) |
||
Lyn 71: | Lyn 71: | ||
[[Kategorie:Geskiedenis van Suid-Afrika]] |
[[Kategorie:Geskiedenis van Suid-Afrika]] |
||
[[Kategorie:Eerste Wêreldoorlog]] |
[[Kategorie:Eerste Wêreldoorlog]] |
||
[[da:Maritzoprøret]] |
|||
[[en:Maritz Rebellion]] |
|||
[[es:Rebelión Maritz]] |
|||
[[fr:Rébellion Maritz]] |
|||
[[he:מרידת מאריץ]] |
|||
[[hu:Búr felkelés]] |
|||
[[it:Ribellione Maritz]] |
|||
[[ja:マリッツ反乱]] |
|||
[[no:Maritzopprøret]] |
|||
[[ru:Восстание Марица]] |
|||
[[uk:Повстання Марітца]] |
Wysiging soos op 22:36, 8 Maart 2013
Maritz-rebellie | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Deel van die Eerste Wêreldoorlog | |||||||
| |||||||
Strydende partye | |||||||
Verenigde Koninkryk |
Zuid-Afrikaansche Republiek | ||||||
Bevelvoerders | |||||||
Jan Christian Smuts Louis Botha |
Manie Maritz Christiaan de Wet Christiaan Frederik Beyers Jan Kemp | ||||||
Sterkte | |||||||
32 000 | 12 000 |
Die Maritz-rebellie was 'n Suid-Afrikaanse opstand wat in 1914 plaasgevind het.
Ten spyte van die stigting van die Unie van Suid-Afrika het aansienlike verbittering weens die Tweede Vryheidsoorlog in die hart van baie Afrikaners bly voortleef. Toe Groot-Brittanje in 1914 oorlog teen Duitsland verklaar, het baie voormalige Republikeine nie hulle weg oopgesien om aan die kant van die Geallieerdes te veg nie. Aangevuur deur vertellings van visioene van Siener van Rensburg, wat die ondergang van die Britse Ryk voorspel het, het teenstand teen enige militêre verpligting begin vorm aanneem.
Die saak is op die spits gedryf in September 1914 toe die eerste minister, genl. Louis Botha, bekendgemaak het dat Suid-Afrika van voorneme was om Duits Suidwes-Afrika in te val. Teenstemme het in talle dele van die land opgeklink, maar daar was min koördinasie tussen die groepe onder aanvoering van genls. Manie Maritz in Noordwes, Christiaan Frederik Beyers, bevelvoerder van die Uniale Weermag in die Transvaal, kaptein Jopie Fourie en genl. Christiaan de Wet.
Daadwerklike pogings deur die Nederduitse Gereformeerde Kerk, president M.T. Steyn en ander kragtige magte om vyandigheid te voorkom, het misluk en gevegte het byna gelyktydig in die Transvaal, in die Kaapprovinsie naby Upington en in die Vrystaat uitgebreek. Genl. Louis Botha het die nuutgestigte Unieverdedigingsmag opgeroep en 'n beroep op lojale burgers gedoen om die regering te ondersteun.
Genl. Christiaan de Wet is in die Vrystaat verslaan en het in Betsjoeanaland (Botswana) gaan skuil, waar hy later gevange geneem is. Genl. Beyers het verdrink terwyl die Vaalrivier probeer oorsteek het en Jopie Fourie is in hegtenis geneem en deur 'n vuurpeloton ingevolge Krygswet om die lewe gebring.
Die laaste Rebelle het hulle vroeg in 1915 oorgegee, van wie baie gevangenisstraf opgelê is. Pogings is deur die Duitse bewindhebbers in Suidwes-Afrika aangewend om die Rebellie aan te vuur deur 'n sogenaamde verdrag met genl. Manie Maritz te sluit, wat hom die vestiging van 'n republiek in die Unie gewaarborg het.
Ooreenkoms
Die bewoording van die ooreenkoms lui as volg:
Sien ook
- Slag van Kakamas, skermutseling tussen Suid-Afrika en die Duitse Ryk.
Bronne
- Rosenthal, Eric, "Encyclopaedia of Southern Africa", Sewende Uitgawe, Juta and Company Limited, Kaapstad, 1978.
- Generaal J.C.G. Kemp en die epiese woestyntog, M.C.E van Schoor, ISBN 9781919825434