Kameelperd: Verskil tussen weergawes
+ Beelde & Eksterne skakels |
AHB (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
| Lyn 21: | Lyn 21: | ||
}} |
}} |
||
Die '''kameelperd''', (''Giraffa camelopardalis''), is 'n [[soogdier]] van die familie [[Giraffidae]]. |
Die '''kameelperd''', (''Giraffa camelopardalis''), is 'n [[soogdier]] van die familie [[Giraffidae]]. Hulle het kenmerkende lang nekke, en kom algemeen in die nasionale parke in die Noorde van Suid-Afrika voor. |
||
==Benaming == |
|||
Kameelperde het 'n kenmerkende voorkoms, met hul lang nekke kan hulle tot 5,5 m lank word. Die diere se naam is ook nie, soos dikwels foutief aangeneem word, 'n samestelling van "[[kameel]]" en "perd" nie, maar is 'n verafrikaansing van die Latynse ''camelopardus'', oftewel "kameel" en "[[luiperd]]". In hierdie geval verwys "luiperd" na die bruin vlekke op die kameelperd se pels. Volwasse kameelperde weeg ongeveer 1500 kg en kan danksy hul sterk, lang bene so vinnig as 50 km/h hardloop. |
|||
Die Afrikaanse naam vir kameelperd is via 17e eeuse Nederlands afkomstig van die Latynse naam camelopardalis. Hierdie naam is dan op sy beurt uit Grieks uit geleen en saamgestel uit "κάμηλος" (kamēlos) wat kameel beteken, en "πάρδαλις" (pardalis) wat luiperd beteken. Hierso verwys "luiperd" na die bruin vlekke op die kameelperd se pels, en "kameel" na sy liggaamsbou met 'n lang nek. |
|||
Baie ander tale gebruik die term "giraf(fe)" om na 'n kameelperd te verwys. Hierdie naam kom oorspronklik van die Arabies zarafah, wat ook "vinnige loper" beteken, en hulle het die naam op hul beurt waarskynlik by 'n Afrika-taal geleen. |
|||
| ⚫ | |||
Aanvanklik was die dier in die hele Europa slegs onder sy Latyns-gebasseerde naam (camelopardalis) bekend gewees. Die diere was dan ook slegs uit reisverhale bekend, aangesien hulle nie van nature in Europa voorkom nie. Die eerste werklike kontak met lewende kameelperde was deur middel van Italiaanse dieretuine in die 16e eeu, en baie tale het dus die nuwe woord giraffe aan Italiaans ontleen.<ref> http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/giraf </ref> Interessant genoeg het die kameelperd sterrebeeld nog steeds sy ou benaming behou, en staan hy tot vandag toe in Engels bekend as camelopardalis. |
|||
== Voorkoms == |
|||
Kameelperde het 'n kenmerkende voorkoms, met hul lang nekke en relatief kort lywe. Hulle word 4,3 - 5,7m lank. Die bulle is effens langer as die koeie. Die langste bul, waarvan ons weet, was 5,88 m lank, en die langste koei 5,17 m. Die gemiddelde kameelperbul weeg ongeveer 1200 kg, en die koei is aansienlik ligter teen 830 kg. Sovêr bekend het die swaarste bul 1930 kg geweeg, en die swaarste koei 1180 kg. |
|||
Kameelperde het kleurvisie, en kan goed hoor en ruik. Hulle kan hul neusgate toemaak om hul teen miere en sandstorms te beskerm. Die beweegbare tong is donkerpers, ongeveer 45 cm lank en word gebruik om blare mee te gryp asook om die kameelperd se gesig mee skoon te vee. |
|||
Die kameelperd se pels bestaan uit 'n ligbruin agtergrond met donkerbruin tot orange kolle daarop. Kameelperde kan aan hulle kolle uitgeken word, aangesien daar nie twee kameelperde met presies dieselfde kolle is nie. Die kleurpatroon dien waarskynlik as kammoflering. Onderkant sy hare is die vel meestal grys. Die dik vel dien ook as beskerming teen dorings. Daar is kort maanhare wat regop staan aan die agterkant van die nek. Die stert is omtrent 'n meter lank en eindig in klossie hare wat gebruik word om vlieë en ander insekte mee weg te jaag. Beide die bulle en koeie het twee kort horingatige groeisels op hul koppe. Dit is in werklikheid nie horings nie, maar kraakbeengroeisels wat deel van die kopbeen uitmaak en met vel en hare bedek is. |
|||
Die nek is baie lank, gewoonlik tussen 2-2,4 m lank. Tens spyte hiervan het 'n kameelperd nog steeds net 7 nekwerwels (soos ander soogdiere ook). Hulle nekwerwels is egter baie groter, en kan tot 30cm lank wees. Hierdie verlenging in die nekwerwels vind meestal eers na geboorte plaas, aangesien dit andersins baie moeilik vir die ma sou wees om geboorte te skenk. |
|||
| ⚫ | Na 'n draagtydperk van 14 tot 15 maande word een kalf gebore, gewoonlik tussen Oktober en Januarie. Die kalfie weeg reeds met geboorte tussen 40 en 60 kg en is dan 180 cm hoog. Net soos beeste is kameelperde ook herkouers.Hulle het uitsonderlike sterk spiere wat hul slukderm se beweging beheer. Dit word benodig om die kos van die maag na die mond op te lig tydens herkouing. |
||
== Habitat en gewoontes == |
|||
Kameelperde kom in verskei streke van Afrika voor, waar hulle veral in oop bosveld of grasveld aangetref word. Sommige spesies, soos die Angolese kameelperd, kom egter ook in woestynklimate voor. |
|||
Hulle is herbivore en eet die blare en fyn takkies van bome, met 'n voorliefde vir Acacias (doringbome). Soms eet hulle egter ook struike, gras en vrugte. 'n Gemiddelde kameelperd eet ongeveer 34 kg plantmateriaal daagiks. Indien daar water beskikbaar is, drink hulle ten minste elke drie dae. Hulle wei die meeste gedurende die eerste en laaste dagligure, en herkou hierdie kos dan vir die res van die dag en nag. Saans herkou hulle terwyl hulle lê. |
|||
Kameelperde kom gewoonlik in troppe van minder as 40 diere voor, wat uit meestal bulle, of meestal koeie bestaan. Ouer bulle kom soms alleen of in pare voor. Hulle is nie territoriaal nie. |
|||
== Interessanthede == |
|||
Volwasse kameelperde en kan danksy hul sterk, lang bene so vinnig as 50 km/h hardloop. |
|||
Kameelperde het 'n moontlike lewensduur van 28 jaar. |
|||
Die naas-verwante diere aan kameelperde is die okapi. |
|||
== Fotogalery == |
== Fotogalery == |
||
| Lyn 41: | Lyn 69: | ||
* [[Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes]] |
* [[Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes]] |
||
== |
== Bronne == |
||
| ⚫ | |||
* ''Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke'' (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5. |
* ''Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke'' (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5. |
||
== Verwysings == |
|||
| ⚫ | |||
== Eksterne skakels == |
== Eksterne skakels == |
||
Wysiging soos op 14:33, 11 Junie 2016
| Kameelperd | |
|---|---|
| |
| 'n Suidelike savannekameelperdbul naby Namutoni, Etosha, Namibië | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | Giraffa
|
| Spesie: | G. camelopardalis
|
| Binomiale naam | |
| Giraffa camelopardalis | |
| |
| Verspreiding van die kameelperd se subspesies | |
Die kameelperd, (Giraffa camelopardalis), is 'n soogdier van die familie Giraffidae. Hulle het kenmerkende lang nekke, en kom algemeen in die nasionale parke in die Noorde van Suid-Afrika voor.
Benaming
Die Afrikaanse naam vir kameelperd is via 17e eeuse Nederlands afkomstig van die Latynse naam camelopardalis. Hierdie naam is dan op sy beurt uit Grieks uit geleen en saamgestel uit "κάμηλος" (kamēlos) wat kameel beteken, en "πάρδαλις" (pardalis) wat luiperd beteken. Hierso verwys "luiperd" na die bruin vlekke op die kameelperd se pels, en "kameel" na sy liggaamsbou met 'n lang nek.
Baie ander tale gebruik die term "giraf(fe)" om na 'n kameelperd te verwys. Hierdie naam kom oorspronklik van die Arabies zarafah, wat ook "vinnige loper" beteken, en hulle het die naam op hul beurt waarskynlik by 'n Afrika-taal geleen.
Aanvanklik was die dier in die hele Europa slegs onder sy Latyns-gebasseerde naam (camelopardalis) bekend gewees. Die diere was dan ook slegs uit reisverhale bekend, aangesien hulle nie van nature in Europa voorkom nie. Die eerste werklike kontak met lewende kameelperde was deur middel van Italiaanse dieretuine in die 16e eeu, en baie tale het dus die nuwe woord giraffe aan Italiaans ontleen.[2] Interessant genoeg het die kameelperd sterrebeeld nog steeds sy ou benaming behou, en staan hy tot vandag toe in Engels bekend as camelopardalis.
Voorkoms
Kameelperde het 'n kenmerkende voorkoms, met hul lang nekke en relatief kort lywe. Hulle word 4,3 - 5,7m lank. Die bulle is effens langer as die koeie. Die langste bul, waarvan ons weet, was 5,88 m lank, en die langste koei 5,17 m. Die gemiddelde kameelperbul weeg ongeveer 1200 kg, en die koei is aansienlik ligter teen 830 kg. Sovêr bekend het die swaarste bul 1930 kg geweeg, en die swaarste koei 1180 kg.
Kameelperde het kleurvisie, en kan goed hoor en ruik. Hulle kan hul neusgate toemaak om hul teen miere en sandstorms te beskerm. Die beweegbare tong is donkerpers, ongeveer 45 cm lank en word gebruik om blare mee te gryp asook om die kameelperd se gesig mee skoon te vee.
Die kameelperd se pels bestaan uit 'n ligbruin agtergrond met donkerbruin tot orange kolle daarop. Kameelperde kan aan hulle kolle uitgeken word, aangesien daar nie twee kameelperde met presies dieselfde kolle is nie. Die kleurpatroon dien waarskynlik as kammoflering. Onderkant sy hare is die vel meestal grys. Die dik vel dien ook as beskerming teen dorings. Daar is kort maanhare wat regop staan aan die agterkant van die nek. Die stert is omtrent 'n meter lank en eindig in klossie hare wat gebruik word om vlieë en ander insekte mee weg te jaag. Beide die bulle en koeie het twee kort horingatige groeisels op hul koppe. Dit is in werklikheid nie horings nie, maar kraakbeengroeisels wat deel van die kopbeen uitmaak en met vel en hare bedek is.
Die nek is baie lank, gewoonlik tussen 2-2,4 m lank. Tens spyte hiervan het 'n kameelperd nog steeds net 7 nekwerwels (soos ander soogdiere ook). Hulle nekwerwels is egter baie groter, en kan tot 30cm lank wees. Hierdie verlenging in die nekwerwels vind meestal eers na geboorte plaas, aangesien dit andersins baie moeilik vir die ma sou wees om geboorte te skenk.
Na 'n draagtydperk van 14 tot 15 maande word een kalf gebore, gewoonlik tussen Oktober en Januarie. Die kalfie weeg reeds met geboorte tussen 40 en 60 kg en is dan 180 cm hoog. Net soos beeste is kameelperde ook herkouers.Hulle het uitsonderlike sterk spiere wat hul slukderm se beweging beheer. Dit word benodig om die kos van die maag na die mond op te lig tydens herkouing.
Habitat en gewoontes
Kameelperde kom in verskei streke van Afrika voor, waar hulle veral in oop bosveld of grasveld aangetref word. Sommige spesies, soos die Angolese kameelperd, kom egter ook in woestynklimate voor.
Hulle is herbivore en eet die blare en fyn takkies van bome, met 'n voorliefde vir Acacias (doringbome). Soms eet hulle egter ook struike, gras en vrugte. 'n Gemiddelde kameelperd eet ongeveer 34 kg plantmateriaal daagiks. Indien daar water beskikbaar is, drink hulle ten minste elke drie dae. Hulle wei die meeste gedurende die eerste en laaste dagligure, en herkou hierdie kos dan vir die res van die dag en nag. Saans herkou hulle terwyl hulle lê.
Kameelperde kom gewoonlik in troppe van minder as 40 diere voor, wat uit meestal bulle, of meestal koeie bestaan. Ouer bulle kom soms alleen of in pare voor. Hulle is nie territoriaal nie.
Interessanthede
Volwasse kameelperde en kan danksy hul sterk, lang bene so vinnig as 50 km/h hardloop.
Kameelperde het 'n moontlike lewensduur van 28 jaar.
Die naas-verwante diere aan kameelperde is die okapi.
Fotogalery
-
Parende Angolese kameelperde by die Chudop watergat in die Nasionale Etoshawildtuin in Namibië. -
Hofmakery van Suidelike savannekameelperde by Chudopwatergat, Etosha, Namibië -
-
Twee kameelperde in die Mikumi Nasionale Park, Tanzanië. -
Nog een.
.jpg)
.jpg)
Sien ook
- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
- Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
- Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes
Bronne
- Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
Verwysings
- ↑ Fennessy, J. & Brown, D. (2008). Giraffa camelopardalis. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 13 Maart 2009.
- ↑ http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/giraf
Eksterne skakels
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kameelperd.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Kameelperd
 |
Sien kameelperd in Wiktionary, die vrye woordeboek. |