Gaan na inhoud

Tocantins

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Tocantins
Vlag van Tocantins Wapen van Tocantins
Map of Brazil highlighting the state
Sien ander Brasiliaanse state
Land Vlag van Brasilië Brasilië
Hoofstad Palmas
Grootste stad Palmas
Oppervlakte 277 620,91 km²
Bevolking
  - Totaal
  - Digtheid

1 307 818 (2005)
4.7 inw./km²
Goewerneur Carlos Henrique Gaguim (PMDB)
Visegoewerneur Eduardo Machado
MOI (2005) 0,756 – middel
Tydsone UTC-3

Tocantins (uitgespreek [tokɐ̃ˈtʃĩs]) is een van die 26 state van Brasilië. Dit is die nuutste deelstaat in die land, en is slegs in 1988 gevorm. Tocantins se hoofstad en grootste stad, Palmas, het 'n bevolking van 208 165.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Portugese Jesuïete sendelinge het die land Tocantins omstreeks 1625 besoek en probeer om die Indiane in die gebied tot die Christendom te bekeer. Die gebied is vernoem na die Tocantinsrivier, waarvan die naam afgelei is van 'n inheemse taal. (Uit: Tukô, Toekan + tï, snawel, dus "Toekan se snawel" in die Tupí-taal.)[1]

Voor 1988 bestaan die gebied uit die noordelike twee vyfdes of een derde van die staat Goiás. Sedert die 17de eeu was hierdie gebied betreklik geïsoleer deur berge en riviere wat slegs in kort gedeeltes navigeerbaar was, en dus moeilik bereikbaar. As gevolg hiervan het die suidelike gebied van die staat meer ontwikkel, veral nadat hierdie gebied in 1956 gekies is vir die ontwikkeling van die nuwe hoofstad Brasília en die Federale Distrik.[2] 'n Sterk separatistiese beweging het in die noorde ontwikkel ten gunste van onafhanklikheid.

Nadat die regering in 1809 hoë belasting op mynbou gehef het, het die plaaslike inwoners 'n separatiste-beweging begin organiseer. Hulle het 'n klein opstand geloods wat vinnig deur die leër verpletter is. In die 19de eeu het 'n reeks mislukte opstande in die noorde voorgekom. Histories is die gebied hoofsaaklik deur Indiane bewoon in sommige inheemse stamme en pardo's van gemengde Indiaanse en Portugese afkoms.

In die 1970's het die bevolking van die noorde van Goiás die regering versoek om 'n aparte staat te stig. In die Grondwet van 1988 is die Staat Tocantins amptelik tot stand gebring en toegelaat as 'n nuwe Brasiliaanse staat.[3]

Sedert sy ontstaan en beleggings deur die regering, soos in die nuwe hoofstad van Palmas, was Tocantins die vinnigste groeiende Brasiliaanse staat. Die bloeiende ekonomie is gebaseer op die mynbou en die landboubedryf, en lok duisende migrante van regoor die land. Die konstruksie van die langbeplande Brasilië Noord-Suid-spoorweg sal die ekonomiese groei waarskynlik nog meer bevorder.

Demografie

[wysig | wysig bron]

Etniese groepe

[wysig | wysig bron]
Etniese groep Persent Bevolking
Bruin 68,90% 948 000
Wit 24,00% 330 000
Swart 6,90% 95 000
Ander 0,20% 2 000[4]

Ekonomie

[wysig | wysig bron]

Die dienstesektor is die grootste komponent van die BBP op 59,9%, gevolg deur die nywerheidsektor op 27,2%. Die landbou verteenwoordig 12,9% van die BBP (2004). Tocantins se uitvoere is; sojaboon 89,2%, beesvleis 10,5% (2002). Die staat se ekonomie maak 0,4% (2005)van die Brasiliaanse ekonomie uit.

Soos met 'n groot deel van Brasilië, is die ekonomie van Tocantins afhanklik van beesboerdery. Die pynappelplantasies van die staat lewer 'n groot deel van Brasilië van die vrugte, asook baie ander Mercosul-lande. In die noorde van die staat word houtskool en olies uit die babaçu-palm onttrek.

Met die oog op die uitbreiding van die ekonomiese basis van Tocantins deur die oprigting van 'n hidro-elektriese kragopwekkingdam in die staat, het die regering 'n private onderneming toegelaat om 'n aansienlike hidro-elektriese dam met vyf turbines te bou, wat die Tocantinsrivier blokkeer om 'n reservoir te skep. Hierdie konstruksie het sommige inheemse inwoners verplaas. Die ekonomiese bydrae van die dam tot die staat is groot: een turbine lewer genoeg krag vir die hele staat Tocantins, en die oorblywende vier lewer elektrisiteit wat aan ander dele van Brasilië verkoop word.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Tocantins". Encyclopædia Britannica. (2015). Encyclopædia Britannica Inc.. URL besoek op 2015-07-28. 
  2. "Goias/ State Brazil", Encyclopædia Britannica, 2015
  3. "História" (in Portugees). Palmas, Tocantins, Brazil: Governo do Tocantins. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Januarie 2016. Besoek op 28 Julie 2015.
  4. Síntese de Indicadores Sociais 2007 (PDF) (in Portuguese). Tocantins, Brazil: Brazilian Institute of Geography and Statistics. 2007. ISBN 85-240-3919-1. Besoek op 18 Julie 2007.{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)[dooie skakel]
Deelstate van Brasilië

Distrito Federal
Acre · Alagoas · Amapá · Amazonas · Bahia · Ceará · Espírito Santo · Goiás · Maranhão · Mato Grosso · Mato Grosso do Sul · Minas Gerais · Pará · Paraíba · Paraná · Pernambuco · Piauí · Rio de Janeiro · Rio Grande do Norte · Rio Grande do Sul · Rondônia · Roraima · Santa Catarina · São Paulo · Sergipe · Tocantins