Trompettersdrift
Trompettersdrift is een van die oudste oorgange in die Groot-Visrivier en was deel van die hoofpad van Grahamstad na Oos-Londen. Dit lê 27 km van die mond van die rivier, 41 km oos van Grahamstad op die pad na Peddie en 'n paar km stroomop van die brug oor die rivier op die N2-nasionale pad. Die drif dra die naam van die Khoikhoi-kaptein Hans Trompetter wat sy kraal in die omgewing gehad het.
Reeds in 1817 het die goewerneur van die Kaapkolonie, lord Charles Somerset, hier 'n militêre pos laat bou om sy spoorstelsel uit te voer. Reeds tydens die Sesde Grensoorlog (1834-36) is 'n pont gebou omdat die rivieroorgang van groot strategiese belang was. 'n Groot Xhosa-mag het hier oor die rivier gegaan en Harry Smith het sy tydelike hoofkwartier hier ingerig. Op 6 Maart 1835 het die Xhosa 'n verrassingsaanval uitgevoer en die hele kamp met waens, osse, gereedskap en die halfgeboude pont oorgeneem. Drie dae later is kommdt. J.L. Rademeyer en 175 man in 'n lokval gelei. Na die oorlog is 'n behoorlike fort gebou om die drif te beveilig, as basis vir patrollies en om te verseker dat Grahamstad nie tydens oorlog van bevoorrading afgesny word nie. In die Oorlog van die Byl (Sewende Grensoorlog, 1846-47) vind hier weer 'n groot slag plaas met die Xhosa wat in die ruie plantegroei op die rivieroewer skuil.
Die terrein rondom die drif is nou deel van 'n wildsplaas. Van die fort is net die wagtoring en 'n paar mure oor. By die plaashuis by die fort is 'n gedenkteken ter ere van manskappe en Britse setlaars wat in die Kaapse grensoorloë gesneuwel het. Langs die pad verby die fort is 'n gedenksteen wat Dick King se epiese rit van 1842 in herinnering roep.
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Logie, Bartle: Water in the wilderness. A journey down the Great Fish River. Hunters Retreat: Bluecliff, 2006. ISBN 0-620-36163-8
- Oberholster, J.J.: Die historiese monumente van Suid-Afrika. Kaapstad: Kultuurstigting Rembrandt van Rijn vir die Raad vir Nasionale Gedenkwaardighede, 1972. ISBN 0-620-00191-7