Tsjadiese tale

Tsjadiese tale
Geografiese verspreiding:	Sahel
Genetiese klassifikasie:	Afro-Asiaties  Tsjadiese tale
Onderafdelings:	Biu-Mandara Oos-Tsjadies Masa Wes-Tsjadies
Verspreiding van Tsjadiese tale

Die Tsjadiese tale vorm 'n tak binne die Afro-Asiatiese tale wat hoofsaaklik in die Sahel (Nigerië, Niger, Tsjad, Sentraal-Afrikaanse Republiek en Kameroen) gepraat word. Dié taalfamilie behels sowat 150 tale en is volgens aantal tale die grootste tak van die Afro-Asiatiese tale. Die Tsjadiese tale is na die Tsjadmeer genoem, dié gebied waar die tale gebesig word.

Verspreiding van Tsjadiese tale in Afrika

Die grootste tale (volgens moedertaalsprekers) is: Hausa (25 miljoen). Hausa is die mees verspreide Tsjadiese taal en dien as 'n lingua franca in groot dele van die oostelike Wes-Afrika. Die meeste andere Tsjadiese tale het nie meer as enkele duisend sprekers nie; baie van die tale is ernstig bedreig as gevolg van die groeiende dominasie van Hausa. Hausa is ook die enigste van die Tsjadiese tale wat amptelike erkenning geniet (in beide Niger en Nigerië as 'n nasionale taal). Van die Tsjadiese tale is dikwels toontale, met dubbele artikulasies soos "kp" of "gb".

Weens die oos-wes-verspreiding van die Tsjadiese tale langs die suidkant van die Sahara is sommige taalkundiges van mening dat die oorspronklike Tsjadiese tale deur volke langs die suidkus van die Paleotsjadmeer, 'n enorme binnemeer waarvan die huidige Tsjadmeer oorgebly het, gebesig is. Toe die meer begin krimp en die gebied droër geword het, het die sprekers van Tsjadiese tale hulle dalk in hoër geleë gebiede gevestig.

Bronne

• (en) Herrmann Jungraithmayr, Dymitr Ibriszimow: Chadic lexical roots. Reimer, Berlin 1994. ISBN 3-496-00560-2.

Eksterne skakels

• (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Chadic". Ethnologue. Besoek op 22 Augustus 2020.
• (en) "Chadic languages". Encyclopædia Britannica. Besoek op 22 Augustus 2020.