Uitwerking van klimaatsverandering
Die uitwerking van klimaatsverandering strek oor die impak op fisiese omgewing, ekostelsel en menslike samelewings as gevolg van mensveroorsaakte klimaatsverandering. Die toekomstige impak van klimaatsverandering hang af van hoeveel state kweekhuisgasvrystellings verminder en by klimaatsverandering aanpas.[1][2] Effekte wat wetenskaplikes in die verlede voorspel het—verlies van see-ys, versnelde seevlakstyging en langer, meer intense hittegolwe—kom nou voor.[3] Die veranderinge in klimaat is nie eenvormig oor die aarde nie. In die besonder het die meeste landgebiede vinniger opgewarm as die meeste seegebiede, en die Arktiese gebied word vinniger warm as die meeste ander streke.[4] Die streeksveranderinge verskil: op hoë breedtegrade is dit die gemiddelde temperatuur wat toeneem, terwyl dit vir die oseane en trope veral die reënval en die waterkringloop is waar veranderinge waargeneem word.[5] Aardverwarming verander streekklimaat deur die smelt van ys, veranderinge in die hidrologiese siklus (soos reënval) en veranderende strome in die oseane.
Fisiese veranderinge sluit uiterste weer, gletser-terugtrekking, seevlakstyging, afname in Arktiese see-ys en veranderinge in die tydsberekening van seisoenale gebeurtenisse in (soos vroeëre lenteblom). Sedert 1970 het die oseaan meer as 90% van die oortollige hitte in die klimaatstelsel opgeneem. Selfs al word die wêreldoppervlaktemperatuur gestabiliseer, sal seevlakke aanhou styg en sal die oseaan vir baie eeue aanhou om oortollige hitte uit die atmosfeer te absorbeer [6]:20 Die opname van koolstofdioksied uit die atmosfeer lei tot versuring van die see.[6]:9
Klimaatsverandering het grond gedegradeer deur temperature te verhoog, grond uit te droog en die risiko van veldbrande te verhoog. [7] Onlangse verwarming het natuurlike biologiese stelsels sterk beïnvloed.[8] Spesies wêreldwyd migreer poolwaarts na kouer gebiede. Op land kan spesies na hoër hoogtes beweeg, terwyl seespesies kouer water op groter dieptes vind.[8] Tussen 1% en 50% van spesies op land het 'n aansienlik groter risiko van uitsterwing as gevolg van klimaatsverandering.[9] Koraalriwwe en skulpvis is kwesbaar vir die gekombineerde bedreiging van seeverwarming en versuring.[10]
Voedselsekerheid en toegang tot vars water is in gevaar weens stygende temperature. Klimaatsverandering het groot impak op menslike gesondheid, direk deur hittestres en indirek deur die verspreiding van aansteeklike siektes. Die kwesbaarheid en blootstelling van mense aan klimaatsverandering verskil volgens ekonomiese sektor en die land. Ryk geïndustrialiseerde lande, wat die meeste CO2 vrygestel het, het meer hulpbronne en is dus die minste kwesbaar vir aardverwarming.[11] Ekonomiese sektore wat waarskynlik geraak sal word, sluit in landbou, visserye, bosbou, energie, versekering, finansiële dienste, toerisme en ontspanning.[12] Sommige groepe kan veral die gevaar loop van klimaatsverandering, soos die armes, vroue, kinders en inheemse mense.[13][14] Hulle het ook baie laer vlakke van kapasiteit beskikbaar om omgewingsverandering die hoof te bied. Klimaatsverandering kan omgewingsmigrasie tot gevolg hê, veral in ontwikkelende lande waar mense direk afhanklik is van grond vir voedsel.[15][16]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Oppenheimer, M., et al., Section 19.7.1: Relationship between Adaptation Efforts, Mitigation Efforts, and Residual Impacts, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived 20 Oktober 2014), pp.1080–1085, in IPCC AR5 WG2 A 2014
- ↑ Oppenheimer, M., et al., Section 19.6.2.2. The Role of Adaptation and Alternative Development Pathways, in: Chapter 19: Emergent risks and key vulnerabilities (archived 20 Oktober 2014), pp.1072–1073, in IPCC AR5 WG2 A 2014
- ↑ "The Effects of Climate Change". NASA.gov. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Februarie 2022.
- ↑ Lindsey, Rebecca; Dahlman, Luann (28 Junie 2022). "Climate Change: Global Temperature". climate.gov. National Oceanographic and Atmospheric Administration. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 September 2022.
- ↑ Trenberth, Kevin E. (2022). The Changing Flow of Energy Through the Climate System (1 uitg.). Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108979030. ISBN 978-1-108-97903-0.
- ↑ 6,0 6,1 IPCC, 2019: Summary for Policymakers. In: IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, V. Masson-Delmotte, P. Zhai, M. Tignor, E. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Nicolai, A. Okem, J. Petzold, B. Rama, N.M. Weyer (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA. https://doi.org/10.1017/9781009157964.001.
- ↑ IPCC SRCCL Summary for Policymakers. 2019. p. 9.
- ↑ 8,0 8,1 Rosenzweig, "Chapter 1: Assessment of Observed Changes and Responses in Natural and Managed Systems", IPCC AR4 WG2 2007, Executive summary, http://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/ch1.html, besoek op 28 Desember 2018
- ↑ Settele, J.; Scholes, R.; Betts, R.; Bunn, S.; et al. (2014). "Chapter 4: Terrestrial and Inland Water Systems" (PDF). IPCC AR5 WG2 A 2014. p. 300. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 19 Desember 2019. Besoek op 2 Januarie 2020.
- ↑ "The Study of Earth as an Integrated System". nasa.gov. NASA. 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 November 2016.
- ↑ Director, International (15 Oktober 2018). "The Industries and Countries Most Vulnerable to Climate Change". International Director. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2020. Besoek op 15 Desember 2019.
- ↑ Hoegh-Guldberg, O.; Jacob, D.; Taylor, M.; Bindi, M.; et al. (2018). "Chapter 3: Impacts of 1.5ºC Global Warming on Natural and Human Systems" (PDF). IPCC SR15 2018. pp. 212–213, 228, 252. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 15 November 2019. Besoek op 15 Desember 2019.
- ↑ Schneider, S.H., "Ch 19: Assessing Key Vulnerabilities and the Risk from Climate Change", In IPCC AR4 WG2 2007, p. 796, Distribution of Impacts, in: Sec 19.3.7 Update on 'Reasons for Concern', http://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/ch19.html, besoek op 28 Desember 2018
- ↑ Wilbanks, T.J., "Ch 7: Industry, Settlement and Society", IPCC AR4 WG2 2007, pp. 373–376, Sec 7.4.2.5 Social issues and Sec 7.4.3 Key vulnerabilities, http://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/ch7.html, besoek op 28 Desember 2018
- ↑ IPCC SRCCL Summary for Policymakers. 2019. p. 7.
- ↑ Climate Change Is Already Driving Mass Migration Around the Globe Geargiveer 18 Desember 2019 op Wayback Machine, Natural Resources Defense Council, 25 Januarie 2019