Gaan na inhoud

Uusimaa

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Uudenmaan maakunta (Fins)
Landskapet Nyland (Sweeds)
Wapen Kaart
Wapen Ligging in Finland
Basiese gegewens
Land: Finland
Provinsie: Suid-Finland
Munisipaliteite: 24
Hoofstad: Helsinki
Oppervlak: 6 770 km²
waarvan land: 6 371 km²
Bevolking: 1 600 131 (30 September 2014)
Bevolkingsdigte: 251,2 inwoners per km²

Uusimaa [ˈuːsimɑː] (Sweeds Nyland [ˈnyːland]) is een van Finland se twintig administratiewe landskappe. Uusimaa maak tans deel uit van die provinsie Suid-Finland; die vroeëre provinsie Uusimaa met die landskappe Uusimaa en Oos-Uusimaa en die westelike gedeelte van die landskap Kymenlaakso is as gevolg van die administratiewe hervormings van die jaar 1997 ontbind.

Geografie en demografie

[wysig | wysig bron]

Uusimaa lê aan die Finse Golf (Suid-Finland) en word deur die landskappe Varsinais-Suomi in die weste, Kanta-Häme en Päijät-Häme in die noorde en Oos-Uusimaa in die ooste begrens. Die Finse hoofstad Helsinki lê in Uusimaa en bevorder 'n binnelandse migrasie vanuit minder ontwikkelde gebiede.

Met 'n bevolking van 1,6 miljoen (sowat 'n kwart van Finland se totale bevolking) en 'n bevolkingsdigtheid van 251 inwoners per vierkante kilometer (teenoor 'n nasionale gemiddelde van 15,5) is Uusimaa die mees digbevolkte landskap in Finland. Die kusgebiede van Uusimaa is een van die tradisionele tuislande van Finland se Sweedssprekende bevolking, alhoewel hulle persentasie van die totale bevolking weens die sterk binnelandse migrasie van Finssprekendes tans nog slegs 7,6 beloop.[1]

Ekonomie

[wysig | wysig bron]

In 2001 het Uusimaa se bruto geografiese produk (BGP) 41 miljard € of sowat 'n derde van Finland se BGP (135,5 miljard €) beloop. Die metropolitaanse gebied van Helsinki is een van Europa se vinnigste groeiende streke. Een van die belangrikste internasionale ondernemings, wat hulle hoofkwartier in Uusimaa het, is Nokia in Espoo.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
15de eeuse kerk in Helsinge, Vantaa

In die 9de eeu, die tydperk van die Wikings, het 'n belangrike handelsroete in wes-oostelike rigting deur die gebied geloop. Nog in die 12de eeu was Uusimaa yl bevolk deur Este en mense uit Häme, wat die gebied as hulle seetoegang gebruik het. In die loop van die 12de eeu is Uusimaa by Swede ingelyf, en groot getalle setlaars, onder meer uit die Sweedse landskap Helsingland, het hulle in Uusimaa gevestig. Ook die gebied se naam ("Uusimaa/Nyland", letterlik "Nuweland") is van die feit afgelei dat mense hulle in dié streek in vergelyking met die historiese hartland van Finland, Varsinais-Suomi, relatief laat gevestig het.

Nadat Swede Finland in 1809 aan die Russiese tsaar moes afstaan, het die administratiewe verdeling in landskappe minder belangrik geword. Die administratiewe setel van die land is van Helsinki na Turku (Åbo) verskuif. Die aantal Finstaliges het geleidelik begin toegeneem.

Teen die einde van die 19de eeu het talle kunstenaars, wat 'n belangrike rol by die ontstaan van 'n Finse nasionale bewussyn gespeel het, hulle aan die oewer van die Tuusula-meer tussen Tuusula en Järvenpää gevestig, waaronder die komponis Jean Sibelius, die skrywer Juhani Aho met sy eggenote Venny Soldan-Brofeldt ('n skilderes), die skilder Pekka Halonen en die skrywer Aleksis Kivi, wat die gebied as sy aftreeplek gekies het.

Munisipaliteite

[wysig | wysig bron]

Daar is 24 munisipaliteite in Uusimaa, waarvan twaalf stadstatus het. Die name word in die onderskeidelike meerderheidstaal aangedui. Vir tweetalige munisipaliteite word die benaming in die minderheidstaal tussen hakies aangedui. Bevolking soos op 31 Augustus 2006:[2]

  1. Ekenäs (Tammisaari) (14 662)
  2. Espoo (Esbo) (233 534)
  3. Hanko (Hangö) (9 719)
  4. Helsinki (Helsingfors) (563 689)
  5. Hyvinkää (44 184)
  6. Ingå (Inkoo) (5 395)
  7. Järvenpää (37 627)
  8. Karis (Karjaa) (8 991)
  9. Karjalohja (1 481)
  10. Karkkila (8 893)
  11. Kauniainen (Grankulla) (8 415)
  12. Kerava (Kervo) (32 018)
  1. Kirkkonummi (Kyrkslätt) (34 141)
  2. Lohja (Lojo) (36 902)
  3. Mäntsälä (18 528)
  4. Nummi-Pusula (5 982)
  5. Nurmijärvi (37 849)
  6. Pohja (Pojo) (4 893)
  7. Pornainen (4 823)
  8. Sammatti (1 338)
  9. Siuntio (Sjundeå) (5 583)
  10. Tuusula (35 331)
  11. Vantaa (Vanda) (189 228)
  12. Vihti (26 362)
Die munisipaliteite van Uusimaa

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "stat.fi". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2007. Besoek op 26 Maart 2007.
  2. "Väestörekisterikeskus". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Februarie 2008. Besoek op 26 Maart 2007.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]