William Monkhouse Bowker

Wiiliam Monkhouse Bowker (Mitford Hall, Mitford, Northumberland, Engeland, 10 Maart 1803 – Thorn Kloof, Albanie, Kaapkolonie, 3 Februarie 1876) was ’n Britse Setlaar, burgerkommandant en lid van die Kaapse Wetgewende Vergadering.

Kinderjare[wysig | wysig bron]

Bowker was die tweede van die nege seuns van Miles Bowker en sy vrou, Anna Maria Mitford. Hy is op 18 April 1807 in die Mitford-kerk gedoop en het sy jeugjare op Manor Farm, South Newton, in Wiltshire deurgebring. Op 7 Januarie 1820 vertrek hy in ’n geselskap van 23 setlaars na Oostelike Provinsie onder leiding van sy vader. Sy oudste broer, John was toe 18, maar moes vir eers in Engeland agterbly om familieaangeleenthede af te handel. Die jongste en laaste van die sewe Bowker-kinders wat in Engeland gebore is, Mary Elizabeth, het twee dae voor hul vertrek twee jaar oud geword. Sy jongste suster, Anna Maria, is in 1820 in Suid-Afrika gebore en sy jongste broer, James Henry, twee jaar later.

In Suid-Afrika[wysig | wysig bron]

Ná sy vader se dood in 1839 verhuis Bowker saam met sy gesin na 'n plaas langs die Koonaprivier, waar hy behalwe met skape ook met beeste en perde boer. Ná die Agtste Grensoorlog (1850–’53) hervat hy sy boerdery op die plaas Doringkloof (of Thorn Kloof), wat hy voor die uitbreek van vyandelikhede van een van sy broers gekoop het, en word hier een van die baanbrekers wat hulle met groot welslae op boerdery met merinoskape in die Oostelike Provinsie toelê. Hy belê in grond en staan met sy dood bekend as 'n welgestelde man.

Bowker doen dikwels militêre diens: eers in die veldtog teen die Fetcani of Amangwane in 1828 en daarna in die Sesde Grensoorlog (1834–’35), toe hy as kommandant van die Bathurst Corps of Guides aangestel word. Hy is ook in die Kei-patrollie onder sir Benjamin D'Urban en na dié oorlog goewermentsagent by die Mfengu (Fingo's). In die Sewende Grensoorlog (1846–’47) is hy kommandant van die Doringkloofstasie en in die Agtste (1850–’53) kommandant van die Somerset Volunteers. Gedurende dié oorlog kom hy die Setlaars te hulp wat in die Winterberg omsingel is, en voer die burgers aan in die geveg by Balfour en tydens die herowering van Fort Armstrong.

Vyf jaar later word hy veldkornet van die noordelike distrikte langs die Groot-Visrivier. Bowker was twee jaar lank (1864–’65) verteenwoordiger van die distrik Albanie in die Wetgewende Vergadering, waar hy met groot onderskeiding as wetgewer optree. (Sy broer Holden het dieselfde distrik van 1853 tot 1858 verteenwoordig en daarna Victoria-Oos (Queenstown) tot 1863.)

Gesinslewe en sibbes[wysig | wysig bron]

Hy is in 1836 getroud met Hester Susannah Oosthuizen, dogter van Petrus Oosthuizen, en het een seun en ses dogters gehad. Hester Oosthuisen is gebore op 18 Julie 1816 op die plaas Rietvlei, distrik Graaff-Reinet, en oorlede op die plaas Doringkloof (Thorn Kloof), distrik Albanie, op 6 Augustus 1911 in die ouderdom van 95 jaar. Bowker het agt broers gehad en almal het 'n leidende aandeel geneem aan die Sesde, Sewende en Agtste Grensoorlog, asook aan die lewe aan die grens in al sy vertakkings. Hulle was John Mitford Bowker; Miles Brabbin Bowker (1806–'64); Thomas Holden Bowker; Bertram Egerton Bowker (1810–'1907), LWR vir die Kaapkolonie (1879–'83); Robert Mitford Bowker; Septimus Bourchier Bowker (1814–'95); Octavius Bourchier Bowker (1816–'99), die beroemde skut wat die Vrystaters tydens die Basoeto-oorloë help, en James Henry Bowker, soldaat en natuurkenner. Bowker se twee susters was Anna Maria Bowker (1820–'95), getroud met John Frederick Korsten Atherstone ('n seun van dr. John N. Atherstone), en Mary Elizabeth Barber, 'n uitsonderlike natuurvorser.

Hy is op Doringkloof (Thorn Kloof) oorlede en in die familiekerkhof aldaar begrawe.

Bronne[wysig | wysig bron]

(af) De Kock, W.J. (hoofred. tot 1970) en Krüger, prof. D.W. (hoofred. sedert 1971). 1972. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, deel II. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

(en) Foto's en nadere besonderhede van die familie Bowker, op 1820settlers.com. URL besoek op 6 Mei 2016.