Ys

Ys
'n Ysberg.
Formule	H2O
Nickel-Strunz (10)	4.AA.05
Hardheid	1½
Digtheid	0,9167 g/cm3
Dubbelbreking	Eenassig (+)
Ruimtegroep	P6₃/mmc
Eenheidsel	a = 4.498 Å, c = 7.338 Å
* Lys van minerale
Portaal Geologie

Sneeukristalle.

Ys is 'n mineraal. Dit is die vaste vorm van water en kan uiteenlopende vorme soos sneeu, vriesreën, hael, gletsers of ysberge aanneem.

Tegnies gesproke is ys een van die 15 kristalfases van water.

Ys en die Aarde

Die teenwoordigheid van water op die planeet aarde bepaal die lewe, ook die mense se lewe. Ongeveer 10% van die planeet se landoppervlakte is tans met ys bedek, maar in die planeet se lang geskiedenis het dit anders gewees. In die Eoseen was daar dalk hoegenaamd geen landys nie, in die Kriogenium het dit amper die hele planeet bedek. Daar is tans ook -afhanklik van die seisoen- ongeveer 5% van die see se oppervlak met ys bedek rondom die twee pole. Hoeveel ys die planeet het, hang van twee ewewigte af.

Die eerste ewewig is die balans tussen die hoeveelheid straling wat die son ontvang en die hoeveelheid wat dit weerkaats. Die teenwoordigheid van ys self beïnvloed dit, omdat ys 'n hoë albedo (weerkaatsingsvermoë) het. Die albedo van die oseaan is ongeveer 0,06, terwyl ys ongeveer 'n albedo van 0,5 tot 0,7 het. Dit beteken dat 50% tot 70% van die invallende energie weerkaats word pleks van 6%.

Die tweede ewewig is die verdamping van water van die oseaan wat as sneeu op die poolgebiede val en die vloei van die gletserys terug na die oseaan. Indien die pool in die midde van 'n kontinent lê, soos Antarktika vandag, kan daar groot hoeveelhede ys opgehoop word. Vanweë die plaattektoniek het dit nogtans gewissel in die aarde se geskiedenis.

Sien ook

• Ysgrond

Fotogalery

• 
  Ys op die Pole.
• 
  'n Gevriesde meer.
• 
  'n Blok ys (ongeveer 20 cm in deursnee).
• 
  Die Perito Moreno-gletser in Argentinië.

Eksterne skakels

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir ys.