Friedrich Schelling

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Friedrich Schelling
Geboortenaam Friedrich Wilhelm Joseph Schelling
Gebore 27 Januarie 1775
Leonberg, Württemberg, Heilige Romeinse Ryk
Oorlede 20 Augustus 1854 (op 79)
Bad Ragaz, Switserland
Vakgebied natuurlike filosofie, natuurwetenskap, estetika, metafisika, epistemologie, filosofie van godsdiens
Beïnvloed deur Plato, Böhme, Baruch Spinoza, Leibniz, Kant, Jacobi, Herder, Goethe, Hölderlin, Fichte, Kielmeyer
Invloed op Hegel, Coleridge, Ast, Kierkegaard, Jung, Heidegger, Tillich, Peirce, Goethe, Fackenheim, Slavoj Žižek , Secrétan, I. Bernays, Krause, Ravaisson, Cousin, Grant, Hâjdeu

Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (27 Januarie 177520 Augustus 1854) was 'n Duitse filosoof. Historici plaas Schelling in die middel van die Duitse idealisme, êrens tussen Johann Gottlieb Fichte, sy mentor voor 1800 en Georg Wilhelm Friedrich Hegel, sy vorige kamermaat en vriend. Om Schelling se filosofie te vertolk is nie 'n maklike taak nie, omdat hy op 'n tipiese proteaanse denkwyse gereeld van onderwerp verander het. Nogtans word hy as 'n belangrike denker in die opkoms van Idealisme beskou. Sy filosofie dek temas soos menslike vryheid, die absolute en die verhouding tussen mens en natuur.

Biografie[wysig | wysig bron]

Schelling is gebore te Leonberg in Württemberg, Duitsland. Hy gaan eers skool in die klooster skool van Bebenhausen naby Tübingen, waar sy vader 'n kapelaan en 'n professor was. Daarna het hy ingeskryf by die Tübinger Stift (kweekskool van die Protestantse Kerk in Württemberg), waar hy met die filosowe Georg Hegel en Friedrich Hölderlin bevriend geraak het. In 1792 het hy het hy by die filosofiese fakulteit gegradueeer en in 1793 tot Heinrich Eberhard Gottlob Paulus se Memorabilien bygedra. In 1795 het hy die verhandeling vir die teologiese graad, De Marcione Paullinarum epistolarum emendatore, voltooi. Intussen het hy ook begin om die werke van Immanuel Kant en Johann Gottlieb Fichte te bestudeer. Beide se werke sou hom inspireer en het sy eie werke beïnvloed.

Na hy vir twee jaar twee jeugdige aristokrate onderrig het, is hy in die somer van 1789 op die ouderdom van 23 jaar as buitengewone professor aan die Universiteit van Jena aangestel. Hy het teen die tyd al verskeie artikels en resensies vir die Tydskrifte van Fichte en Friedrich Immanuel Niethammer bygedra, terwyl hy hom ook in die natuur- en mediese wetenskappe begin bestudeer het. In 1796 publiseer hy die Briefe über Dogmatismus und Kritizismus, 'n kritiek op Kant se filosofiese stelsels. In 1797 publiseer hy die essay getiteld Neue Deduction des Naturrechts wat tot 'n mate Fichte se sieninge in Grundlage des Naturrechts, gepubliseer in 1796, vooruitloop, maar nie voordat Schelling se essay ontvang is deur die redakteurs van die joernaal nie. Sy studies van die natuurwetenskap word uiteengesit in Ideen zu einer Philosophie der Natur (1797), en sy tesis Von der Weltseele (1798).

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • Über die Möglichkeit einer Form der Philosophie überhaupt (1794) (On the Possibility of an Absolute Form of Philosophy), Vom Ich als Prinzip der Philosophie oder über das Unbedingte im menschlichen Wissen (1795) (Of the I as the Principle of Philosophy or on the Unconditional in Human Knowledge), Philosophische Briefe über Dogmatismus und Kriticismus (1795) (Philosophical Letters on Dogmatism and Criticism) in The Unconditional in Human Knowledge: Four early essays 1794-6 (1980) translation and commentary by F. Marti, Lewisburg: Bucknell University Press.
  • Ideen zu einer Philosophie der Natur als Einleitung in das Studium dieser Wissenschaft (1797) Ideas for a Philosophy of Nature: as Introduction to the Study of this Science (1988) translated by E.E. Harris and P. Heath, introduction R. Stern, Cambridge: Cambridge University Press.
  • System des transcendentalen Idealismus (1800) System of Transcendental Idealism (1978) translated by P. Heath, introduction M. Vater, Charlottesville: University Press of Virginia.
  • Bruno oder über das göttliche und natürliche Prinzip der Dinge (1802) Bruno, or On the Natural and the Divine Principle of Things (1984) translated with an introduction by M. Vater, Albany: State University of New York Press.
  • Philosophie der Kunst (1802-3) The Philosophy of Art (1989) Minnesota: Minnesota University Press.
  • Vorlesungen über die Methode des akademischen Studiums (1803) On University Studies (1966) translated E.S. Morgan, edited N. Guterman, Athens, Ohio: Ohio University Press.
  • Philosophische Untersuchungen über das Wesen der menschlichen Freiheit und die damit zusammenhängenden Gegenstände (1809) Of Human Freedom (1936) a translation with critical introduction and notes by J. Gutmann, Chicago: Open Court.
  • Die Weltalter (1811-15). The Ages of the World (1967) translated with introduction and notes by F. de W. Bolman, jr., New York: Columbia University Press. The Abyss of Freedom/Ages of the World (1997), trans. Judith Norman, with an essay by Slavoj Žižek, Anne Arbor: The University of Michigan Press
  • Über die Gottheiten von Samothrake (1815) Schelling's Treatise on ‘The Deities of Samothrace’ (1977) a translation and introduction by R.F. Brown, Missoula, Mont.: Scholars Press.
  • Zur Geschichte der neueren Philosophie (probably 1833-4) On the History of Modern Philosophy (1994) translation and introduction by A. Bowie, Cambridge: Cambridge University Press.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]