Alexander McCall Smith

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
McCall Smith in 2018

Alexander "Sandy" McCall Smith, CBE, FRSE (gebore 24 Augustus 1948), is 'n Britse skrywer. Hy het grootgeword in Suid-Rhodesië (nou Zimbabwe) en voorheen professor in mediese reg aan die Universiteit van Edinburgh. Hy het 'n kenner van mediese reg en bio-etiek geword en op verwante Britse en internasionale komitees gedien. Hy het sedertdien bekend geword as 'n fiksieskrywer, met verkope in Engels van meer as 40 miljoen teen 2010 en vertalings in 46 tale.[1] Hy is bekend as die skepper van The No. 1 Ladies' Detective Agency-reeks.[1][2] Die "McCall" kom van sy oumagrootjie Bethea McCall, wat in 1833 in Glencairn, Dumfries-shire, met James Smith getrou het.[3]

Vroeë lewe[wysig | wysig bron]

Alexander McCall Smith is in 1948 in Bulawayo in die Britse kolonie Suid-Rhodesië (hedendaagse Zimbabwe), met Britse ouers gebore.[4] Hy was die enigste seun met drie ouer susters.[5] Sy pa het as 'n staatsaanklaer in Bulawayo gewerk.[6] McCall Smith se oupa aan vaderskant was die mediese dokter en Nieu-Seelandse gemeenskapsleier George Marshall McCall Smith, gebore te Nairn in Skotland.[7][8][9] McCall Smith is aan die Christian Brothers College in Bulawayo opgevoed voordat hy op 17-jarige ouderdom na Skotland verhuis het om regte aan die Universiteit van Edinburgh te studeer, waar hy sy LLB-[10] en PhD-grade verwerf het.[4][11] Hy het gou aan die Queen's University Belfast klas gegee, en terwyl hy daar skoolgehou het, het hy vir 'n literêre kompetisie ingeskryf: een 'n kinderboek en die ander 'n roman vir volwassenes. Hy het in die kinderkategorie gewen.[6]

Professionele loopbaan[wysig | wysig bron]

McCall Smith praat in 2019 by die Biblioteek van die VSA-kongres.

Hy het in 1981 na Suider-Afrika teruggekeer om te help om die regskool te stig en regte aan die Universiteit van Botswana te doseer.[4] Terwyl hy daar was, het hy saam geskryf aan The Criminal Law of Botswana (1992).[12]

Hy was professor in mediese reg aan die Universiteit van Edinburgh en is nou emeritusprofessor by die Skool vir Regte. Hy behou 'n verdere betrokkenheid by die universiteit in verband met die James Tait Black-gedenkprys.

Hy is die voormalige voorsitter van die Etiese Komitee van die British Medical Journal (tot 2002), die voormalige ondervoorsitter van die Menslike Genetiese Kommissie van die Verenigde Koninkryk, en 'n voormalige lid van die Internasionale Bio-etiese Komitee van UNESCO. Nadat hy sukses as skrywer behaal het, het hy hierdie verpligtinge prysgegee. Hy is aangestel as 'n CBE in die Nuwejaars-honneurslys wat aan die einde van Desember 2006 uitgereik is vir dienste aan letterkunde.[13] In Junie 2007 is die Eregraad van Doktor in die Regte aan hom toegeken tydens 'n seremonie ter viering van die tienjarige bestaan van die Universiteit van Edinburgh se Regskool. In Junie 2015 is die eregraad van Doktor in Lettere by 'n gradeplegtigheid aan die Universiteit van St Andrews aan hom toegeken.

Persoonlike lewe[wysig | wysig bron]

Hy het hom in 1984 in Edinburg, Skotland, gevestig. Hy en sy vrou Elizabeth, 'n geneesheer, het 'n groot Victoriaanse herehuis in die Merchiston/Morningside-area van die stad gekoop en opgeknap. Hulle het byna 30 jaar daar gewoon en hul twee dogters grootgemaak.[1] Daar naby het die skrywers J.K. Rowling, Ian Rankin en Kate Atkinson gewoon.[1][14]

Hy was 'n amateurfagotspeler en medestigter van The Really Terrible Orchestra. Hy het gehelp om Botswana se eerste sentrum vir opera-opleiding te stig, die Nommer 1 Dames-operahuis,[15] vir wie hy die libretto van hul eerste produksie geskryf het, 'n weergawe van Macbeth wat tussen 'n troep bobbejane in die Okavangodelta afspeel.[16]

In 2009 het hy die Goue Plaat-toekenning van die American Academy of Achievement ontvang wat deur aartsbiskop Desmond Tutu, lid van die Toekenningsraad, by 'n toekenningseremonie by die St. George-katedraal in Kaapstad, Suid-Afrika, aangebied is.[17][18]

In 2012 verskyn hy in 'n dokumentêr oor die lewe en werk van skrywer W. Somerset Maugham, Revealing Mr. Maugham.[19]

McCall Smith het in 2014 die Cairns of Coll, 'n ketting onbewoonde eilandjies in die Hebrides, gekoop. Hy het gesê: "Ek is van plan om absoluut niks met hulle te doen nie, en om te verseker dat, nadat ek weg is, hulle in vertroue gehou word, ongerepte en onbewoon, vir die nasie. Ek wil hê dat hulle vir ewig gehou word as 'n heiligdom vir wild – vir voëls en robbe en al die ander wesens waar hulle tuis is."[20]

Tydens 'n besoek aan Nieu-Seeland in 2014 het McCall Smith Rawene besoek, waar sy oupa, George McCall Smith, die hospitaal vir 34 jaar bestuur het en die Hokianga area gesondheidsdiens geskep het.[21]

Skrywer[wysig | wysig bron]

Alexander McCall Smith teken boeke by die Göteborg Book Fair 2010.

McCall Smith is 'n produktiewe skrywer van fiksie, met verskeie reekse op sy kerfstok. Hy skryf teen 'n ongelooflike tempo: "Selfs wanneer hy op reis is, verloor hy nooit 'n dag nie, en lewer tussen 2 000 en 3 000 woorde [per dag] uit – maar meer soos 5 000 woorde wanneer hy in Edinburg tuis is. Sy gewone koers is 1 000 woorde per uur.“[2] Hy het die meeste bekendheid verwerf vir sy nr. 1 Ladies Detective Agency-reeks, met Mma Precious Ramotswe en speel af in Gaborone, Botswana. Die eerste roman is in 1998 gepubliseer. Teen 2009 het die No 1 Ladies' Detective Agency-reeks meer as 20 miljoen eksemplare in Engelse uitgawes verkoop.[2]

Volgens sy uitgewer in Edinburg, "Hy was tot 2005 'n professor in mediese reg aan die Universiteit van Edinburgh, maar het die posisie prysgegee om op sy skryfwerk te konsentreer en skryf nou voltyds."[22]

Hy het 30 boeke in die 1980's en 1990's gepubliseer voordat hy die reeks begin het wat hom die wêreld se kennis gebring het.[1] In 2008 het hy 'n reeks aanlyn roman Corduroy Mansions geskryf, met die oudio-uitgawe wat deur Andrew Sachs gelees is teen dieselfde tempo as die daaglikse publikasie beskikbaar gestel. Hy het meer as tien hoofstukke voor publikasie geskryf en gevind dat die ervaring van publikasie in reeksvorm "'n skrikwekkende ding is om 'n roman te skep terwyl sy lesers gekyk het. 'Ek is soos 'n man op 'n koord."[2]

In 2009 het hy die kortverhaal "Still Life" aan Oxfam se "Ox-Tales"-projek geskenk, wat bestaan uit vier versamelings stories geskryf deur 38 Britse skrywers. McCall Smith se storie is in die "Air"-versameling gepubliseer.[23]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Philby, Charlotte (19 Junie 2010). "Alexander McCall Smith: The No1 novelist's guide to Edinburgh". The Independent. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Junie 2010. Besoek op 26 Augustus 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Grice, Elizabeth (13 Maart 2009). "Alexander McCall Smith talks about 'Corduroy Mansions' – interview". The Telegraph. Besoek op 15 Oktober 2013. To say McCall Smith is a literary phenomenon doesn't quite describe what has happened.
  3. ↑ National Records of Scotland OPR 826/20 73.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 "Alexander McCall Smith: Reader's Guide" (PDF). Just Buffalo Literary Center. Buffalo, New York. 2012. Besoek op 1 Desember 2017.
  5. ↑ "Alexander McCall Smith: My family values". TheGuardian.com. 22 April 2011.
  6. ↑ 6,0 6,1 Hunter, Jeffrey W. (2009). Contemporary Literary Criticism. Detroit, Michigan: Gale. ISBN 978-1-4144-1944-2.
  7. ↑ "Renowned Scottish author Alexander McCall Smith has link with Northland".
  8. ↑ "Smith, George Marshall McCall".
  9. ↑ "Hokianga Health – Hauora Hokianga". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 September 2021. Besoek op 20 Januarie 2023.
  10. ↑ "Professor Alexander McCall Smith". University of Edinburgh School of Law. Besoek op 28 Junie 2020.
  11. ↑ Nicoll, Ruaridh (2 Mei 2004). "Handy Sandy". The Observer. Besoek op 12 Mei 2008.
  12. ↑ Frimpong, Kwame; McCall Smith, Alexander (1992). The Criminal Law of Botswana. South Africa: Juta Publishers. ISBN 978-0-7021-2670-3. Besoek op 28 Junie 2016.
  13. ↑ "New Year Honours—United Kingdom". The London Gazette. 29 Desember 2006. Besoek op 3 Januarie 2009.[dooie skakel]
  14. ↑ "Ian Rankin". No. 1 Magazine, Scotland's Glamorous Glossy. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Maart 2014. Besoek op 24 Februarie 2014.
  15. ↑ Clayton, Jonathon; Lister, David (22 Maart 2008). "Alexander McCall Smith creates the No 1 Ladies' opera house". The Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2008.
  16. ↑ "The Okavango Macbeth". Goodmusic. 2011. Besoek op 28 Junie 2016.
  17. ↑ "Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement". www.achievement.org. American Academy of Achievement.
  18. ↑ "2009 Summit Highlights Photo". 2009. Alexander McCall Smith, creator of The Number 1 Ladies Detective Agency, enlivened the Summit with his humor.
  19. ↑ Guillen, Michael (22 Junie 2012). "The Evening Class: FRAMELINE36: REVEALING MR. MAUGHAM (2012)—The Evening Class Interview With Michael House". The Evening Class. Besoek op 21 Julie 2019.
  20. ↑ "McCall Smith vows to give Cairns of Coll back". www.scotsman.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Maart 2017. Besoek op 17 Maart 2017.
  21. ↑ "Renowned Scottish author Alexander McCall Smith has link with Northland". Northern Advocate (in Engels). 1 Junie 2014. ISSN 1170-0777. Besoek op 5 Junie 2019.
  22. ↑ "Alexander McCall Smith". Birlinn. Besoek op 28 Junie 2016.
  23. ↑ Oxfam: Ox-Tales Geargiveer 18 Julie 2011 op Wayback Machine
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_McCall_Smith&oldid=2653312"