Artemis-program
Die Artemis-program is 'n verkenningsprogram na die Maan wat robot- en bemande vlugte insluit. Dit staan onder leiding van Nasa, met drie ander vennootinstellings wat betrokke is: die Europese Ruimteagentskap (ESA), Japannese Aëroruimteverkenningsagentskap (JAXA) en die Kanadese Ruimteagentskap (CSA). As die program geslaagd is, sal dit weer 'n menslike teenwoordigheid op die Maan vestig, die eerste keer sedert die Apollo 17-sending in 1972. Die belangrikste komponente van die program is die Ruimtelanseringstelsel (SLS), Orion-ruimtetuig, Lunar Gateway-ruimtestasie en die kommersiële menselandingstelsels, insluitende Starship HLS. Die langtermynvisie van die program is om 'n permanente basiskamp op die Maan te vestig en menslike sendings na Mars te vergemaklik.
Die Artemis-program is 'n samewerkingspoging deur ruimteagentskappe en maatskappye oor die hele wêreld wat deur die Artemis-akkoorde en steunkontrakte saamgebind word. Teen Julie 2022 het 21 lande die akkoorde onderteken,[1] insluitende tradisionele Amerikaanse vennote (soos die Europese Ruimteagentskap en agentskappe van Kanada, Japan en Brittanje), sowel as opkomende ruimtelande soos Brasilië, Suid-Korea en die Verenigde Arabiese Emirate.[2]
Die Artemis-program is in 2017 amptelik beplan tydens die Trump-administrasie. Baie van die komponente, soos die Orion-tuig, is tydens die vorige Constellation-program (2005-2010) en ná sy kansellasie ontwikkel. Orion se eerste lansering en die gebruik van die Ruimtelanseringstelsel is aanvanklik in 2016 beplan, maar is geskeduleer vir 2022 as die Artemis 1-sending, met robotte en mannekyne aan boord.
Die plan is dat die bemande Artemis 2-lansering in 2024 sal plaasvind, die bemande Artemis 3-maanlanding in 2025, die Artemis 4-aansluiting by die Lunar Gateway in 2027 en daarna jaarlikse maanlandings. Sommige waarnemers meen egter die program se koste en tydlyn sal waarskynlik oorskry en vertraag word weens Nasa se swak bestuur van kontrakteurs.[3][4]
Oorsig
[wysig | wysig bron]Die Artemis-program is beplan rondom 'n reeks SLS-sendings. Hulle sal al hoe ingewikkelder word en met tussenposes van 'n jaar of langer geskied. Nasa het die sendings Artemis 1 tot Artemis 5 beplan; latere sendings is ook voorgestel. Elke SLS-sending sentreer om die lansering van 'n SLS-stelsel met 'n Orion-ruimtetuig aan boord. Sendings ná Artemis 2 sal afhang van steunsendings deur ander organisasies en ruimtetuie vir steunfunksies.
Artemis 1 (2022) is 'n onbemande toetssending van die SLS en Orion, en is die eerste toetsvlug vir albei. Die doel van die Artemis 1-sending is om Orion in 'n maanwentelbaan te plaas en dit dan terug te bring na die Aarde. Orion sal omtrent ses dae lank in 'n wentelbaan om die Maan bly. Die Orion-kapsule sal van die diensmodule wegbreek, die atmosfeer binnekom en met behulp van valskerms in die see stort.[5]
Artemis 2 (2024) sal die SLS en Orion se eerste bemande toetsvlug wees.[6] Die vier bemanningslede sal uitgebreide toetse in 'n wentelbaan om die Aarde uitvoer, en Orion sal dan na die Maan gestuur word om daar in 'n wentelbaan te bly voordat dit terugkeer Aarde toe. Lansering sal op die vroegste in Mei 2024 plaasvind.[7]
Artemis 3 (2025) sal 'n bemande maanlandingsending wees.[6] Die sending hang af van 'n steunsending wat 'n menselandingstelsel (Human Landing System of HLS) voor die tyd in 'n wentelbaan (NRHO) om die Maan sal plaas. Die Orion-tuig sal dan met vier bemanningslede na die Maan gestuur word – dit sal moontlik die eerste vrou en gekleurde persoon na die Maan insluit. Twee bemanningsede sal dan op die Maan land en sowat 6,5 dae op die oppervlak bly. Hulle sal toetse doen en daarna na Orion terugkeer. Orion sal die vier bemanningslede na die Aarde terugbring. Lansering sal op die vroegste in 2025 wees.[8]
Artemis 4 sal 'n bemande sending na die Lunar Gateway-stasie wees. 'n Vroeë steunsending sal die eerste twee Gateway-modules na die NRHO neem. Artemis 4 sal die I-HAB-Gateway-module vervoer vir verbinding aan die Gateway. Lansering sal nie voor 2027 wees nie.[9]
Artemis 5 tot Artemis 8 en latere sendings sal waarskynlik ruimtemanne na die maanoppervlak neem, waar hulle van die verbeterende infrastruktuur gebruik sal maak wat deur steunsendings daarheen geneem sal word. Dit sal habitats, verkenningstuie, wetenskaplike instrumente en ander toerusting insluit.
Veranderde sending en naam
[wysig | wysig bron]Op 11 Desember 2017 het oudpresident Trump 'n ruimtebeleidsverandering onderteken wat voorsiening gemaak het vir 'n terugkeer na die Maan onder leiding van Amerika en met die hulp van vennote in die privaat sektor, en wat gevolg sou word deur sendings na Mars en verder.
Op 26 Maart 2019 het die destydse visepresident, Mike Pence, aangekondig Nasa se doelwit om op die Maan te land is met vier jaar vervroeg tot 'n moontlike landing in 2024.[10] Op 14 Mei 2019 het Nasa aangekondig die nuwe program sal Artemis genoem word, na die Griekse maangodin en tweelingsuster van Apollo.[11][12]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "NASA: Artemis Accords". NASA. Besoek op 28 Augustus 2022.
- ↑ Foust, Jeff (10 Desember 2021). "Mexico joins Artemis Accords". SpaceNews (in Engels (VSA)). Besoek op 28 Augustus 2022.
- ↑ "NASA's management of the Artemis missions" (PDF). NASA Office of Inspector General. 15 November 2021. "What We Found" section at 3th and 4th page. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 15 November 2021. Besoek op 22 November 2021.
- ↑ Davis, Jason (11 Junie 2019). "NASA's Artemis program will return astronauts to the moon and give us the first female moonwalker". NBC News (in Engels). Besoek op 27 Augustus 2022.
- ↑ Clark, Stephen (18 Mei 2020). "NASA will likely add a rendezvous test to the first piloted Orion space mission". Spaceflight Now. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Julie 2020. Besoek op 19 Mei 2020.
- ↑ 6,0 6,1 Latifiyan, Pouya (Augustus 2022). "Artemis 1 and space communications". Qoqnoos scientific magazine. 1: 4.
- ↑ Sloss, Philip (31 Mei 2021). "NASA evaluating schedule, launch date forecasts for Artemis 2". NASASpaceFlight. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2021. Besoek op 1 Junie 2021.
- ↑ Foust, Jeff (21 Julie 2019). "NASA outlines plans for lunar lander development through commercial partnerships". SpaceNews. Besoek op 17 Julie 2020.
- ↑ "NASA's Management of the Gateway Program for Artemis Missions" (PDF). Office of Inspector General (OIG). NASA. 10 November 2020. p. 3. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 28 April 2021. Besoek op 4 Januarie 2021. }}
- ↑ Pearlman, Robert (14 Mei 2019). "NASA Names New Moon Landing Program Artemis After Apollo's Sister". Space.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Julie 2019. Besoek op 14 Mei 2019.
- ↑ Grush, Loren (17 Mei 2019). "NASA administrator on new Moon plan: "We're doing this in a way that's never been done before"". The Verge. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2020. Besoek op 20 Mei 2019.
- ↑ Chang, Kenneth (13 Mei 2019). "For Artemis Mission to Moon, NASA Seeks to Add Billions to Budget". The New York Times. ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Mei 2019. Besoek op 21 Julie 2019.
Skakels
[wysig | wysig bron]- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Artemis-program.
- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.