Ayub Khan

Mohammad Ayub Khan

Mohammad Ayub Khan (Oerdoe: محمد ایوب خان‎; 14 Mei 1907 - 19 April 1974), was 'n Pakistanse generaal en die tweede president van Pakistan wat met geweld die presidentskap oorgeneem het van die eerste president Iskander Mirza deur 'n staatsgreep in 1958, die eerste suksesvolle staatsgreep in die land. Die oproerige betogings en stakings wat deur die betogings in Oos-Pakistan ondersteun is, het uiteindelik tot sy gedwonge bedanking in 1969 gelei.

Ayub Khan, wat aan die Koninklike Britse Militêre Kollege opgelei is, het in die Tweede Wêreldoorlog as kolonel in die Britse Indiese leër gedien voordat hy besluit het om by die Pakistanse Leër aan te sluit as 'n nasleep van die verdeling van Brits-Indië in 1947. Hy was die bevelvoerder van die 14de afdeling in Oos-Bengale, en word in 1951 deur die destydse premier Liaquat Ali Khan as die eerste inheemse opperbevelvoerder van die Pakistanse leër verhef in 'n omstrede bevordering oor verskeie senior offisiere. Van 1953 tot 1958 dien hy in die burgerlike regering as minister van Verdediging en Binnelandse Sake en ondersteun president Iskander Mirza se besluit om krygswet teen die regering van premier Feroze Khan in te stel in 1958. Twee weke later neem hy die presidentskap van Mirza oor na die ineenstorting van burger-militêre betrekkinge tussen die militêre en die burgerlike president.

Nadat generaal Musa Khan in 1958 as leërhoof aangestel is, het internasionale beleid gelei tot 'n alliansie met die Verenigde State, wat die Amerikaners toegang tot fasiliteite in Pakistan gebied het, veral die lugmagbasis buite Peshawar, en wat toegelaat het dat spioenasiemissies oor die Sowjetunie uitgevoer kon word. Die betrekkinge met die naburige China is versterk, maar het verswak met die Sowjetunie in 1962 en met Indië in 1965. In 1965 eindig die Sowjetunie met die verklaring van Tasjkent tussen twee nasies.

Op die tuisfront is 'n beleid van privatisering en industrialisasie ingestel wat die land se ekonomie die vinnigsgroeiende ekonomie in Asië gemaak het. Tydens sy ampstermyn is verskeie infrastruktuurprogramme onderneem, wat bestaan het uit die voltooiing van hidroëlektriese kragsentrales, damme en reservoirs, sowel as die prioritisering van die ruimteprogram, insluitende moontlike kernwapens as afskrikmiddel.

In 1965 het Ayub Khan in 'n presidensiële wedloop as PML-kandidaat deelgeneem om die gewilde en beroemde nie-partydige Fatima Jinnah teen te werk en is kontroversieel vir die tweede termyn herverkies. Hy word gekonfronteer met aantygings van wydverspreide opsetlike stemmings, gemagtigde politieke moorde in Karachi en die politiek oor die ongewilde vredesverdrag met Indië, wat baie Pakistani's as 'n verleentheid beskou het. In 1967 is hy wyd gekritiseer toe betogings regoor die land deur Zulfikar Ali Bhutto gelei is oor prysstygings van verbruikers- en voedselprodukte, en dramaties geval het te midde van die opstand in Oos-Pakistan gelei deur Mujibur Rahman in 1969. Hy word gedwing om te bedank om verdere betogings te vermy, terwyl hy die leërhoof Yahya Khan versoek het om die tweede keer krygswet op te lê. Hy is in 1974 na 'n kort siekbed oorlede.

Die gevoel oor sy nalatenskap bly gemeng; hy word gekrediteer vir oënskynlike ekonomiese welvaart en wat ondersteuners die "dekade van ontwikkeling" noem, maar word gekritiseer omdat hy die eerste van die insidente van die intelligensie-agentskappe in die nasionale politiek begin het. Verder omdat hy korrupte rykdom in enkele hande gekonsentreer het, en 'n beleid van segregasie toegepas het wat later gelei het tot die verbrokkeling van die volkseenheid en die skepping van die staat Bangladesj op wat voorheen die grondgebied van Oos-Pakistan was.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ayub Khan.