Bespreking:Werkwoordstyd in Afrikaans

Oorgedra vanaf Afrikaanse grammatika

Werklysie

Tydsvorme en aktief/passief

• Toon aan dat Preteritum, Perfektum en Plusquamperfektum in Afrikaans almal in die aktiewe vorm "het ge-" gebruik, maar in die passiewe vorm twee kampe vorm: (Preteritum, Perfektum) en (Plusquamperfektum) onderskeidelik. Uitgevoer

Kommentaar: Edith H. Raidt dui op die Totale verlies van twee tempora, nl. die preteritum en die plusquamperfectum. In teenstelling met Nederlands ken Afrikaans slegs een gemerkte verledetydsvorm, wat die oorspronklike perfektum is. (bl. 76 in Inleiding tot die Afrikaanse taalkunde (1984)). Dit is onwaar: die passief van die plusquamperfectum (voltooide verlede tyd) sou dan daarmee saam verander het. Dit het nie. Die aktief het wel verdwyn.

• Verduidelik die doel van die tydsvorme
• Gee voorbeelde
• Probeer verduidelik wanneer bv. kan na kon verander.
• Gee aandag aan ander tydsvorme in Engels (o.a. die present continuous en past continuous).
• Onthou ook die imperatief (gebiedende wyse) ens. Suidpunt (kontak) 11:23, 2 Junie 2016 (UTC)

terminologie

Beter uiteengeset (werkwoord aan die einde): (die huis) word deur my gekoop. (voorwerp) (hulp)werkwoord Onderwerp werkwoord

Gewoonlik word 'die huis' hier die onderwerp genoem, alhoewel 'ek' -> 'deur my' die agens is. Ek weet nie hoe dit in Afrikaans genoem word nie, maar ek dink dat dit belangrik is om subjekt van agens te onderskei in hierdie bespreking van die passivum. In die oorgang van aktief -> passief verander mos die onderwerp in 'n voorsetselvoorwerp in Afrikaans. In ander tale soos Russies verander die naamval en gaan jy van 'n nominatief na 'n instrumentaal, maar dit bly die agens.

Die agens en die onderwerp gelyk te stel soos jy doen is verwarrend en dit geld ook vir voorwerp / patiens Jcwf (kontak) 15:42, 3 Junie 2016 (UTC)

Hallo Jcwf. Vreeslik dankie vir jou kommentaar! Dit wil my voorkom ons het verengels: dit is agent en pasient (nie een van die woorde is in die WAT opgeneem nie).

Ek het juis nou afgekom op hierdie verhandeling deur die woorde te Google. Die doodgewone taalboeke gebruik nie sulke bewoording nie of ignoreer dit selfs. Jy kan die artikel solank verander as jy sou wou. Ek het hierdie naweek vir my 'n klomp taalboeke en nogmaals woordeboeke in Gansbaai (Gansbaai Book Exchange) gekoop en moet dit eers weer deurlees.

Om die waarheid te sê: ek besef nou presies waar my onderwyseresse verkeerd gegaan het. Het die onderwyseresse net 'n tabel opgetrek, sou ek elke liewe Engelse tense verstaan het. Tog is ek dwarsdeur die hoërskool, sonder om te weet waaroor dit handel. Nou moet ek my alles van voor af leer. Ek het 12 jaar van my lewe gemors. Ek probeer nou verhoed dat dit met ander ook gebeur.

Besef jy dat daar slegs omtrent 142 Googleresultate vir historiese teenwoordige tyd (nl:Praesens historicum is? Niemand leer dit op skool nie! Die ironie is: dié woord is reeds in 1942 opgeneem. Aan die een kant sien ek die akademici het Afrikaans vir die taalaanleerders probeer vereenvoudig deur die leuen te verkondig dat Afrikaans net "teenwoordige tyd", "verlede tyd" en "toekomende tyd" het. Want vergelyk jy Afrikaans met Duits, Nederlands, Engels, selfs met Romaanse tale, moet jy skielik uit 'n oorvereenvoudigende grammatika (Afrikaans) probeer sinmaak wat in ander tale benewens Engels gesê word. As jy egter "terugval" op die ouer Nederlandse grammatika, soos D.J. Potgieter gedoen het, begryp jy Germaanse tale beter. Daarna kan jy ook uitbrei na Romaanse tale. En uiteindelik Slawiese en Afrikatale. Ek weet nie of die akademici net dink die kennis en begrippe sal vanself in ons koppe val nie. Maar as die "voetvolk" (dit is nou yours truly) 'n knuppel in die hoenderhok gooi, en meer mense en onderwysers begin konstant besware of vrae by die onderwysdepartement indien, dan moet onderwysdepartement hopelik wakkerskrik... Anders gaan Wikipedia die onderwysdepartement vervang! Ha-ha-ha. Suidpunt (kontak) 10:56, 5 Junie 2016 (UTC)

..Anders gaan Wikipedia die onderwysdepartement vervang! - Dit is allank aan die gang...Voir (en français) Dis ook hoekom hulle angs het vir ons. Die politici kan nie om wiki heen nie. Die Sjinese het dit vroeg besef en dit is waarom hulle ons sensureer, maar mens kan vra hoelank hulle dit kan volhou. Berlusconi het dit in Italië wat later ook geprobeer, maar it.wiki het swart gegaan, 'n storm losgebreek en Berlusconi het geval. Wiki seker nie die een rede nie, maar wel een van die redes. Zuma hulle is reeds te laat daarmee as hulle dit na hul hand wil sit. En.wiki kan hulle nie kontroleer of blokkeer nie. Af.wiki kan moontlik wel, maar dit sal baie probleme gee. Indien ons aan die NPOV-reëls hou, kan hulle dit eintlik ook nie doen nie, omrede dit 'n globale protes gaan uitlok. Daar is grense aan die mag, maar nie aan wiki nie. Ek dink origens dat dit deur Afrikaners/Afrikaanses nog nie goed besef word watter moontlikhede/veranderings dit vir hulle taal en kultuur impliseer nie. Julle kan dit gerus beter uitbuit, dink ek, maar dit is natuurlik makkelik gepraat vanuit die veiligheid van my Amerikaanse bedjie, ek weet...

Jcwf (kontak) 23:01, 5 Junie 2016 (UTC)

Voeg voorbeeld van ww. wees by

@Suidpunt: Ons kort 'n voorbeeld van 'n irregulêre ww. bv. wees. Ek wonder bv. of die woord was die onvoltooide verlede tyd van wees is, maar volgens die artikel bestaan daar nie 'n ding soos die onvoltooide verlede tyd in Afrikaans nie en word die onvoltooide verlede tyd eerder gebruik. Dit maak sin vir sien omdat die teenwoordige tyd en verlede tyd van sien dieselfde is, maar vir wees is die verlede tyd was; is hierdie verlede tyd dus voltooide verlede tyd (kan nie wees nie, want dit is het gewees) of is dit onvoltooide teenwoordige tyd? Watter tyd is is dan? – K. 1️⃣7️⃣5️⃣ (bespreking | bydraes) 18:57, 17 September 2018 (UTC)

Volgens HAT 6 is was eenvoudig verlede tyd, en nie noodwendig een van voltooide of onvoltooide verlede tyd nie. – K. 1️⃣7️⃣5️⃣ (bespreking | bydraes) 19:00, 17 September 2018 (UTC)