Gaan na inhoud

Draakdans

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Draakdans by die Nan Hua-tempel op 22 Januarie 2023.

Draakdans (vereenvoudigde Chinees: 舞龙; tradisioneel Chinees: 舞龍; pinyin: wǔ lóng) is 'n vorm van tradisionele dans en uitvoering in die Chinese kultuur. Soos die leeudans, word dit meestal tydens feestelike vieringe gesien. Die dans word uitgevoer deur 'n span ervare dansers wat 'n lang, buigsame reusagtige marionet van 'n draak manipuleer met behulp van pale wat met gereelde tussenposes langs die lengte van die draak geposisioneer is. Die dansspan simuleer die verbeelde bewegings van hierdie riviergees op 'n kronkelende, golwende manier.

Die draakdans word dikwels tydens Chinese Nuwejaar uitgevoer. Chinese drake is 'n simbool van China se kultuur, en daar word geglo dat hulle geluk vir mense bring, dus hoe langer die draak in die dans is, hoe meer geluk sal dit vir die gemeenskap bring.[1] Daar word geglo dat die drake eienskappe besit wat kragtigheid, waardigheid, vrugbaarheid, wysheid en gunstigheid insluit. Die voorkoms van 'n draak is beide vreesaanjaend en gewaagd, maar dit het 'n welwillende geaardheid, en dit was 'n embleem om imperiale gesag voor te stel. Die bewegings in 'n opvoering simboliseer tradisioneel die mag en waardigheid van die draak.

Geskiesenis

[wysig | wysig bron]
Chinese draak in 'n draakdans in Apeldoorn, Nederland in 2006.

Tydens die Han-dinastie is verskillende vorme van die draakdans in antieke tekste beskryf. Reëndanse wat tydens droogtetye uitgevoer word, kan die gebruik van figure van draak behels aangesien die Chinese draak met reën in antieke China geassosieer is, byvoorbeeld die draak Yinglong is as 'n reëngod beskou,[2] en die Shenlong het die mag gehad om te bepaal hoeveel wind en reën om te bring.[3] Volgens die Han-dinastie-teks Luukse Dou van die Lente en Herfs Annale deur Dong Zhongshu, as deel van 'n ritueel om 'n beroep op reën te maak, is kleifigure van die drake gemaak en kinders of volwassenes kan dan 'n dans uitvoer. Die aantal drake, hul lengte en kleur, sowel as die kunstenaars kan verskil volgens die tyd van die jaar.[4][5] Ander danse met drake kan gevind word in 'n gewilde vorm van vermaak tydens die Han-dinastie, die baixi (百戲) verskeidenheid vertonings, waar kunstenaars genaamd "mime mense" (象人) aangetrek is as verskeie wesens soos diere, visse en drake . In sy Lirieke Essay oor die Westelike Hoofstad (西京賦) het Zhang Heng verskeie optredes opgeneem, soos kunstenaars wat soos 'n groen draak aangetrek het wat 'n fluit speel, en 'n vis-draak-optrede waar vis in 'n draak verander het.[6][7][8] 'n Weergawe van die vis-draak-dans genaamd "vis-draak wat uitstrek" (魚龍曼延) is ook by die Han-hof uitgevoer om buitelandse gaste te vermaak - in hierdie dans verander 'n mitiese dier van Shenli (舍利之獸) in vis, dan na 'n draak.[9] Hierdie antieke danse lyk egter nie soos die moderne draakdans in hul beskrywings nie, en uitbeeldings van die draakdans in Han-dinastie klipreliëfgravures dui daarop dat die rekwisiete wat gebruik word ook omslagtig kan wees, anders as moderne draakdans waar liggewigdrake deur kunstenaars gemanipuleer word.[10]

Die draakaktiwiteite van die Han-dinastie is ook in die Tang- en Song-dinastie genoem. Figure soortgelyk aan die draaklantern (龍燈) wat tydens Lanternfees gebruik is, is beskryf in die Song-dinastie-werk Drome van Prag van die Oostelike Hoofstad, waar figure van draak wat vir vertoon gemonteer is, uit gras en lap gebou is en binne waarin talle kersliggies geplaas kan word.[11][12] Sulke draaklanterns kan ook in die nag tydens die Lanternfees deur kunstenaars op straat gedra en geparadeer word.[13] 'n Wye verskeidenheid draakdanse het in verskeie streke in China ontwikkel,[14] byvoorbeeld, die Fenghua-lapdraak (奉化布龙) van Zhejiang is gemaak met bamboesraam en bedek met lap, en word gesê dat dit ontwikkel is in die 1200's. [15][16] 'n Vorm van draakdans uit Tongliang County (铜梁龙舞), wat as slangtotem-aanbidding ontstaan het, het tydens die Ming-dinastie begin en in die Qing-dinastie gewild geword.[17] In die moderne era het die regering van die Volksrepubliek China verskeie tradisionele volksdanse aangepas en bevorder,[18]wat bygedra het tot die gewildheid van die huidige vorm van die draakdans wat nou wyd in China sowel as Chinese gemeenskappe regoor die wêreld voorkom.

Parade van 'n Chinese draak in Seattle, c. 1909.

Afgesien van die gewilde vorm van draakdans, sluit ander streekdraakdanse een van Zhanjiang, Guangdong-provinsie in, waardeur die liggaam van die draak geheel en al uit 'n menslike ketting van dosyne tot honderde kunstenaars gevorm word, en in Pujiang Distrik, Zhejiang-provinsie, die liggaam van die draak word gevorm met houtstoeltjies.[1][19] Die aantal verskillende draakdanse is op meer as 700 gestel.[20]

Gewoonlik word afgetrede drake verbrand en nie gered nie.[21] Die kop van die oudste oorlewende draak, dateer uit 1878 en genaamd Moo Lung, word bewaar en by die Bok Kai-tempel in Marysville, Kalifornië, uitgestal.[22][23] Ander fragmente van drake van soortgelyke ouderdom word gehou by die Sweetwater County Historical Museum in Green River, Wyoming (1893, slegs oë),[24] Gold Museum in Ballarat (1897, slegs kop), [25] en die Golden Dragon Museum in Bendigo (1901, die oudste volledige draak, genaamd Loong).[26] Bendigo's Loong is gereeld in daardie stad se Paasfeesparade gebruik tot 1970,[27] en het sedertdien af en toe uit die stoor gekom om nuwer drake in Bendigo te verwelkom.[28]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 "Dragon Dance". Cultural China. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2014.
  2. Lihui Yang, Deming An (2008). Handbook of Chinese Mythology. Oxford University Press. p. 104. ISBN 978-0195332636.
  3. Jeremy Roberts (2004). Chinese Mythology A to Z: [A Young Reader's Companion]. Facts on File. p. 31. ISBN 9780816048700.
  4. Lihui Yang, Deming An (2008). Handbook of Chinese Mythology. Oxford University Press. pp. 107–108. ISBN 978-0195332636.
  5. 《求雨》. Chinese Text Project.
  6. Richard Gunde (2001). Culture and Customs of China. Greenwood. p. 104. ISBN 978-0313361180.
  7. Faye Chunfang Fei, red. (2002). Chinese Theories of Theater and Performance from Confucius to the Present. University of Michigan Press. pp. 24–25. ISBN 978-0472089239.
  8. 西京賦.
  9. 陈晓丹 (26 November 2013). 中国文化博览1.
  10. Wang Kefen (1985). The History of Chinese Dance. China Books & Periodicals. pp. 25–27. ISBN 978-0835111867.
  11. 宋代文化史. 知書房出版集團. 1995. p. 688. ISBN 9579086826.
  12. 東京夢華錄/卷六.
  13. Lihui Yang, Deming An (2008). Handbook of Chinese Mythology. Oxford University Press. p. 109. ISBN 978-0195332636.
  14. "Dragon Dance". Confucius Institute Online. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2016. Besoek op 3 November 2016.
  15. Mary Ellen Snodgrass (8 Augustus 2016). The Encyclopedia of World Folk Dance. Rowman & Littlefield. pp. 80–81. ISBN 9781442257498.
  16. "Fenghua Cloth Dragon". Ningbo.China. 23 Julie 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2016. Besoek op 3 November 2016.
  17. Luo Li (2014). Intellectual Property Protection of Traditional Cultural Expressions: Folklore in China. Springer. p. 141. ISBN 978-3319045245.
  18. Wang Kefen (1985). The History of Chinese Dance. China Books & Periodicals. p. 103. ISBN 978-0835111867.
  19. "A brief history of Zhanjiang Dragon's Dance". The Zhanjiang Travel & Tourism Portal. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 19 Januarie 2014.
  20. Janet Descutner (2010). Asian Dance. Chelsea House Publishing. p. 100. ISBN 978-1604134780.
  21. Potts, Billy (23 Mei 2018). "Australia is saving a Hong Kong tradition". Zolima City. Besoek op 27 April 2020.
  22. Tom, Lawrence; Tom, Brian (2020). "5: The Marysville Dragons". Gold Country's Last Chinatown: Marysville, California. Charleston, South Carolina: The History Press. pp. 68–80. ISBN 9781467143233. Besoek op 27 April 2020.
  23. "Parade Dragon". Bok Kai Temple. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Januarie 2021. Besoek op 27 April 2020.
  24. "Chinese Dragon Eyes Selected as Finalist in Wyoming's Most Significant Artifact". Sweetwater Now. 15 Junie 2015. Besoek op 27 April 2020. Die Chinese draak-oë wat by die Sweetwater County Historical Museum in Groenrivier uitgestal word, is gekies as finaliste in 'Wyoming's Most Significant Artifact'-kompetisie...
  25. Evans, Anna (28 September 2017). "Re-awakening the Dragon exhibit will feature array of rare Chinese artefacts". The Courier. Besoek op 27 April 2020.
  26. "Ballarat Dragon". Culture Victoria. 2016. Besoek op 27 April 2020.
  27. Cosoleto, Tara (19 April 2019). "From Loong to Dai Gum Loong: the journey of Bendigo's Chinese dragons". Bendingo Advertiser. Besoek op 27 April 2020.
  28. Cosoleto, Tara (21 April 2019). "Oldest imperial dragon Loong welcomes Bendigo's new dragon Dai Gum Loong". Bendingo Advertiser. Besoek op 27 April 2020.