Etienne van Heerden

Etienne van Heerden
Gebore	Etienne Roché van Heerden 3 Desember 1954 Johannesburg
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Skrywer
Bekend vir	Romans, gedigte
Eggenoot	Kaia
Ouer(s)	Gerrie en Doreen
Webwerf	http://www.etiennevanheerden.co.za

Etienne Roché van Heerden is 'n Suid-Afrikaanse skrywer. Hy is op 3 Desember 1954 in Johannesburg gebore as die seun van Gerrie, 'n Afrikaanse skaapboer, en Doreen, 'n Engelssprekende wiskundeonderwyseres. Hy het grootgeword op twee plase (waarvan een geleë is teen die berg gelyknamig aan sy roman Toorberg in die distrik Graaff-Reinet). Ná die dood van sy vader het die gesin na Stellenbosch verhuis waar Van Heerden aan die Paul Roos Gimnasium gematrikuleer het. Ná 'n jaar in die Suid-Afrikaanse Vloot het hy aan die Universiteit van Stellenbosch (waar hy ook lid is van D.J. Opperman se Letterkundige Laboratorium) studeer en hy die grade B.A. (Regte), LL.B. en honneurs (cum laude) in Afrikaans en Nederlands behaal het. Hy het ook 'n meestersgraad aan die Universiteit van die Witwatersrand en 'n Ph.D. aan die Rhodes-universiteit behaal.

Loopbaan

Sy loopbaan het al verskeie kinkels gehad: in 1983 is hy as prokureur toegelaat, waarna hy as prokureursklerk in Bellville gaan werk het; daarna het hy by 'n reklamefirma in Kaapstad gaan werk; en daaropvolgens het hy 'n lektoraat aan die Universiteit van Zoeloeland aanvaar om homself meer tyd vir sy skryfwerk te gun. In 1987 is hy aangestel as dosent aan die Rhodes-universiteit in Grahamstad, waar hy ook 'n kursus in skeppende skryfwerk in Engels en Afrikaans gelei het. Tans is hy professor en hoof van Afrikaans en Neerlandistiek aan die Universiteit van Kaapstad. Van Heerden is dikwels oorsee op besoek – hy is onder meer Honorary Fellow aan die Universiteit van Iowa in die VSA en "Writer in Residence" aan die Universiteite van Antwerpen en Leiden. Hy speel ook 'n belangrike rol in die Afrikaanse kultuur van die virtuele ruimte deurdat hy die stigtersredakteur van die multitalige kulturele webruimte LitNet is. Só speel hy ook 'n leidende rol in die skepping van 'n interaktiewe roman getiteld Die Rooi Roman. Verskeie publikasies vloei uit sy pen, onder meer rubrieke, akademiese artikels, literatuurkritiek en -teorie en vryskut joernalistieke werk.

Van Heerden het in 1978 met die jeugroman Matoli, en as digter in 1981 (tesame met Peter Snyders, Daniel Hugo en André le Roux du Toit) met Brekfis Met Vier gedebuteer. Hy was in die tagtigerjare ook een van die Afrikaanse skrywers wat 'n ontmoeting met ANC-lede by die Victoria-waterval in Zimbabwe gehad het. Van Heerden is een van die beste romanskrywers van sy generasie, wat ook oorsee baie sukses met sy werk behaal het. Tog skryf hy nie vir 'n geselekteerde skrywerspubliek nie, maar is besonder gewild onder die leserspubliek.

Publikasies

Romans

• Matoli (1978)
• Om te awol (1984)
• Toorberg (1986)
• Casspirs en campari’s: ’n historiese entertainment (1991)
• Die stoetmeester (1993)
• Kikoejoe (1996)
• Die swye van Mario Salviati (2000)
• In stede van die liefde (2005)
• Asbesmiddag (2007)
• 30 nagte in Amsterdam (2008)
• Klimtol (2013)
• Die wêreld van Charlie Oeng (2018)
• Die biblioteek aan die einde van die wêreld (2019)
• A Library to Flee (Engelse vertaling van Die biblioteek aan die einde van die wêreld deur Henrietta Rose-Innes) (2022)
• Gebeente (2023)

Prosa

• My Kubaan (1983)
• Liegfabriek (1988)
• Haai Karoo (2012)

Poësie

• Obiter dictum (1981)
• Brekfis met vier (1981)
• Die laaste kreef (1987)

Samestellings

• Miskien sal ek die wingerd prys: ryme en gedigte oor drank (1989)
• Die rooi roman: interaktiewe roman (1999, redakteur)
• Die mooiste liefde is verby (1999, samesteller)
• Briewe deur die lug: LitNet / Taalsekretariaat-skrywersberaad 2000 (2001)
• Die omstrede God (African Sun Media) (2003)

Essays

• Die stilte na die boek: kitsessays (2004)

Kabaret

• Lied van die boeings: 'n kabaret (1998)

Literêre teorie

• Postmodernisme en prosa: vertelstrategieë in vyf verhale van Abraham H. de Vries (1997)

Studies oor Etienne van Heerden se werke

Artikels

• Barendse, Joan-Mari. 2016. Die tante uit Nederland as liminale karakter in Etienne van Heerden se Kikoejoe (1996) en 30 nagte in Amsterdam (2008). LitNet Akademies Geesteswetenskappe.
• Botha, F.J. 2015. Die “Agtstekleurgekekkel” in Etienne van Heerden se 30 nagte in Amsterdam: Tante Zan se bewussynstroom as “gedagtebriewe”. Stilet, 27(1) Maart: pp. 1-22.
• Botha, F.J. 2016. “Maar in my briewe aan jou beteuel ek my”: Die rol van briewe in Etienne van Heerden se In stede van die liefde (2005). Stilet, 28(2) September: pp. 1-24.
• Burger, Willie. 2003. "Die ware historie" - die verband tussen kuns en die verlede na aanleiding van Die swye van Mario Salviati (Etienne van Heerden). Stilet.
• Douwe Westhoeve, Jan en Hein Viljoen. 2022. ‘Ek skree my naam’ – Twee oorlogsverhalen vergeleken Etienne van Heerdens Om te awol en W.F. Hermans’ Het behouden huis. Literator.
• Du Plooy, Heilna. 2007. Weerskante van die slot - semiosfere in Etienne van Heerden se In stede van die liefde (2005). Stilet.
• Grebe, Heinrich. 2006. Etienne van Heerden- Mooi loop met die woorde!. Tydskrif vir Letterkunde.
• Hanekom, V. en Jooste, G.A. 1995. Die Tussenskap Van Erwin in Casspirs en Campari’s Van Etienne Van Heerden. Stilet, 7, pp.50-60.
• Hattingh, M. 1995. Die stoetmeester van Etienne van Heerden: gesigte van’n gestorwe siener. Literator, 16(2), pp.79-94.
• Hattingh, Roela en Henning Pieterse. 2014. Bokskiet, bokspring en bokjol- skuld- en vergifnisrituele in 30 nagte in Amsterdam (Etienne van Heerden). LitNet Akademies Geesteswetenskappe.
• Johl, Ronél. 2006. Verby die plesierbeginsel in Etienne van Heerden se In stede van die liefde. Journal for Language Teaching.
• John, P. 2010. Die "Terapeutiese perspektief" en die "Agtstekleurgekekkel" van 30 Nagte in Amsterdam deur Etienne van Heerden (2009). Stilet, 22(1), pp.187-203.
• Lambrechts, Marietjie. 2019. Migranteliteratuurtemas in Die wêreld van Charlie Oeng deur Etienne van Heerden. LitNet Akademies Geesteswetenskappe.
• Lombard, M.. 1989. Die rol van die magistraat in Toorberg van Etienne van Heerden. Literator.
• Mackenzie, L. 1995. In memoriam lingua- ’n linguistiese ondersoek van ’n metafiksionele teks deur Etienne van Heerden. Literator.
• Nel, Adéle, 2015. Spel en die spelende mens in Die sneeuslaper (Marlene van Niekerk), Klimtol (Etienne van Heerden) en Wolf, Wolf (Eben Venter). LitNet Akademies, 12(1), pp.180-205.
• Nel, Adéle. 2009. Om Amsterdam te verbeel(d). ’n verkenning van die stadsruimte in 30 Nagte in Amsterdam van Etienne van Heerden. Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans.
• Nel, Adéle. 2010. "My lyf was my slagspreuk" - verset en die politiek van die liggaam in 30 Nagte in Amsterdam van Etienne van Heerden. Stilet.
• Nel, Adéle. 2018. Die wêreld van Charlie Oeng (Etienne van Heerden) . Tydskrif vir Letterkunde.
• Senekal, B.A., 2013. 'n Netwerkontleding van karakterverhoudinge in Etienne van Heerden se Toorberg. Literator, 34(2).
• Strydom, Gideon en Helize van Vuuren. 2011. Die marginale subjekposisie van die Afrikaanse skrywer - Etienne van Heerden se Asbesmiddag. LitNet Akademies Geesteswetenskappe.
• Taljard, Marlies en Heilna du Plooy. 2005. Rooibaard Pistorius, die geskiedenis en identiteit in Die swye van Mario Salviati (Etienne van Heerden). Stilet.
• Van der Merwe, Chris. 2007. 'n 'Terapeutiese perspektief' op Etienne van Heerden se In stede van die liefde (2005). Stilet, 19(1), pp.103-114.
• Van der Merwe, Chris. 2009. Die argument van 'n storie – Etienne van Heerden se Asbesmiddag. LitNet Akademies Geesteswetenskappe.
• Van der Merwe, Peet. 1989. Die betrokkenheid van 'n magistraat 'n moontlike interpretasie van Etienne van Heerden se Toorberg. Tydskrif vir Letterkunde,27(2), pp.48-55.
• Van Dyk, Adean. 2020. Die biblioteek aan die einde van die wêreld (Etienne van Heerden) . Tydskrif vir Letterkunde.
• Van Graan, Mariëtte. 2017. The ghost of Afrikaner identity in Ancestral voices, Leap year and The long silence of Mario Salviati (Etienne van Heerden). Literator.
• Van Graan, Mariëtte. 2024. Gebeente (Etienne van Heerden). Tydskrif vir Letterkunde.
• Van Zyl, Dorothea. 2010. Identiteit en landskap in Raka die roman (Koos Kombuis) en Asbesmiddag (Etienne van Heerden). Stilet.
• Verster, Pieter. 2024. Goed en kwaad en die bestiering van God met verwysing na Die wêreld van Charlie Oeng deur Etienne van Heerden. Tydskrif vir Geesteswetenskappe.
• Viljoen, Louise. 1991. Naamgewing in Etienne van Heerden se Toorberg. Nomina Africana.
• Visagie, A. 1997. Subjektiwiteit en geskiedenis in Etienne van Heerden se Casspirs en Campari’s. Stilet, 9(1), pp.109-126.
• Visagie, Andries. 2010. Globalisering, modernisme en postmodernisme- In stede van die liefde (2005) van Etienne van Heerden . Tydskrif vir Letterkunde.
• Warnes, C. 2011. "Everyone Is Guilty": Complicitous Critique and the Plaasroman Tradition in Etienne van Heerden's Toorberg (Ancestral Voices).REsEaRch in afRican litERatuREs, 42(1), pp.120-132.
• Wasserman, Herman. 2000. Terug na die plaas-postkoloniale herskrywing in Etienne van Heerden se Die Stoetmeester. Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans.
• Wiehahn, Rialette. 1995. ’n Herbesoek aan die ontwykende wêreld van Etienne van Heerden se Toorberg. Tydskrif vir letterkunde, 33(2), pp.5-21.

Verhandelings en proefskrifte

• Botha, F.J. 2013. Die rol van briewe in Etienne van Heerden se In stede van die liefde en 30 nagte in Amsterdam. (MA-verhandeling: Universiteit van Johannesburg).
• Strydom, G.L. 2011. 'n Vergelykende studie van Ingrid Winterbach se Die boek van toeval en toeverlaat (2006) en Etienne van Heerden se Asbesmiddag (2007) (PhD-proefskrif: Nelson Mandela Metropolitaanse Universiteit).
• Taljard, M.E. 2002. Herkoms en identiteit in "Die swye van Mario Salviati"(Etienne van Heerden) en "De naam van de vader" (Nelleke Noordervliet)(PhD-proefskrif: Potchefstroom).
• Venter, D.C.G. 1992. Toorberg van Etienne van Heerden binne die Afrikaanse plaasromantradisie: 'n pragmatiese studie (PhD-proefskrif: Universiteit van die Vrystaat).
• Visagie, A.G. 1995. Visies op die geskiedenis in die postmodernistiese literatuur, met verwysing na Etienne van Heerden se Casspirs en Campari's en Louis Ferron se Turkenvespers (PhD-proefskrif: Universiteit van Stellenbosch).
• Wasserman, H. 1997. Die Stoetmeester deur Etienne van Heerden binne die plaasromantradisie in Afrikaans (PhD-proefskrif: Universiteit van Stellenbosch).

Bronne

• "NB Publishers - Our Authors - Etienne van Heerden". www.nb.co.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2018. Besoek op 19 Junie 2018.

Eksterne skakels

• Amptelike webwerf
• Etienne van Heerden op stellenboschwriters.com