Gerrit Mannoury

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Gerrit Mannoury, 1911

Gerrit Mannoury (17 Mei 1867 - 30 Januarie 1956) was 'n Nederlandse filosoof, wiskundige en professor aan die Universiteit van Amsterdam. Hy was bekend as die sentrale figuur in die signific-sirkel, die Nederlandse eweknie van die Weense-sirkel.[1]

Biografie[wysig | wysig bron]

Gerrit Mannoury is op 17 Mei 1867 in Wormerveer gebore en op 30 Januarie 1956 in Amsterdam oorlede. Op 8 Augustus 1907 trou hy met Elizabeth Maria Berkelbach van der Sprenkel, met wie hy drie dogters en 'n seun, Jan Mannoury, gehad het. Sy vader Gerrit Mannoury, 'n seekaptein, is in China oorlede toe hy drie jaar oud was. [2] Hy studeer aan die Hogere Burgerschool (HBS) in Amsterdam, waar hy in 1885 gradueer. Dieselfde jaar verwerf hy 'n onderwysdiploma in rekeningkunde en in meganika. In 1902 behaal hy ook 'n onderwysgraad in wiskunde. Mannoury was 'n self-opgeleide wiskundige. Omdat hy 'n onderwyser was kon hy nie lesse aan die Universiteit van Amsterdam bywoon nie. Hy het wel privaatlesse van Diederik Korteweg ontvang. Hy het eers relatief laat in sy lewe, in 1946, 'n PhD in Wiskunde verwerf, met L.E.J. Brouwer as sy promotor. [3]

Mannoury het begin werk as laerskool onderwyser in Amsterdam, Bloemendaal en Helmond. In 1910 het hy onderrig begin gee aan die Hoogere Burgerskool (HBS) te Vlissingen. In 1902 is hy aangestel as privaatdosent aan die Universiteit van Amsterdam en in 1917 is hy aldaar professor gemaak. (Hy het in 1937 afgetree). Hy het lesings gegee oor die filosofie van wiskunde en oor meganika, analise en beskrywende meetkunde. [4]

Mannoury was saam met Diederik Korteweg een van die belangrikste onderwysers van Luitzen Egbertus Jan Brouwer aan die Universiteit van Amsterdam. Die eerste verskyning van die naam "formalisme" in Brouwer se skrywes het verskyn in 'n resensie van Gerrit Mannoury se boek Methodologisches und Philosophisches zur Elementar-Mathematik (Metodologiese en filosofiese opmerkings oor elementêre wiskunde) uit 1909. [5] Twee ander Nederlandse wetenskaplikes wat hy geïnspireer het, was die filosoof en logikus Evert W. Beth, en die sielkundige Adriaan de Groot.

Hy is in Amsterdam oorlede.

Werk[wysig | wysig bron]

Mannoury se hoof inspirasies was G. W. F. Hegel, G.J.P.J. Bolland en F. H. Bradley. Hy was ook geïnspireer deur die werk van Friedrich Nietzsche, Baruch Spinoza, die Franse wiskundige filosoof van wetenskap Henri Poincaré en die Engelse positivisme van Bertrand Russell. Mannoury het 'n logies-matematiese denkwyse gekombineer met 'n diep insig in die menslike siel.[2]

Publikasies[wysig | wysig bron]

Mannoury was 'n produktiewe skrywer en het boeke, artikels, resensies en pamflette gepubliseer.[6]

  • 1903. Over de beteekenis der wiskundige logica voor de philosophie
  • 1907. Het Boeddhisme: Overzicht van leer en geschiedenis
  • 1909. Methodologisches und Philosophisches zur Elementar-Mathematik
  • 1910. Methodologiese aantekeningen over het dubbel-boekhouden
  • 1917. Over de betekenis van de wiskundige denkvorm, Intreerede gegee by die University van Amsterdam, 8 Okt. 1917.
  • 1919. Wiskunst, filosofie en socialisme: overdrukken
  • 1925. Mathesis en mystiek: Een signifiese studie van kommunisties standpunt[dooie skakel]
  • 1927. Willen en weten: overdrukken
  • 1930. Heden is het keerpunt: een onuitgesproken verdedigingsrede
  • 1931. Woord en gedachte: een inleiding tot de signifika, inzonderheid met het oog op het onderwijs in de wiskunde
  • 1938. Zur Enzyklopädie der Einheitswissenschaft. Vorträge, met Otto Neurath, Egon Brunswik, C. Hull, en J. Woodger.
  • 1946. Relativisme en dialektiek: schema ener filosofisch-sociologische grondslagenleer
  • 1947. Les fondements psycho-linguistiques des mathématiques
  • 1947. Handboek der analytische significa, deel I: Geschiedenis der begripskritiek
  • 1948. Handboek der analytische significa, deel II: Hoofdbegrippen en methoden der significa: Ontogenese en fylogenese van het verstandshoudingsapparaat
  • 1948. De dood als zegepraal : opstellen over de massa-edukatieve zijde van het doodstrafprobleem
  • 1949. Signifika: een inleiding
  • 1953, Polairpsychologische begripssynthese

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Jan Siegenbeek van Heukelom & Gerard Alberts (2000). Correspondentie David van Dantzig-Gerrit Mannoury : historische notitie SEN[dooie skakel]. CWI The Netherlands.
  2. ↑ 2,0 2,1 Ger Harmsen, Gerrit Voerman (1998). "Gerrit Mannoury". In: Biografisch Woordenboek van het Socialisme. bl. 137 - 141.
  3. ↑ Gerrit Mannourij, Album Academicum, Universiteit van Amsterdam. Besoek op 27 Nov 2008.
  4. ↑ Erik Heijerman (1988) "Relativism and significs: Gerrit Mannoury of the foundations of mathematics". In: Essays on Significs: Papers Presented on the Occasion of the 150th Anniversary of the Birth of Victoria Lady Welby (1837-1912). H. Walter Schmitz, Victoria Welby. John Benjamins Publishing Company, 1988. p.247-270.
  5. ↑ "Luitzen Egbertus Jan Brouwer" Stanford Encyclopedia of Philosophy. 2003-2005.
  6. ↑ Pieter Wisse Mannoury's significs, or a philosophy of communal individualism

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

  • Luc Bergmans (2005). "Gerrit Mannoury and his Fellow Significians on Mathematics and Mysticism". In: Mathematics and the Divine : A Historical study. T. Koetsier en L. Bergmans (red.). Inc NetLibrary.
  • D. van Dantzig (1957). "Gerrit Mannoury's significance for mathematics and its foundation" In: Nieuw Archief voor Wiskunde.
  • Jan H. Stegeman (1992). Gerrit Mannoury: A Bibliography. Tilburg University Press. ISBN 90-361-9685-X
  • Schmitz, H.W. (1987). "Mannoury and Brouwer: Aspects of Their Relationship and Cooperation in In Memory of Gerrit Mannoury II." In: Methodology and Science. 1987, vol. 20, no. 1, pp. 40–62.
  • Pieter Wisse: Mannoury's significs, or a philosophy of communal individualism

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerrit_Mannoury&oldid=2273550"