Gaan na inhoud

Ghaapse plato

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die Ghaapplato (ook genoem die Ghaap, Ghaapseberg, Kaapseberg, Kaap Plateau) is ‘n landstreek in die suide van Noordwes en die noorde van die Noord-Kaap. Dit omsluit ‘n groot deel van Griekwaland-Wes.

Ligging

[wysig | wysig bron]

Die hoogland lê wes van die Hartsrivier en die benedeloop van die Vaalrivier tot die Kurumanheuwels in die weste en van die samevloeiing van die Vaal- en Oranjerivier in die suide tot Vryburg in die noorde. Dit is hoofsaaklik die historiese distrik Herbert. In die gebied lê Reivilo (55km wes van Taung en 100km suidwes van Vryburg), die spoorweghaltes Ulco en Koopmansfontein en Boetsap. Aan die suidekant van die plato lê Campbell en Griekwastad. Die hoogte bo seevlak wissel tussen die 1 200 en 1 500m.

Terrein

[wysig | wysig bron]

Die Ghaapse plato is ‘n plat deel van die land waar die Hoëveld en die Kalahari in mekaar oorgaan. Op die rand van die plato lê die Kurumanheuwels, Langberge en Asbesberge. Water op die oppervlakte is skaars. Daar is enkele droë panne, maar onder die grond is daar redelike hoeveelhede water beskikbaar. Die gebied is kalkagtig. In die dolomitiese grond is daar grotte en karstbronne. Die bekende Oog in Kuruman, die Wonderwerkgrot noord van Daniëlskuil en die Kogelbeengrot ten suide van Lime Acres is in die streek. Kameeldoringbome oorheers die plantegroei.

Ekonomie

[wysig | wysig bron]
'n Voorbeeld van Bellsbank-Kimberliet uit Kryttydse gesteentes te Mount Rupert, Noord-Kaap. Hierdie diamantdraende gesteente het 118 miljoen jaar gelede die Proterosoïese dolomietgesteente van die Ghaap-groep deurdring.

Voorheen was hier lood- en sinkmyne. Wes van Taung was daar kalkmyne in die platorand. Beesboerdery lewer melk en kaas. Warrenton is die ekonomiese steunpunt vir die oostelike deel van die streek en Kuruman vir die westelike deel.

Etimologie

[wysig | wysig bron]

Die woord ‘’ghaap’’ kom uit die taal van die Korana. Dit is afgelei van die woord ≠hab wat ‘’plat berg’’ of ‘’plato’’ beteken. Vir die blanke intrekkers het die naam geklink na ‘’kaap’’ en omdat hulle nie die betekenis van die oorspronklike naam geken het nie ‘’berg’’ bygevoeg.

Lees ook

[wysig | wysig bron]