Komatiland-bosboumuseum

Die Komatiland-bosboumuseum in Sabie is ‘n kultuurhistoriese museum wat die geskiedenis en ontwikkeling van die Suid-Afrikaanse bosbou- en houtnywerheid uitbeeld.

Reeds in 1655 is in Suid-Afrika met die aanplant van bome begin toe jong akker- en sparbome in kissies per skip uit Nederland aangekom het. Vyf-en-dertig jaar later is 10 000 eikebome teen Tafelberg gevestig. In 1792 is reeds hout na Indië uitgevoer en sestig jaar later is ‘n saagmeul in die Piriebos in die Oos-Kaap in gebruik geneem. Meksikaanse denne is in 1882 in die Durban Botaniese Tuin aangeplant.

Die oudste item in die museumversameling is stukke versteende hout van boomspesies wat ‘n 40 miljoen jaar gelede in Suid-Afrika gefloreer het, maar teenswoordig net in Australië, Asië en Suid-Amerika voorkom. ‘n Geelhoutfossiel van 200 miljoen jaar oud wat van Indwe kom, is die voorsaat van ons geelhout van vandag. Ook ‘n skyf van ‘n 500-jarige geelhoutboom is besonders.

‘n Wye verskeidenheid gereedskap wat in die bosboubedryf sowel as deur skrynwerkers gebruik is, is te besigtig, byvoorbeeld die eerste raamsaag wat in die land gebruik is, ‘n kuilsaag, kragsae, ‘n vroeë teodoliet, skawe, waterpasse, skuiflineale, draaibanke. Ander uitstallings vertel die verhaal van die vervaardiging in Suid-Afrika van vuurhoutjies, papier en lamelhout. ‘n Unieke voorwerp in die versameling is ‘n 200-jarige waterpyp van hout.

Bibliografie

• Winckler, W.G.: Sabie en die bosboumuseum. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis, Kuns en Kultuur. Jaargang 31, nr. 2, April 1982