Indwe
Indwe (ingesluit Mzamomhle) | |
---|---|
Die destydse Gereformeerde kerk Indwe. | |
Koördinate: 31°28′0″S 27°20′0″O / 31.46667°S 27.33333°O | |
Land | Suid-Afrika |
Provinsie | Oos-Kaap |
Distrik | Chris Hani |
Munisipaliteit | Emalahleni |
Stigting | 1896 |
Oppervlak | |
• Totaal | 20,8 km2 (8,0 vk. myl) |
Bevolking (2011)[1] | |
• Totaal | 7 934 |
• Digtheid | 381/km2 (990/vk. myl) |
Rasverdeling (2011) | |
• Wit mense | 0.8% |
• Indiërs/Asiërs | 0.2% |
• Bruin mense | 3.0% |
• Swart mense | 95.7% |
• Ander | 2.8% |
Taal (2011) | |
• Xhosa | 91.8% |
• Afrikaans | 3.6% |
• Engels | 1.8% |
• Ander | 2.8% |
Poskode (strate) | 5445 |
Poskode (posbusse) | 5445 |
Skakelkode | 045 |
Webwerf | http://www.indwe.co.za/ |
Indwe is 'n dorp in die Oos-Kaap, sowat 40 km suidoos van Dordrecht en 34 km noordwes van Cala. Dit is in 1896 aangelê as sentrum vir laegraadse steenkool wat sedert 1867 hier ontgin is. Die dorp het in 1898 munisipale status gekry. Die dorp is genoem na die Indwerivier. Die naam is afgelei van die Xhosa se woord vir die Bloukraanvoël.[2]
Vandag is Indwe hoofsaaklik 'n sentrum vir suiwel- en ander boerderybedrywighede.
NG gemeente
[wysig | wysig bron]- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: NG gemeente Indwe.
Die gemeente is op 10 Maart 1906 gestig op las van die Ring van Burgersdorp, volgens 'n besluit geneem op Lady Grey die jaar vantevore. Die eerste kerkraadsvergadering is gehou op 24 Maart onder die voorsitterskap van ds. J.F. Marais, predikant van Dordrecht, wat in 1952 die oudste lewende predikant van die Nederduitse Gereformeerde Kerk was.
Die eerste leraar was ds. J.J. Krige, hulpprediker op Kroonstad. Dienste is eers in 'n klein kerkie gehou en 'n huurhuis moes as pastorie dien. Die pastorie is eers in 1909 gebou en die eerste kerkgebou, van gekapte klip, in 1920. In 1923 is die gemeente versterk met die toevoeging van Lady Frere, wat by Queenstown weggeneem is.
Mettertyd het die gemeente, wat eens hulpbehoewend was, heeltemal selfstandig geword en teen die vroeë 1950's het die dankoffer bykans £3 000 beloop. Die steenkoolmyne wat aanvanklik verantwoordelik was vir die ontstaan van die dorpie, was enkele dekades later nie meer in werking nie nadat steenkool van 'n beter gehalte in die destydse Transvaal ontdek is en ná Uniewording aan die destydse Kaapprovinsie beskikbaar geraak het. Die wit gemeenskap op Indwe het vroeër jare uit sowat 80 persent Afrikaanssprekendes bestaan waarvan sowat 80 persent aan die NG Kerk behoort het. Sowat 60 jaar gelede was daar slegs een sekte bedrywig, en dit op Lady Frere.
Teen 1950 het die gemeente met skaars 600 lidmate twee volwaardige kerkgeboue in stand gebou, op Indwe en Lady Frere. Weens politieke verwikkelinge in die eertydse Transkei het Indwe sy dienspunt op Lady Frere verloor en die aangrensende NG gemeente Du Plessis (gestig 1919) syne op Kala (voorheen Cala). Du Plessis, met sy kerkgebou op die nedersetting Ida tussen Indwe en Elliot, is omstreeks 1970 by Indwe ingelyf en sedertdien is Indwe 'n tweekoppige gemeente: Indwe en Ida.
Hoewel Indwe se gemeente teen 2012 sowat 10 jaar laas 'n leraar gehad het en die getal belydende lidmate tot sowat 60 gedaal het, het die kerkraadslede self die gemeente aan die gang gehou en was hulle betrokke by die gemeenskap.
Gereformeerde gemeente
[wysig | wysig bron]Die Gereformeerde kerk Indwe is in 1926 van die Gereformeerde kerk Dordrecht afgestig, maar het in 1990 ontbind toe die sieletal tot net 15 gedaal het. Die kerkgebou in Voortrekkerstraat se hoeksteen is op 22 Oktober 1938 gelê en dis op 6 Mei 1939 in gebruik geneem. In die Noordoos-Kaap het dieselfde lot die Gereformeerde kerke op Elliot (1899–1979), Hofmeyr (1914–1995), Sterkstroom (1882–2002) en Jamestown (1899–2003) getref.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Galery
[wysig | wysig bron]-
Een van die mooi ou woonhuise op Indwe wat toegelaat word om te verval weens 'n gebrek aan instandhouding (hier afgeneem in 2012)
-
'n Systraat wat by die stopteken op die agtergrond met die hoofstraat kruis.
-
Dié Victoriaanse woonhuis staan op die perseel van die Rooms-Katolieke kerk.
-
Twee woonhuise, die een leeg, langsaan die dorp se Rooms-Katolieke kerk.
-
Nog 'n voorbeeld van 'n woonhuis op Indwe.
-
'n Straathoek in wat eens Indwe se wit woonbuurt was.
-
Dié eertydse kerkie is nou die Indwe A1 Burial Society, opgerig in Augustus 1971. Dié steen is op 26 Desember 2000 onthul.
-
Die gebou van wat eens die plaaslike Gereformeerde kerk was. Die gemeente is in 1926 gestig en reeds in 1990 ontbind, naas Elliot die eerste Gereformeerde gemeente in die Noordoos-Kaap wat die slagoffer van die ontvolking van die platteland geword het.
-
Die NG gemeente Indwe se hoofkerkgebou troon uit bo die dorp. Daar is ook 'n kerksentrum op die nedersetting Ida.
-
'n Huis naby die middedorp.
-
Dié huis en die sypaadjie spreek van die gebrek aan instandhouding op Indwe.
-
'n Woonhuis wat in Junie 2012 leeg gestaan het.
-
'n Winkel in die hoofstraat.
-
'n Winkel in die hoofstraat.
-
'n Winkel in die hoofstraat.
-
'n Winkel in die hoofstraat.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
- Rosenthal, Eric, Encyclopaedia of Southern Africa, Juta and Company Limited, Kaapstad en Johannesburg, 1978.
- Raper, P.E., Dictionary of South African Place Names, Lowry Publishers, Johannesburg, 1987.
- Erasmus, B.P.J. (1995). Op Pad in Suid-Afrika. Jonathan Ball Uitgewers. ISBN 1-86842-026-4.