Mount Saint Helens
Sint-Helenaberg | |
---|---|
Ligging | Cascade-reeks, Washington-deelstaat (VSA) |
Hoogte | 2550 meter bo seevlak |
Koördinate | 46°11′28″N 122°11′40″W / 46.19111°N 122.19444°W |
Bergtipe | Aktiewe stratovulkaan |
Laaste uitbarsting | 1987 |
Eerste bestyging | 1853 |
Eerste bestyger(s) | Thomas Dryer |
Sint-Helenaberg (Engels: Mount Saint Helens), is 'n vulkaan in die administratiewe distrik Skamania County, Washington, VSA.
Verklaring van die naam
[wysig | wysig bron]Die berg maak deel uit van die Cascade-reeks. Net soos die meeste ander vulkane in die Cascade-reeks is Sint-Helenaberg 'n stratovulkaan. Hy staan by die Indiane bekend as Louwale-Clough, wat "rokende vuurberg" beteken in die taal van die Klickitat. In Engels is die berg na die Britse eerste Baron van Sint-Helena vernoem, nadat 'n Britse reisigersgeselskap die gebied op kaart neergelê het.
Uitbarsting
[wysig | wysig bron]Die vulkaan is veral bekend vanweë die groot uitbarsting op 18 Mei 1980. Dit was die mees dodelike en verwoestende vulkaanuitbarsting in die geskiedenis van die Verenigde State. 57 persone is dood en 200 huise, 47 brûe, 24 km spoorweë en 300 km paaie is vernietig. Die uitbarsting is deur 'n aardbewing van 5,1 op die Richterskaal voorafgegaan, sowel as deur die opblaas van die top van die berg, wat nou meer as 400 m laer as vantevore is.
Die krag van hierdie uitbarsting is vergelykbaar met 500 keer die krag van die atoombom wat op Hirosjima laat val is. Voordat die eintlike uitbarsting plaasgevind het, het 'n enorme pliniaanse wolk uit die kratermond opgestyg. 'n Groot piroklastiese wolk, met 'n temperatuur van rondom 500 °C, het alles op sy afdraende weg verwoes. Daar het 'n groot krater (kaldera) ontstaan. Bome in 'n baie wye omtrek is platgevee. Onbeskermde persone is deur die piroklastiese stroom oorval en is binne enkele tellings lewend gekook. As die vulkaan nie in só 'n ylbevolkte area geleë was nie, sou die aantal slagoffers enorm kon gewees het. Die vulkaan was reeds lank onaktief, maar sedert sy ontdekking in die agttiende eeu was daar wél 'n aantal klein uitbarstings.
In September 2004 het die berg opnuut begin rook, maar 'n groot uitbarsting het nie plaasgevind nie. Op 8 Maart 2005 stoot die vulkaan 'n ruim 10 km hoë wolk van as en stoom uit, terwyl 'n ligte aardbewing van 2,5 op die Richterskaal geregistreer is. Die rookuitbarsting het ongeveer 'n halfuur lank geduur en was van ver af sigbaar.
Gevaarsones
[wysig | wysig bron]Al vóór die beroemde uitbarsting van die vulkaan was die gebied ingedeel in twee gevaarsones. Die rooi sone was naaste aan die vulkaan geleë en was as die gevaarlikste gebied gereken. Die blou sone was steeds lewensbedreigend, maar was minder ernstig. Desondanks was die oorgrote meerderheid van ál die slagoffers buite hierdie sones.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons bevat media in verband met Mount St. Helens. |