Gaan na inhoud

Mozi

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Mozi

Mozi (Chinees: 墨子; Pinyin: Mòzǐ) of Micius was 'n Chinese filosoof wat vanaf ongeveer 470 vC tot 391 vC gedurende die Tydperk van die Lente en die Herfs. Sy regte naam was Di en hy kom uit Lu- of Songstaat.

Lewensloop en filosofie

[wysig | wysig bron]

Die naam Mozi beteken 'meester Mo'. Die skool wat na hom vernoem word, word Mohism genoem. Mozi was waarskynlik van 'n lae stand en is aanvanklik opgelei as 'n kundige in wapenvervaardiging. Hy het egter ontwikkel tot 'n ywerige denker en redenaar, onder andere om kriteria vir die beoordeling van instellings en gebruike op grond hiervan te formuleer. Na Mozi se dood het Ju zi die leier van die Mohinistiese-skool geword. Hierdie beweging het geleidelik verdwyn.

Hy hou veral nie van die voorgee van Konfusianisme en Taoïsme van die hoër klasse nie. Maar net soos Konfusius was hy veral besig met die vraag wat goeie administrasie was. Hy was gekant teen die erfenis van mag en welvaart, want die keuse van besturders moet op bevoegdheid gebaseer wees. Hy het die algemene liefde aan alle medemens sonder onderskeid verkondig en niks daarvan gehou dat die beoefening van hierdie liefde nie gedien het nie, soos oorlog, maar ook rituele en musiek. Spaarsaamheid was vir hom 'n belangrike deug. Mozi het 'n skerp onderskeid getref tussen die deugsame heersers soos Yu die Grote van Xia, koning Tang van Shang en koning Wen en Wu van Zhou en tiranne soos koning Jie van Xia, koning Zhou van Shang en koning You en Li van Zhou. Die eerste was heilige heersers wat 'n hemelse beloning ontvang het, terwyl die tweede deur demone gestraf is. Op hierdie manier moes heersers gedwing word om die hemelse wette na te kom en onderdane sou deur hulle sienings gebind word. Volgens Mozi was die ellendige posisie van die onderklas nie voorafbestem nie en moes dit verbeter word, onder meer deur die armes van kos en klere te voorsien.

Alhoewel Mozi aanvanklik 'n idealis was, is daar ook materialistiese elemente in sy filosofie, omdat sy beroep op outentieke kennis soms ook verband hou met getuienis gebaseer op feite. Volgens die Skotse godsdienswetenskaplike Ninian Smart (1927-2001) word sy leerstellings deur die hemel gesanksioneer (Tian, 天), die abstrakte beginsel van 'n wese wat die gode, mense en die kosmos regeer.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Fraser, Chris. "Mohism," article in the Stanford Encyclopedia of Philosophy
  • Graham, A. C. (1993). "Mo tzu" 墨子. In Loewe, Michael (red.). Early Chinese Texts – A Bibliographical Guide. Berkeley, CA: Society for the Study of Early China & Institute of East Asian Studies, University of California Berkeley. pp. 336–41. ISBN 978-1-55729-043-4. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Knechtges, David R. (2010). "Mozi" 墨子. In Knechtges, David R.; Chang, Taiping (reds.). Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part One. Leiden: Brill. pp. 677–81. ISBN 978-90-04-19127-3. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Needham, Joseph; Wang, Ling (1956). Science and Civilization in China. Vol. 2. History of Scientific Thought. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-05800-1.. (Printings were 1956, 1962, 1969) See also the 1986 edition published in Taipei by Caves Books Ltd.
  • Cui, D (2009). "Rational awareness of the ultimate in human life—The Confucian concept of "destiny"". Frontiers of Philosophy in China. 4 (3): 309–321. doi:10.1007/s11466-009-0020-7.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]