Premier van Limpopo
Die premier van Limpopo is die regeringshoof van die Limpopoprovinsie van Suid-Afrika. Die huidige premier van Limpopo is Stanley Mathabatha, 'n lid van die African National Congress, wat die amp op 18 Julie 2013 aanvaar het.[1][2]
Funksies
[wysig | wysig bron]Ingevolge die Grondwet van Suid-Afrika berus die uitvoerende gesag van 'n provinsie by die Premier. Die Premier stel 'n Uitvoerende Raad aan wat uit tien lede van die provinsiale wetgewer bestaan; hulle staan bekend as Lede van die Uitvoerende Raad (LUR'e). Die LUR'e is effektief ministers en die Uitvoerende Raad 'n kabinet op provinsiale vlak. Die Premier het die vermoë om LUR'e na sy/haar eie goeddunke aan te stel en af te dank.
Die Premier en die Uitvoerende Raad is verantwoordelik vir die implementering van provinsiale wetgewing, tesame met enige nasionale wetgewing wat aan die provinsie opgedra is. Hulle stel provinsiale beleid op en bestuur die departemente van die provinsiale regering; hul optrede is onderhewig aan die nasionale grondwet.
Vir 'n wetsontwerp van die provinsiale wetgewer om aanvaar te word, moet die Premier dit onderteken. Indien hy/sy meen dat die wet ongrondwetlik is, kan hy dit terugverwys na die wetgewer vir heroorweging. Indien die Premier en die wetgewer nie saamstem nie, moet die wet na die Konstitusionele Hof verwys word vir finale oorweging.
Die Premier is ook ex officio 'n lid van die Nasionale Raad van Provinsies, die hoërhuis van die Parlement, as een van die spesiale afgevaardigdes van die provinsie.
Lys van vorige premiers
[wysig | wysig bron]| No. | Naam | Aangestel | Bedank pos | Party |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ngoako Ramatlhodi | 7 Mei 1994 | 22 April 2004 | African National Congress |
| 2 | Catherine Mabuza (wnd.) | 22 April 2004 | 26 April 2004 | African National Congress |
| 3 | Sello Moloto | 26 April 2004 | 2 Maart 2009 | African National Congress |
| 4 | Cassel Mathale | 3 Maart 2009 | 18 Julie 2013 | African National Congress |
| 5 | Stanley Mathabatha | 18 Julie 2013 | 14 Junie 2024 | African National Congress |
| 6 | Phophi Ramathuba | 14 Junie 2024 | dienend | African National Congress |
Verkiesing
[wysig | wysig bron]Die verkiesing vir die Limpopo provinsiale wetgewer word elke vyf jaar gehou, gelyktydig met die verkiesing van die Nasionale Vergadering; die laaste verkiesing het op 8 Mei 2019 plaasgevind. By die eerste vergadering van die provinsiale wetgewer na 'n verkiesing kies die lede die Premier uit hul eie. Die provinsiale wetgewer kan die Premier dwing om te bedank deur 'n mosie van wantroue. Indien die Premierskap vakant raak (om watter rede ook al) moet die provinsiale wetgewer 'n nuwe Premier kies om vir die tydperk tot die volgende verkiesing te dien. Een persoon kan nie meer as twee termyne van vyf jaar as Premier dien nie; wanneer 'n Premier egter gekies word om 'n vakature te vul, tel die tyd tot die volgende verkiesing nie as 'n termyn nie.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Gernetzky, Karl. (18 Julie 2013). "Stanley Mathabatha sworn in as new Limpopo premier". BusinessLIVE. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2020. Besoek op 17 Julie 2022.
- ↑ "New Limpopo Premier sworn in". SAnews. 18 Julie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2020. Besoek op 17 Julie 2022.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron] |  | ||