Roomysvlot

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Roomysvlot
Land Verenigde State
Streek Philadelphia, Pennsilvanië

'n Roomysvlot of roomyssoda (ook bekend as 'n spinnekop in Australië, Nieu-Seeland),[1] is 'n verkoelde drankie wat bestaan uit roomys in óf 'n koeldrank óf 'n mengsel van gegeurde stroop en sodawater.

Kakao vlot

Wanneer gemmerbier en vanieljeroomys saam gebruik word om die drankie te maak, staan dit gewoonlik bekend as 'n gemmerbiervlot (Verenigde State en Kanada). 'n Soortgelyke variasie is die coke-float, wat kola in plaas van wortelbier gebruik.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die roomysvlot is uitgevind deur Robert McCay Green in Philadelphia, Pennsilvanië, in 1874 tydens die Franklin Instituut se vyftigste herdenkingsviering. Die tradisionele storie is dat Green se ys op 'n besondere warm dag opgeraak het vir die gegeurde drankies wat hy verkoop het, en het toe vanieljeroomys van 'n naburige verkoper gebruik en het sodoende 'n nuwe drankie uitgevind het.

Sy eie weergawe, wat in 1910 in die tydskrif Soda Fountain gepubliseer is, sê dat terwyl hy 'n koeldrankfontein by die viering bedryf het, hy 'n nuwe lekkerny wou skep om klante weg te lok van 'n ander verkoper wat 'n groter, luukser koeldrankfontein gehad het. Na 'n bietjie eksperimentering het hy besluit om roomys en gegeurde koeldrank te kombineer. Tydens die feesviering het hy vanieljeroomys met koeldrank en 'n keuse van 16 gegeurde strope verkoop. Die nuwe lekkerny was 'n sensasie en kort voor lank het ander koeldrankfonteine ook roomysvlotte begin verkoop. Green se testament het opdrag gegee dat "Originator of the Ice Cream Soda" op sy grafsteen gegraveer moes word.

Daar is ten minste drie ander eisers vir die uitvinding van die gemmerbiervlot: Fred Sanders,[2] Philip Mohr,[2][3] en George Guy, een van Robert Green se eie werknemers.[4] Daar word gesê dat Guy in 1872 afwisselend roomys en koeldrank gemeng het, tot sy klant se vreugde.[5]

Streekname[wysig | wysig bron]

 

’n Lemmetjiespinnekop

In Australië en Nieu-Seeland staan 'n roomysvlot as 'n "spinnekop" bekend, omdat 'n spinnerakagtige reaksie vorm, sodra die koolsuurgas die roomys tref. Dit word tradisioneel met óf lemmetjie óf pienk roomsoda gemaak.[6][7]

In die VK en Ierland word dit gewoonlik na verwys as 'n "roomysvlot" of bloot 'n "float", aangesien "coke" dikwels generies gebruik word om na enige kola in die Verenigde Koninkryk te verwys, en "soda" is gewoonlik geneem om sodawater te beteken, versoete koolsuurgashoudende drankies word in plaas daarvan gesamentlik "koeldranke", "(gaskoel) pop" of "gaskoeldrank" genoem. In Skotland is die byvoeging van roomys by IRN BRU gewild.

In Mexiko staan dit bekend as "helado flotante" ("drywende roomys") of "flotante". In El Salvador, Honduras, Guatemala, Costa Rica en Colombia word dit vaca negra (swart koei) genoem, terwyl daar in Puerto Rico verwys word na 'n "black out".

In die Verenigde State verwys 'n "roomyssoda" tipies na die drank wat sodawater, stroop en roomys bevat, terwyl 'n "float" gewoonlik roomys in 'n koeldrank is (gewoonlik gemmerbier).

Variasies[wysig | wysig bron]

Variasies van roomysvlotte is so ontelbaar soos die variëteite drankies en die geure van roomys, maar sommige het meer prominent geword as andere. Sommige van die gewildste word hieronder beskryf:

Sjokolade roomys koeldrank[wysig | wysig bron]

Hierdie roomyssoda begin met ongeveer 1 ons sjokoladestroop, dan verskeie skeppies sjokoladeroomys in 'n lang glas. Ongegeurde koolsuurhoudende water word bygevoeg totdat die glas gevul is en die gevolglike skuim bo die bokant van die glas uitstyg. Die finale aanraking is 'n bolaag van geklopte room en gewoonlik 'n maraschino-kersie. Hierdie variasie roomyskoeldrank was vir baie jare by plaaslike koeldrankfonteine en nasionaal by Dairy Queen -winkels beskikbaar.

'n Soortgelyke koeldrank word gemaak met sjokoladestroop, maar vanieljeroomys word soms 'n "swart en wit" roomyssoda genoem.

Aarbei roomys koeldrank[wysig | wysig bron]

Hierdie drankie word soortgelyk aan 'n sjokolade-roomys-soda voorberei, maar met aarbeistroop en aarbei- (of vanielje-) roomys wat dan eerder gebruik word.

Gemmerbier vlot[wysig | wysig bron]

'n Gemmerbiervlot

Ook bekend as 'n "swart koei"[8] of "bruin koei",[9] word die gemmerbiervlot tradisioneel gemaak met vanieljeroomys en wortelbier, maar dit kan ook met ander roomysgeure gemaak word. Frank J. Wisner, eienaar van Colorado's Cripple Creek Brewing, word gekrediteer met die skep van die eerste wortelbiervlot op 19 Augustus 1893. Die soortgelyke gegeurde koeldrank berkbier kan ook in plaas van wortelbier gebruik word.

In die Verenigde State en Kanada is die ketting A&W Restaurants welbekend vir hul wortelbiervlotte. Die definisie van 'n swart koei verskil volgens streke. Byvoorbeeld, in sommige plekke het 'n "root beer float" streng vanieljeroomys; 'n vlot gemaak met gemmerbier en sjokoladeroomys is 'n "sjokoladekoei" of 'n "bruin koei". Op sommige plekke is 'n "swart koei" of 'n "bruin koei" gemaak met kola in plaas van gemmerbier. In ander gebiede, byvoorbeeld, Noordoos-Wisconsin en Noord-Illinois, word gesê dat "swart koei" 'n gemmerbiervlotter beteken waar 'n gedeelte van die vanieljeroomys en gemmerbier saam gemeng is voordat die glas met skeppies vanieljeroomys gevul is en wortelbier.

In 2008 het die Dr Pepper Snapple Group sy Float -drankreeks bekendgestel. Dit sluit in A&W Root Beer, A&W Cream Soda en Sunkist-geure wat poog om die smaak van hul onderskeie roomys-float-geure in 'n romerige, gebottelde drankie na te maak.

Coke float[wysig | wysig bron]

'n Coke-float kan gemaak word met enige kola, soos Coca-Cola of Pepsi, en vanieljeroomys.

Boston koeler[wysig | wysig bron]

’n Boston-koeler met Vernors-gemmerbier

'n Boston-verkoeler is tipies saamgestel uit Vernors gemmerbier en vanieljeroomys.[10]

Die oorsprong van die term "Boston-koeler" lê in Detroit, Michigan, die stad waarin Fred Sanders gekrediteer word met die uitvind van die roomyssoda. "Boston" kom van die straat noord van die New Centre Area, 'n historiese woonbuurt bekend as Boston Edison. Die naam het geen oënskynlike verband met Boston, Massachusetts, waar die drank feitlik onbekend.[11][12] Een teorie stel voor dat dit vernoem is na Detroit se Boston Boulevard, die hoofweg van wat destyds, volgens die teorie, 'n hoërklasbuurt 'n entjie van James Vernor se apteek was.[13][14] Boston Boulevard het egter nie destyds bestaan nie. Die strate en onderverdeling wat die Boston-Edison-woonbuurt geword het, ongeveer vyf myl van Vernor se apteek af, is eers in 1891 in die stad opgeneem, en die eerste huise is eers in 1905 gebou, nege jaar nadat Vernor sy apteek gesluit het.[15]

Dit is bekend dat die Boston-verkoeler teen die 1880's in Detroit bedien is, gemaak met die plaaslike Vernors. Oorspronklik is 'n drankie genaamd 'n Vernors Room bedien as 'n skeut of twee soetroom wat in 'n glas Vernors gegooi is. Later het vanieljeroomys die room vervang om 'n Vernors-float te maak. Anders as 'n vlot, word 'n Boston-verkoeler egter soos 'n dik melkskommel gemeng. Beide Sanders-koeldrankfonteine en Michigan-gebaseerde Big Boy-restaurante (wat Boston-verkoelers as 'n kenmerkende item gehad het totdat die Elias Brothers hul franchise aan nuwe eienaarskap in die 1980's verkoop het) het hul melkskommelmengers gebruik om die drankie voor te berei.

Dit kan meestal gevind word in die Detroit-streek se baie Coney Island-styl restaurante, wat volop is vanweë Detroit se Greektown-distriksinvloed. National Coney Island is een van die min restaurantkettings wat die Boston-koeler op sy spyskaart lys. Die Kerby's Coney Island-ketting lys 'n Boston-verkoeler op sy spyskaarte, maar daardie variant is eintlik 'n Vernors-vlot, aangesien die roomys nie gemeng is nie. Die drankie word ook by baie roomyswinkels in die Detroit-omgewing gevind (insluitend Dairy Queens)  en by Halo Burger, 'n Flint, Michigan -gebaseerde kitskosketting.

Sneeuwitjie[wysig | wysig bron]

'n Sneeuwitjie word gemaak met 7 Up of Sprite en vanieljeroomys. Die oorsprong van hierdie variasie is onbekend, maar dit word in sommige Asiatiese eetplekke gevind.

Pers koei[wysig | wysig bron]

In die konteks van roomyssoda is 'n pers koei vanieljeroomys in pers druiwesoda. The Purple Cow,[16] 'n restaurantketting in die suide van die Verenigde State, bied hierdie en soortgelyke drankies. In 'n meer algemene konteks kan 'n pers koei verwys na 'n kombinasie van nie-koolsuurhoudende druiwesap en vanieljeroomys. Grapico, 'n handelsmerk van druiwesoda wat in Birmingham, Alabama gebottel word, is alomteenwoordig gekoppel aan roomysvlotte in daardie staat.

Sherbet koeler[wysig | wysig bron]

Die American Friendly's-ketting het 'n variasie gehad wat bekend staan as 'n "sherbet-koeler", wat 'n kombinasie van lemoen- of waatlemoen-serbet, vanieljestroop en seltzerwater was. (Op die oomblik word dit as 'n "slammer" aangedui).

Vaca-preta[wysig | wysig bron]

Ten minste in Brasilië en Portugal staan 'n nie-alkoholiese roomyssoda wat gemaak word deur vanielje- of sjokoladeroomys en Coca-Cola te kombineer bekend as vaca-preta ("swart koei").

Vaca amarela of vaca dourada[wysig | wysig bron]

In Brasilië is 'n vaca amarela of geel koei of vaca dourada of goue koei 'n roomys-soda-kombinasie van vanieljeroomys en lemoen- of guaraná-soda.

Helado flotante[wysig | wysig bron]

In Mexiko word die gewildste weergawe gemaak met kola en suurlemoensorbet.

Lemoenvlot[wysig | wysig bron]

'n Lemoenvlot of lemoensweep bestaan uit vanieljeroomys en lemoenkoeldrank.

Biervlot[wysig | wysig bron]

'n Biervlot

'n Biervlot word gemaak van Guinness stout, sjokoladeroomys en espresso.[17] Alhoewel die Shakin' Jesse-weergawe [18] tot 'n meer melkskommel-konsekwentheid gemeng word, kan die meeste restaurantkroeë die bier-float-weergawe maak. Wanneer jy dit tuis maak, moet die bier en espresso baie koud wees om nie die roomys te smelt nie.

Nektar soda[wysig | wysig bron]

Hierdie variant is gewild in New Orleans en dele van Ohio, gemaak met 'n stroop wat bestaan uit gelyke dele amandel- en vanieljestroop gemeng met versoete kondensmelk en 'n tikkie rooi voedselkleursel om 'n pienk, wasige stroopbasis vir die koeldrank te produseer.

Spanspek roomsoda[wysig | wysig bron]

'n Japannese styl roomkoeldrank in Ueshima-koffiewinkel

Roomsoda met spanspekgeur (クリームソーダ) is 'n algemene drankie in Japan. Spanspeksoda (メロンソーダ) word bedien met ys en 'n skeppie vanieljeroomys bo-op.

Sien ook[wysig | wysig bron]

  • Roomsoda —'n ten volle koolsuurhoudende koeldrank gebaseer op die geur van 'n klassieke koeldrank
  • Vrugteskommel

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "spider, n.4" The Oxford English Dictionary. 2nd ed. 1989. OED Online. Oxford University Press.
  2. 2,0 2,1 Sundae Best: a history of soda fountains by Anne Cooper Funderburg; Popular Press, 2002
  3. The Three Principal Claimants for the Invention of Ice Cream Soda; Soda Fountain, Vol. 18; November 1913
  4. "Ice Cream Soda Invented By Seattle Pioneer" Seattle Times May 19, 1965. p.40
  5. "Toddler Making Ice Cream Soda". corbisimages.com. Besoek op 21 Maart 2015.
  6. "Spider drink story has legs". www.heraldsun.com.au. 3 Junie 2011.
  7. "Macquarie Dictionary entry for 'spider'". Macquarie Online Dictionary.
  8. "The Milwaukee Journal - Google News Archive Search". news.google.com.[dooie skakel]
  9. "The Cedartown Standard - Google News Archive Search". news.google.com.
  10. https://wcrz.com/what-is-a-boston-cooler/
  11. "Detroit brainteasers", Detroit Free Press (December 31, 2001) pE1
  12. Cruden, Alex, "Five things about Detroit Drinks", Detroit Free Press (October 9, 2006), p.A2
  13. "Griffin, Holly, "FIVE THINGS: About coolers" Detroit Free Press (August 31, 2007)". Accessmylibrary.com. 31 Augustus 2007. Besoek op 13 Februarie 2010.
  14. ""Daily TWIP: Ice Cream Soda Day", Nashua Telegraph (June 20, 2008)". Nl.newsbank.com. 20 Junie 2008. Besoek op 13 Februarie 2010.
  15. "History" Geargiveer op Wayback Machine, Historic Boston Edison Association
  16. The Purple Cow
  17. "The Thirsty Reader: A Guinness Milkshake". Kitchn.
  18. "Emeryville | Rudy's Can't Fail Cafe". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Junie 2012. Besoek op 8 Julie 2012.

Bronne[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]