Scope
Scope was 'n Suid-Afrikaanse weeklikse mansleefstyltydskrif. Die tydskrif is in die 1960's bekendgestel en was omstrede omdat hy die apartheidsera Suid-Afrika se streng sensuurwette met sy bikini-geklede voorbladmeisies uitgedaag het. Die weekblad is in Durban deur Republikeinse Pers gepubliseer tot sy finale uitgawe in 1996. Op sy hoogtepunt was dit Suid-Afrika se topverkoper Engelse tydskrif, met 'n sirkulasie van 250 000.[1]
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Die tydskrif is in 1966 deur Winston Charles Hyman (Hint) bekendgestel. Jack Shepherd Smith het vir Winston Charles Hyman (die destydse eienaar van Republikeinse Pers) gewerk en die jarelange redakteur geword. Die tydskrif Scope sou ikoniese status in Suid-Afrikaanse media bereik as 'n publikasie wat petisies vir persvryheid met sy sensuur-tartende inhoud versoek het. Die tydskrif is ook bekend daarvoor dat hulle strategies geplaasde swart sterre plaas wat sekere liggaamsdele van die semi-naakmodelle verberg. Die weekblad het ook die Scope-tydskrif "Girl of the Year"-kompetisie aangebied.[2]
In 1972 het die sensuurraad van Suid-Afrika die weekblad verbied, maar dit is deur die Hooggeregshof omgekeer.[3] Dit was die sewende keer in vier jaar dat die direksie die tydskrif verbied het.[1] Die sensuurraad was verontwaardig oor 'n foto wat in Mei deur die tydskrif gepubliseer is, wat wys hoe 'n swart man in New York Stad 'n wit vrou omhels. Hulle was ook verontwaardig oor 'n semi-naak-foto van 'n model in die bos en op die strand.[1] In ander pogings het die direksie vroeër probeer om die tydskrif te verbied weens 'n voorbladartikel oor aborsie en 'n storie oor proefbuisbabas.[1] In 1975 het redakteur Shepherd Smith volgehou dat regverdige sensuur onmoontlik is in Suid-Afrika as gevolg van die kulturele diversiteit van die nasie "Wie se besondere lewenswyse gaan die sensors help om te handhaaf?".[4] In Mei 1976 het die sensuurraad weer 'n kennisgewing uitgereik wat die tydskrif verbied.[5]
Die tydskrif het ook belangrike misdaadverhale gedek. In 1984 het die weekblad 'n telefoniese onderhoud gepubliseer met Suid-Afrika se mees gesogte bankrower Allan Heyl van die Stander-bende wat destyds in die Verenigde Koninkryk geskuil het.[6] Die blad het ook politieke stories gedek en onderhoude gevoer met figure soos die spioen Craig Williamson.[7] Verhale het ook tydens die Suid-Afrikaanse Grensoorlog verskyn wat die militêre opleiding van SAW-soldate gevier het en bygedra het tot 'n gevoel van heldhaftigheid.[8] Die weekblad het ook 'n reeks gepubliseer oor die ervarings van Horace Morgan, 'n oud-psigiatriese pasiënt wat 37 jaar in geestesinstellings deurgebring het. Scope het onderhoude gevoer met Morgan (wat in 1937 opgeneem is nadat hy sy geheue verloor het) en berig oor die vyandigheid van die instellings en Morgan se onvermoë om die lot van 'n "vermorste, tragiese lewe in 'n hok" te ontsnap.[9]
Verskeie noemenswaardige joernaliste het tot die tydskrif bygedra. In 1990 het die voormalige Sunday Times-skrywer, Jani Allan, die selfgetitelde Jani Allan-rubriek in Scope- bekendgestel.[10] 'n Artikel geskryf deur Allan op 5 Oktober 1990, jaargang 25, nommer 20 in die tydskrif, is in 1991 aan die Suid-Afrikaanse parlement voorgelê ter ondersteuning van 'n wetgewingkwessie.[11] Namate die apartheidsregime in die 1990's verbrokkel het en die tydskrif strawwe mededinging van nuwelinge ondervind het, is die besluit geneem om die tydskrif meer gewaagd te maak. Hierdie strategie is in 1995 laat vaar toe die uitgewers, Republikeinse Pers, probeer het om die tydskrif te herbenoem as 'n luukse manstydskrif vir algemene belang. Destyds het die redakteur, David Mullany gesê "dit is tyd vir die tydskrif om groot te word ... en om homself nie net tot skoolseuns en middeljarige voyeurs te rig nie, maar tot die nog onontginde liggaam van oordeelkundige Suid-Afrikaanse mans wat desperaat is vir iets ordentliks om te lees".[12] Die tydskrif het egter onder groot sirkulasieverliese gely en die finale uitgawe is in 1996 gepubliseer. In 1997 het Mullany godsdienstige elemente in Suid-Afrika vir die sluiting blameer; "met die vuur- en swawelkrete het die fundamentaliste dit onmoontlik gemaak om ons tydskrif te verkoop".[13][14]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Censor Board Censured The Age. 22 Mei 1972
- ↑ It's sex and the city – in Durban IOL. 23 November 2004
- ↑ South African censors overruled[dooie skakel] The Christian Science Monitor. 1 Junie 1972
- ↑ South Africans' Morals Protected By Censors The Calgary Herald. 29 Oktober 1975
- ↑ South Africa bans weekly magazine Windsor Star. 9 Mei 1976
- ↑ Gangster 'hiding In Britain' Glasgow Herald. 2 Junie 1984
- ↑ Scope Magazine. 25 Februarie 1985, bl. 18
- ↑ Breaking Rank: Secrets, Silences and Stories of South Africa's Border War Gary Baines. Retrieved 10 September 2012
- ↑ Fawn Jones, Tiffany. Psychiatry, Mental Institutions, and the Mad in Apartheid South Africa, 2012. Routledge. bl. 165
- ↑ Scope. 30 November 1990. Volume 25, No. 24
- ↑ Debates of Parliament Hansard. 1991. Volume 9, Issues 19–22
- ↑ Broaden your Scope Mail & Guardian. 20 Oktober 2000
- ↑ South Africa: Christians protest, sex industry collapsing Geargiveer 21 November 2008 op Wayback Machine Jesus.org. 15 Januarie 1997
- ↑ The rise and demise of Scope magazine: A media-historical perspective Routledge. 3 Maart 2011
