Gaan na inhoud

Sirkassiërs

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Sirkassiërs

Jaarlikse herinneringsoptog vir die Sirkassiese volksmoord deur die Sirkassiese diaspora in Turkye
Totale bevolking: ca. 4–8 miljoen
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Turkye Turkye Geskatte 1 000 000[1]–2 000 000[2][3]
3 000 000[4][5]–5 000 000[2][6] tot 7 000 000[7]

Vlag van Rusland Rusland 720 000[8]
Vlag van Sirië Sirië 80 000[9][10][11]–120 000[12]
Vlag van Jordanië Jordanië 65 000[9]–180 000
Vlag van Duitsland Duitsland 40 000[9][13]
Vlag van Irak Irak 34 000
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 23 000
Vlag van Egipte Egipte 12 000
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 9 000[9]–25 000
Vlag van Israel Israel 4 000[14][15]–5 000[16]
Vlag van Serwië Serwië 2 800
Vlag van Oesbekistan Oesbekistan 1 600
Vlag van Oekraïne Oekraïne 1 100
Vlag van Bulgarye Bulgarye 600[17]
Vlag van Nederland Nederland 500[18]

Taal: Sirkassies (Adigies, Kabardies, uitgestorwe Oebich-dialekte), ook Turks, Russies, Engels, Arabies, Hebreeus, Duits, Persies
Geloofsoortuiging: Hoofsaaklik Soennitiese Islam
Minderhede van Oosters-Ortodokse en Rooms-Katolieke Christene sowel as Abchasies-Sirkassiese neopaganisme
Verwante etniese groepe: Ander Noordwes-Kaukasiese volke soos Abazgi (Abchasiërs, Abazyne en Oebyke)
Verspreiding van Sirkassiërs in die Kaukasus-streek in rooi

Die Sirkassiërs of Tsjerkessiërs (Sirkassies: Адыгэхэр, Adygekher) is 'n Noordwes-Kaukasiese etniese groep inheems aan Sirkassië in Rusland. Hulle praat Sirkassiese tale soos Adigies en Kabardies as moedertaal en Turks, Russies, Engels, Arabies, Hebreeus, Duits of Persies as tweede taal. Die Sirkassiërs noem hulself Adyghe, wat moontlik van atté vir "hoogte" en ghéi vir "meer" afgelei is en dus "'n volk van 'n bergagtige land naby die seekus/tussen twee seë" beteken.[19][20] Die Turke en Russe noem die Adyghe egter Sirkassiërs of Tsjerkessiërs.

Sirkassiërs vorm die titulêre nasie van die Russiese deelrepublieke Adigea, Karatsjai-Tsjerkessië en Kabardino-Balkarië. Hulle tuisland is die historiese streek Sirkassië in die Noord-Kaukasus van Rusland. In die Russiese Federasie leef sowat 720 000 Sirkassiërs, maar die meeste Sirkassiërs leef in Turkye. As gevolg van die Russiese verowering tydens die Russies-Sirkassiese oorlog in 1864 het die meeste Sirkassiërs dié streek verlaat en in die destydse Ottomaanse Ryk gevestig.

Die Sirkassiërs is hoofsaaklik aanhangers van die Soennitiese Islam, gevolg deur klein minderhede Oosters-Ortodokse en Rooms-Katolieke Christene sowel as Abchasies-Sirkassiese neopaganisme. Die etniese groep van die Sirkassiërs is verwant aan die Abchasiërs van Abchasië en die Abazyne in die Noordwestelike Kaukasus.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. (en) Dalby, Andrew (2015). Dictionary of Languages: The definitive reference to more than 400 languages. Bloomsbury Publishing. p. 136. ISBN 978-1408102145.
  2. 2,0 2,1 (en) Richmond, Walter (2013). The Circassian Genocide. Rutgers University Press. p. 130. ISBN 978-0813560694.
  3. (en) Danver, Steven L. (2015). Native Peoples of the World: An Encyclopedia of Groups, Cultures and Contemporary Issues. Routledge. p. 528. ISBN 978-1317464006.
  4. (en) Natho, Kadir I. (2009). Circassian History. Wayne, New Jersey: Xlibris Corporation. p. 505. ISBN 978-1-4415-2389-1.
  5. (en) Zhemukhov, Sufian (2008). "Circassian World Responses to the New Challenges" (PDF). PONARS Eurasia Policy Memo No. 54: 2. Besoek op 8 Mei 2016.
  6. (tr) Alankuş, Sevda (1999). Taymaz, Erol (red.). Kültürel-Etnik Kimlikler ve Çerkesler. Ankara, Turkey: Kafder Yayınları.
  7. (en) (2009) "The Formation of a Circassian Diaspora in Turkey".: 2, Adygea, Russia: Maikop State Technology University. Besoek op 4 Mei 2016. "Today, the largest communities of Circassians, about 5–7 million, live in Turkey, and about 200,000 Circassians live in the Middle Eastern countries (Jordan, Syria, Egypt, and Israel). The 1960s and 1970s witnessed a new wave of migration from diaspora countries to Europe and the United States. It is estimated that there are now more than 100,000 Circassian living in the European Union countries. The community in Kosovo expatriated to Adygea after the war in 1998." 
  8. "Всероссийская перепись населения 2010: Национальньый состав населения Российской Федерации: Численность лиц, указавших соответствующую национальную принадлежность" (XLS) (in Russies). Russian Federal State Statistics Service. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2013. Besoek op 9 November 2017.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 (en) Zhemukhov, Sufian (2008). "Circassian World Responses to the New Challenges" (PDF). PONARS Eurasia Policy Memo No. 54: 2. Besoek op 8 Mei 2016.
  10. "Syrian Circassians returning to Russia's Caucasus region" (in Engels). TRTWorld. TRTWorld and agencies. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Oktober 2016. Besoek op 8 Mei 2016. Currently, approximately 80,000 ethnic Circassians live in Syria after their ancestors were forced out of the northern Caucasus by Russians between 1863 and 1867.
  11. "The Russian Presidential Council for Civil Society and Human Rights calls for the hosting of Syrian refugees in Russia" (in Engels). Sputniknews. 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2016. Besoek op 8 Mei 2016.
  12. (en) "single | The Jamestown Foundation". Jamestown.org. 7 Mei 2013. Besoek op 20 Augustus 2013.
  13. Lopes, Tiago André Ferreira. "The Offspring of the Arab Spring" (PDF). Strategic Outlook (in Engels). Observatory for Human Security (OSH). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 26 Julie 2019. Besoek op 16 Junie 2013.
  14. (en) Besleney, Zeynel Abidin (2014). The Circassian Diaspora in Turkey: A Political History. Routledge. p. 96. ISBN 978-1317910046.
  15. (en) Torstrick, Rebecca L. (2004). Culture and Customs of Israel. Greenwood Publishing Group. p. 46. ISBN 978-0313320910.
  16. (en) Louër, Laurence (2007). To be an Arab in Israel. Columbia University Press. p. 20. ISBN 978-0231140683.
  17. (en) Voorberei deur Antonij Galabof National Report Bulgaria bl. 20. Council of Europe.
  18. (en) Zhemukhov, Sufian, Circassian World: Responses to the New Challenges, archived from the original on 12 Oktober 2009, https://web.archive.org/web/20091012221811/http://www.circassianworld.com/new/general/1217-circassian-world-zhemukhov.html, besoek op 9 November 2017 
  19. (en) Spencer, Edmund, Travels in the Western Caucasus, including a Tour through Imeritia, Mingrelia, Turkey, Moldavia, Galicia, Silesia, and Moravia in 1836. London, H. Colburn, 1838. bl. 6.
  20. (en) Loewe, Louis. A Dictionary of the Circassian Language: in Two Parts: English-Circassian-Turkish, and Circassian-English-Turkish. London, Bell, 1854. bl. 5.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]