Kabardies
Kabardies Адыгэбзэ (Къэбэрдейбзэ) | ||
---|---|---|
Gepraat in: | Rusland Turkye | |
Gebied: | Kabardino-Balkarië en Karatsjai-Tsjerkessië | |
Totale sprekers: | 1,6 miljoen[1] | |
Taalfamilie: | Noordwes-Kaukasies Sirkassies Kabardies | |
Skrifstelsel: | Cyrilliese alfabet Latynse alfabet Arabiese alfabet | |
Amptelike status | ||
Amptelike taal in: | Rusland | |
Gereguleer deur: | geen | |
Taalbedreigingstatus | ||
EXUitgestorwe taal NE
Nie bedreig nie Dit is 'n kwesbare taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
| ||
Taalkodes | ||
ISO 639-1: | geen | |
ISO 639-2: | kbd
| |
ISO 639-3: | kbd
| |
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. |
Kabardies (адыгэбзэ, къэбэрдей адыгэбзэ of къэбэрдейбзэ qabardejbza Adigies: адыгэбзэ, къэбэртай адыгабзэ of къэбэртайбзэ), ook bekend as Oos-Sirkassies, is ’n Noordwes-Kaukasiese taal wat nou verwant is aan Adigies. Dit word hoofsaaklik gepraat in die Russiese republieke Kabardino-Balkarië en Karatsjai-Tsjerkessië, asook in Turkye en die Midde-Ooste. Daar is 47 of 48 medeklinkers, maar net twee klinkers. Nes alle Noordwes-Kaukasiese tale het dit ’n baie komplekse werkwoordstelsel.
;Sommige taalkundiges reken dat Kabardies slegs ’n dialek is van Adigies of van Sirkassies, wat bestaan uit al die dialekte van Adigies en Kabardies saam. Die Kabardiërs self noem hul taal dikwels Adighabze (Adigies). Soms noem kenners die twee tale Oos-Sirkassies (Kabardies) en Wes-Sirkassies (Adigies) om verwarring te vermy. Die saak word verder bemoeilik deur Beslenei, wat gewoonlik beskou word as ’n dialek van Kabardies maar ook groot ooreenkomste toon met sekere dialekte van Adigies.
Alfabet
[wysig | wysig bron]Kabardies word sedert 1936 met ’n vorm van die Cyrilliese alfabet geskryf. Tot in 1924 is dit met die Arabiese alfabet geskryf, en daarna tot in 1936 met die Latynse alfabet.
А а | Э э | Б б | В в | Г г | Гу гу | Гъ гъ | Гъу гъу |
Д д | Дж дж | Дз дз | Е е | Ё ё | Ж ж | Жь жь | З з |
И и | Й й | К к | Ку ку | КӀ кӀ | КӀу кӀу | Къ къ | Къу къу |
Кхъ кхъ | Кхъу кхъу | Л л | Лъ лъ | ЛӀ лӀ | М м | Н н | О о |
П п | ПӀ пӀ | Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Ф ф |
ФӀ фӀ | Х х | Ху ху | Хь хь | Хъ хъ | Хъу хъу | Ц ц | ЦӀ цӀ |
Ч ч | Ш ш | Щ щ | ЩӀ щӀ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Ю ю |
Я я | Ӏ | Ӏy |
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Kabardian". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Mei 2020. Besoek op 22 Augustus 2020.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Ranko Matasović (2008). "A Short Grammar of Kabardian" (PDF).
- Adyga.org – Sirkassiese internetforum Geargiveer 25 April 2008 op Wayback Machine
- Audio.Adyga.org – Virtuele Sirkassiese woordeboek Geargiveer 3 Mei 2012 op Wayback Machine
- Ethnologue: Kabardies
- Kabardiese alfabet
- Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia