Twaalfde Wysiging van die Grondwet van Suid-Afrika
Die Twaalfde Wysiging van die Grondwet van Suid-Afrika (formeel die Twaalfde Wysigingswet op die Grondwet van 2005) het die grense van sewe van Suid-Afrika se nege provinsies verander. Dit het ook al die provinsies se geografiese gebiede herdefinieer in terme van die gebiede van distriks- en metropolitaanse munisipaliteite, en het die bepalings herroep wat deur die Derde Wysiging ingestel is wat munisipale gebiede toegelaat het om provinsiale grense oor te steek. 'n Aantal van die grensveranderings was hoogs omstrede en het gelei tot populêre proteste en hofgedinge.
Voor die Twaalfde Wysiging het die Grondwet die provinsiale grense gedefinieer deur verwysing na die vorige Tussentydse Grondwet, wat dit omskryf het in terme van landdroshofdistrikte en die gebiede van die voormalige bantoestans. Die regering het twee kwessies met die bestaande grense geïdentifiseer: die eerste was die bestaan van munisipaliteite wat provinsiale grense oorgesteek het, wat toegelaat is sedert die instelling van die Derde Wysiging, wat tot komplikasies in begrotings en dienslewering gelei het. Die tweede was die grens tussen die Oos-Kaap en KwaZulu-Natal, waar die groot Umzimkhulu-enklawe van die Oos-Kaap omring was deur KwaZulu-Natal, en die kleiner Mount Currie-enklawe van KwaZulu-Natal omring deur die Oos-Kaap.
Die grensveranderinge wat uit die wysiging voortgespruit het, was:
- die oordrag van Carletonville en Khutsong van Gauteng na Noordwes.
- die oordrag van Groblersdal en dele van Sekhukhuneland van Mpumalanga na Limpopo.
- die oordrag van Bosbokrand van Limpopo na Mpumalanga.
- die oordrag van Umzimkhulu van die Oos-Kaap na KwaZulu-Natal.
- die oordrag van Matatiele van KwaZulu-Natal na die Oos-Kaap.
- die oordrag van Moshaweng van Noordwes na die Noord-Kaap.
- geringe uitbreidings van Gauteng se grense ten koste van Mpumalanga en Noordwes.
Die wysiging het ook die bepalings, wat deur die Derde Wysiging ingevoeg is, verwyder wat oorgrensmunisipaliteite toegelaat het om te bestaan.
