Proxima Centauri: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
Nuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Stuur aan na Alpha Centauri
 
Nuwe artikel van aanstuur gemaak, besig
Etiket: Aanstuur verwyder
Lyn 1: Lyn 1:
{{Inligtingskas ster
#AANSTUUR [[Alpha Centauri]]
| naam= Proxima Centauri
| beeld= New shot of Proxima Centauri, our nearest neighbour.jpg
| onderskrif= 'n Foto deur die [[Hubble-ruimteteleskoop]] wat in 2013 geneem is.
| sterrebeeld= [[Sentour (sterrebeeld)|Sentour]]
| bayernaam=
| spektraaltipe= M5.5Ve<ref name=bessell>{{cite journal |bibcode=1991AJ....101..662B |title=The late-M dwarfs |journal=The Astronomical Journal |volume=101 |pages=662 |last1=Bessell |first1=M. S. |year=1991 |doi=10.1086/115714}}</ref>
| soort= [[Rooidwerg]]
| RK= {{RK|14|29|42.94853}}<ref name="hipparcos">{{cite journal |bibcode=2007A&A...474..653V |title=Validation of the new Hipparcos reduction |journal=Astronomy and Astrophysics |volume=474 |issue=2 |pages=653–664 |last1=Van Leeuwen |first1=F. |year=2007 |doi=10.1051/0004-6361:20078357 |arxiv=0708.1752|s2cid=18759600 }}</ref>
| Dek= {{Dek|-62|40|46.1631}}<ref name="hipparcos" />
| magnitude=
| skynmagnitude= 10,43 - 11,11<ref name=Samus_et_al_2017/>
| absolute magnitude= 15,60<ref name="apj118"/>
| B-V = 1,82
| U-B = 1,26
| massa= {{val|0.1221|0.0022}}<ref name="KervellaThévenin2017" />
| radius= {{val|0.1542|0.0045}}<ref name="KervellaThévenin2017" />
| ligsterkte= 0,00005
| ouderdom= 4,85 miljard<ref name="ESO2003" />
| temperatuur= {{val|3042|117}}<ref name="aaa397" />
| afstand= 4,2465
| rotasiespoed=
| fe-h= 0,21<ref name="aaa519_A105" /><ref name="PasseggerWende-von Berg2016" /><ref name="FengJones2018" />
| veranderlik= [[Opvlamster|UV Cet]] + [[Veranderlike ster#Stervlekke|BY Dra]]<ref name=Samus_et_al_2017>{{cite journal | title=General catalogue of variable stars | version=GCVS 5.1 | last1=Samus' | first1=N. N | last2=Kazarovets | first2=E. V | last3=Durlevich | first3=O. V | last4=Kireeva | first4=N. N | last5=Pastukhova | first5=E. N | journal=Astronomy Reports | volume=61 | issue=1 | pages=80 | year=2017 | bibcode=2017ARep...61...80S | s2cid=125853869 | doi=10.1134/S1063772917010085 }}</ref>
| veelvoudig=
| planete=
| name= Centauri C, Alpha Centauri C, V645 Centauri, GJ 551, HIP 70890, CCDM J14396-6050C, LFT 1110, LHS 49, LPM 526, LTT 5721, NLTT 37460<ref>[https://simbad.cds.unistra.fr/simbad/sim-id?Ident=V645+Cen Proxima Centauri by [[Simbad]]]</ref>
}}

'''Proxima Centauri''' is 'n klein ster sowat 4,2465&nbsp;[[ligjare]] van die [[Son]] af in die suidelike sterrebeeld [[Sentour (sterrebeeld)|Sentour]]. Sy [[Latyn]]se naam beteken "die naaste ster van Sentour". Dit is in 1915 deur Robert Innes in [[Suid-Afrika]] ontdek en is die [[Lys van naaste sterre|naaste ster]] aan die Son. Met 'n [[skynbare magnitude]] van 11,13 as dit nie opvlam nie, is dit te dof om met die blote oog te sien. Proxima Centauri is as '''Alpha Centauri&nbsp;C''' lid van die [[Alpha Centauri]]-sterstelsel, en lê 2,18° suidwes van die Alpha Centauri&nbsp;AB-paar. Dit is tans 12&nbsp;950&nbsp;[[AE]] (0,2&nbsp;ligjare) van AB af en wentel een keer in 550&nbsp;000 jaar om dié sterre.

Proxima Centauri is 'n [[rooidwerg]]ster met 'n [[massa]] van omtrent 12,5% van die Son s'n ([[sonmassa]]), en 'n gemiddelde [[digtheid]] van sowat 33&nbsp;keer dié van die Son. Omdat Proxima Centauri so naby aan die [[Aarde]] is, kan sy [[hoekdeursnee]] regstreeks gemeet word: Dit is sowat 'n sewende (14%) van die Son s'n. Hoewel dit 'n baie lae gemiddelde [[ligsterkte]] het, is Proxima Centauri 'n [[opvlamster]] wat lukraak drastiese toenames in helderheid ondervind vanweë magnetiese aktiwiteit. Die ster se [[magneetveld]] word geskep deur [[konveksie]] deur die hele ster. Die opvlamaktiwiteit wat daardeur veroorsaak word, wek 'n algehele [[X-straal]]emissie op wat ooreenstem met die Son se uitstraling. Die interne vermenging van sy brandstof deur konveksie deur sy kern en Proxima se relatief lae energieopwekkingstempo beteken dit sal vir nog 4&nbsp;biljoen <!-- biljoen is reg hier; moenie dit verander nie --> jaar 'n [[hoofreeksster]] bly.

Proxima Centauri het drie bekende [[eksoplanete]]: b, c en d. Proxima Centauri&nbsp;b se wentelbaan is rofweg 0,05&nbsp;AE van die ster af, met 'n wentelperiode van omtrent 11,2 aarddae. Sy geraamde massa is minstens 1,17&nbsp;keer dié van die Aarde.<ref name="Suárez MascareñoFaria2020"/> Die planeet is in die ster se [[bewoonbare sone]], waar die temperatuur reg is sodat vloeibare [[water]] op sy oppervlak kan voorkom. Omdat Proxima Centauri 'n rooidwerg en 'n opvlamster is, is daar egter twyfel oor die bewoonbaarheid van die planeet. Proxima Centauri&nbsp;c is 'n kandidaat-[[Superaarde]] en wentel sowat 1,5&nbsp;AE van die planeet af, met 'n wentelperiode van 1&nbsp;900 dae (5,2 jaar).<ref name="Damasso2020"/><ref name="BenedictMcArthur2020"/> Proxima Centauri&nbsp;d is 'n Subaarde wat rofweg elke 5,1 dae sowat 0,029&nbsp;AE van die ster af wentel.<ref name="FariaSuárezMascareñoSilva2022"/>

==Verwysings==
'''Sal later regkom'''
{{Verwysings}}

==Skakels==
{{CommonsKategorie-inlyn|Jabloko}}
{{vertaaluit| taalafk = | il = }}
{{Lug3|14|29|42.9487|-|62|40|46.141|4.25}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:M-tipe hoofreekssterre]]
[[Kategorie:Veranderlike sterre]]
[[Kategorie:Sterre met eiename]]
[[Kategorie:Planetêre stelsels]]

Wysiging soos op 08:55, 16 Mei 2022

Proxima Centauri
'n Foto deur die Hubble-ruimteteleskoop wat in 2013 geneem is.
'n Foto deur die Hubble-ruimteteleskoop wat in 2013 geneem is.
Sterrebeeld Sentour
Spektraaltipe M5.5Ve[1]
Soort Rooidwerg
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 14h 29m 42.94853s[2]
Deklinasie -62° 40′ 46.1631″[2]
Skynmagnitude (m) 10,43 - 11,11[3]
Absolute magnitude (M) 15,60[4]
B-V-kleurindeks  1,82
U-B-kleurindeks  1,26
Besonderhede
Massa (M☉) 0,1221±0,0022[5]
Radius (R☉) 0,1542±0,0045[5]
Ligsterkte (L☉) 0,00005
Ouderdom (jaar) 4,85 miljard[6]
Temperatuur (K) 3 042±117[7]
Afstand (ligjaar) 4,2465
Metaalinhoud [Fe/H] 0,21[8][9][10]
Eienskappe
Veranderlikheid UV Cet + BY Dra[3]
Ander name
Centauri C, Alpha Centauri C, V645 Centauri, GJ 551, HIP 70890, CCDM J14396-6050C, LFT 1110, LHS 49, LPM 526, LTT 5721, NLTT 37460[11]
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Proxima Centauri is 'n klein ster sowat 4,2465 ligjare van die Son af in die suidelike sterrebeeld Sentour. Sy Latynse naam beteken "die naaste ster van Sentour". Dit is in 1915 deur Robert Innes in Suid-Afrika ontdek en is die naaste ster aan die Son. Met 'n skynbare magnitude van 11,13 as dit nie opvlam nie, is dit te dof om met die blote oog te sien. Proxima Centauri is as Alpha Centauri C lid van die Alpha Centauri-sterstelsel, en lê 2,18° suidwes van die Alpha Centauri AB-paar. Dit is tans 12 950 AE (0,2 ligjare) van AB af en wentel een keer in 550 000 jaar om dié sterre.

Proxima Centauri is 'n rooidwergster met 'n massa van omtrent 12,5% van die Son s'n (sonmassa), en 'n gemiddelde digtheid van sowat 33 keer dié van die Son. Omdat Proxima Centauri so naby aan die Aarde is, kan sy hoekdeursnee regstreeks gemeet word: Dit is sowat 'n sewende (14%) van die Son s'n. Hoewel dit 'n baie lae gemiddelde ligsterkte het, is Proxima Centauri 'n opvlamster wat lukraak drastiese toenames in helderheid ondervind vanweë magnetiese aktiwiteit. Die ster se magneetveld word geskep deur konveksie deur die hele ster. Die opvlamaktiwiteit wat daardeur veroorsaak word, wek 'n algehele X-straalemissie op wat ooreenstem met die Son se uitstraling. Die interne vermenging van sy brandstof deur konveksie deur sy kern en Proxima se relatief lae energieopwekkingstempo beteken dit sal vir nog 4 biljoen jaar 'n hoofreeksster bly.

Proxima Centauri het drie bekende eksoplanete: b, c en d. Proxima Centauri b se wentelbaan is rofweg 0,05 AE van die ster af, met 'n wentelperiode van omtrent 11,2 aarddae. Sy geraamde massa is minstens 1,17 keer dié van die Aarde.[12] Die planeet is in die ster se bewoonbare sone, waar die temperatuur reg is sodat vloeibare water op sy oppervlak kan voorkom. Omdat Proxima Centauri 'n rooidwerg en 'n opvlamster is, is daar egter twyfel oor die bewoonbaarheid van die planeet. Proxima Centauri c is 'n kandidaat-Superaarde en wentel sowat 1,5 AE van die planeet af, met 'n wentelperiode van 1 900 dae (5,2 jaar).[13][14] Proxima Centauri d is 'n Subaarde wat rofweg elke 5,1 dae sowat 0,029 AE van die ster af wentel.[15]

Verwysings

Sal later regkom

  1. ↑ Bessell, M. S. (1991). "The late-M dwarfs". The Astronomical Journal. 101: 662. Bibcode:1991AJ....101..662B. doi:10.1086/115714.
  2. ↑ 2,0 2,1 Van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
  3. ↑ 3,0 3,1 Samus', N. N; Kazarovets, E. V; Durlevich, O. V; Kireeva, N. N; Pastukhova, E. N (2017). "General catalogue of variable stars". Astronomy Reports. GCVS 5.1. 61 (1): 80. Bibcode:2017ARep...61...80S. doi:10.1134/S1063772917010085. S2CID 125853869.
  4. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named apj118
  5. ↑ 5,0 5,1 Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named KervellaThévenin2017
  6. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ESO2003
  7. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa397
  8. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named aaa519_A105
  9. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named PasseggerWende-von Berg2016
  10. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named FengJones2018
  11. ↑ Proxima Centauri by Simbad
  12. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Suárez MascareñoFaria2020
  13. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Damasso2020
  14. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named BenedictMcArthur2020
  15. ↑ Verwysingfout: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named FariaSuárezMascareñoSilva2022

Skakels

  • Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die vertaal.

Koördinate: Sky map 14h 29m 42.9487s, −62° 40′ 46.141″

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Proxima_Centauri&oldid=2499093"