Jeugkrag
Jeugkrag (ook bekend as Jeug vir Suid-Afrika) was 'n kortstondige Suid-Afrikaanse jeuggroep, wat in die geheim deur die apartheidsregering se departement van Militêre Intelligensie gefinansier is in 'n operasie bekend as Projek Essay. Onder leiding van Marthinus van Schalkwyk (wat ironies genoeg nou 'n lid van die African National Congress is) was dit uitsluitlik op Afrikaanse universiteitskampusse bedrywig en het probeer om die politieke sienings van Afrikaanssprekende studente te beïnvloed.[1][2][3]
Van Schalkwyk was die nasionale voorsitter. Hy is tussen 1987 en Julie 1988 ondersteun deur Cedric de Coning wat beide Direkteur van Fondsinsameling en Publisiteitsekretaris was.
Jeugkrag was gemik daarop om jeugdiges van verskillende etniese en ideologiese agtergronde bymekaar te bring,[4] Jeugkrag was 'n deursigtige poging om die proses van jeugdialoog te vervang wat oorspronklik begin is deur die Instituut vir Demokratiese Alternatiewe in Suid-Afrika (IDASA), 'n NRO wat aan die einde van 1986 gestig is deur die liberale oud-parlementariërs Frederik van Zyl Slabbert en Alex Boraine[5] befondsing van skenkers soos die Open Society Foundation[6] en die Switserse Agentskap vir Ontwikkeling en Samewerking (SDC)[7] Slabbert en Boraine, wat in frustrasie van die driekamerparlement weggebreek het [8] was deel van die wit groep wat by die historiese Dakar-vergadering, baanbrekende samesprekings met ANC-afgevaardigdes gevoer het.[9] Hulle is uitgeskel deur PW Botha wat hulle 'politieke terroriste' genoem het.[10] Peter Mokaba, ’n ANC-leier wat Jeugkrag betrek het, sou later kommentaar lewer: “Destyds, hoewel ons geweet het dat Jeugkrag nie ’n onafhanklike organisasie was nie, maar deel van die hart en siel van die Nasionale Party, was dit ons beleid om sake met beide progressiewe en reaksionêre organisasies." [11]
In 1990 op pad na 'n vergadering in Botswana, is 'n 12-persoon Jeugkrag-afvaardiging deur die polisie by die Monomotapa-hotel in Harare, Zimbabwe, aangehou. Hulle is ondervra oor 'n vergadering wat hulle bygewoon het met lede van die Zimbabwe Unity Movement (ZUM), 'n marginale politieke groep wat teen Robert Mugabe se regering gekant was.[12] Die afvaardiging het uitsluitlik bestaan uit verteenwoordigers van Afrikaanstalige universiteite insluitend die Randse Afrikaanse Universiteit, Universiteit Stellenbosch en die Universiteit van Pretoria. Die kantoor van die Universiteit van Pretoria is deur Louis du Plooy gelei totdat die organisasie in 1991 ontbind is. Die skakelbeampte was Cleoné Bakker.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Truth and Reconciliation Commission of South Africa Report, Volume 2, 2003, pp. 256
- ↑ "FW's heir was MI agent", Mail & Guardian, 29 Augustus 1997, http://www.mg.co.za/articledirect.aspx?articleid=212507&area=%2farchives%2farchives__online_edition%2f
- ↑ "NP 'moet Van Schalkwyk se Jeugkrag-dae ondersoek", Beeld: 12, 19 September 1997, archived from the original on 27 September 2007, https://web.archive.org/web/20070927224004/http://152.111.1.251/argief/berigte/beeld/1997/09/19/12/15.html, besoek op 19 November 2023
- ↑ "Jeugkrag ontbind oor 'n paar maande", Beeld: 11, 23 Julie 1991, archived from the original on 27 September 2007, https://web.archive.org/web/20070927224140/http://152.111.1.251/argief/berigte/beeld/1991/07/23/11/1.html, besoek op 19 November 2023
- ↑ "How did Idasa start". Besoek op 29 Mei 2007.
- ↑ "Donors". Besoek op 29 Mei 2007.
- ↑ "Institute for Democracy in South Africa (IDASA)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2007. Besoek op 29 Mei 2007.
- ↑ Walker, Julie (1998), "Slabbert gets down to some real business", Sunday Times, http://www.btimes.co.za/98/1108/newsm/newsm.htm
- ↑ Uys, Gerhard (15 Desember 2005), "Waansin in woestyn", Beeld: 17, archived from the original on 27 September 2007, https://web.archive.org/web/20070927223910/http://152.111.1.251/argief/berigte/beeld/2005/12/15/B1/17/01.html, besoek op 19 November 2023
- ↑ Morris, Michael (2004), Every step of the way: The journey to freedom in South Africa, Pretoria: HSRC PRESS, http://www.hsrcpress.ac.za/download.asp?filename=1967_11_Every_Step_of_the_Way~29112004121510PM.pdf[dooie skakel]
- ↑ Kruger, Peet (13 September 1997), "Van Schalkwyk 'te jonk', maar dalk juis 'n bate, glo hy", Beeld, archived from the original on 27 September 2007, https://web.archive.org/web/20070927224011/http://152.111.1.251/argief/berigte/beeld/1997/09/13/7/4.html, besoek op 19 November 2023
- ↑ "Jeugkrag se 12 nóg in duister", Beeld, 10 July 1990, archived from the original on 27 September 2007, https://web.archive.org/web/20070927224031/http://152.111.1.251/argief/berigte/beeld/1990/07/10/12/6.html, besoek op 19 November 2023