Verowerde Gebied

Die Verowerde Gebied is ‘n historiese naam vir die oostelike en noordelike deel van die Vrystaat wat aan Lesotho grens.

Dit beslaan die berggebied van Witsieshoek (Phuthaditjaba) , die omgewing van Harrismith en Bethlehem en die westelike oewer van die Caledonrivier met die dorpe Fouriesburg, Ficksburg, Clocolan, Thaba Nchu, Ladybrand, Wepener tot by Zastron.

Blanke boere het net na 1840 hulle in die gebied gevestig en gevolglik met die Basoeto’s in botsing gekom. Drie Basoeto-oorloë is gevoer met genl. J.I.J. Fick en kommandant Louw Wepener as bekendste leiers. Dit het gelei tot die Verdrag van Thaba Bosigo van 3 April 1866 en verskeie Verdrae van Aliwal-Noord (o.a. in 1858 en 1869). Met die laaste verdrag is ‘n Britse protektoraat oor Basoetoland afgekondig en die gebied wes van die Caledonrivier aan die Vrystaat toegeken. Sedertdien het die landstreek bekendgestaan as die Verowerde Gebied. Reeds in 1867 stig die Vrystaatse Volksraad die dorpe Ladybrand, Ficksburg en Wepener om as buffer teen die Basoeto te dien.

Hierdie Verowerde Gebied sluit van die beste landbougebied (veral vir koring) in suidelike Afrika in. Daarom het die regering van Lesotho in die 1970’s verskeie male gevra dat die gebied aan Lesotho terugbesorg word.

Sien ook

• Lys van streeksname in Suid-Afrika

Bibliografie

• Ensiklopedie van die wêreld, deel 10. Stellenbosch: Albertyn-uitgewery, 1993. ISBN 0-949948-24-1
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 3. Kaapstad: Nasou, 1971.
• Raper, P.E.: Streekname in Suid-Afrika en Suidwes. Naamkundereeks, nr. 1. Kaapstad: Tafelberg vir die S.A. Naamkundesentrum van die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing se Instituut vir taal, lettere en kuns, 1972. ISBN 0-624-00182-2